موتورسیکلتی که شاه سوارش میشد
در میان تصاویر قدیمی و رنگیِ خاندان پهلوی، عکسهایی وجود دارد که محمدرضا شاه پهلوی را در حال رانندگی یک موتورسیکلت سنگین و مدرن نشان میدهد؛ موتوری با طرح خاص و رنگی متفاوت، که بعدها مشخص شد همان Honda Gold Wing GL1000 مدل ۱۹۷۶ است. شاه علاقهی خاصی به خودروها و موتورسیکلتهای روز دنیا داشت و طبق اسناد موزهی ملی خودروهای ایران، چند نمونهی نادر از وسایل نقلیهی شخصی او و خاندان سلطنتی در این موزه نگهداری میشود — از جمله BMW R100 RS و همین مدل گلدوینگ ۱۰۰۰.
گلدوینگهای سری GL1000 از نخستین موتورسیکلتهای چهار سیلندر تخت (Flat-Four) با خنککاری آبی بودند که هوندا در میانهی دههی ۷۰ میلادی برای سفرهای طولانی ساخت. در زمان خود، این موتورسیکلت بهقدری مدرن و خاص بود که مجلههای آمریکایی آن را «خودروی چهارچرخِ دوچرخدار» مینامیدند.
پلاکی که ارزش تاریخی را ثابت میکند
اما آنچه این دستگاه را از هر نمونهی دیگر متمایز میکند، پلاک فلزی کوچکی است که در داخل محفظهی باک نصب شده؛ پلاکی که روی آن با خط نستعلیق نوشته شده:
«اموال دربار شاهنشاهی – شماره ثبت ۵۰۴»
این پلاک، گواهی اصالت و سندی زنده از وابستگی مستقیم موتور به اموال سلطنتی پیش از انقلاب است. تصاویرِ این پلاک و بررسی مستقیم خبرنگار آسیانیوز ایران، نشان میدهد که جنس آن برنجی و نصب آن بهصورت صنعتی انجام شده، نه بعدها و بهصورت ساختگی.
از آنجا که پلاکهای مشابه تنها برای اموال رسمی دربار و کاخها مورد استفاده قرار میگرفتند، وجود چنین قطعهای خود بهتنهایی سندی تاریخی محسوب میشود که نمیتوان آن را جعل کرد.
سرنوشت پس از انقلاب؛ از مصادره تا مزایده
پس از انقلاب ۱۳۵۷، بسیاری از اموال کاخها و مؤسسات وابسته به دربار، توسط نهاد تازهتأسیس «بنیاد مستضعفان» مصادره و ثبت شد. بخشی از این داراییها در سالهای بعد برای فروش یا مزایده عرضه شدند.
بهگفتهی یک منبع نزدیک به مالک فعلی، همین دستگاهِ گلدوینگِ خاص نیز در همان سالها توسط یکی از افرادی خریداری شد که در دوران پیش از انقلاب، با گاراژ و تیم مکانیکی دربار همکاری داشت و بعدها توان مالی لازم برای خرید آن را پیدا کرد. این مرد، موتور را تا زمان درگذشت خود در محل کارش نگهداری کرد و هرگز آن را از کشور خارج نکرد. پس از مرگش، طبق قانون، موتور به ورثهاش رسید و امروز همان خانواده تصمیم گرفتهاند آن را به فروش برسانند.
چرا فقط این موتور اصل است؟
در سالهای اخیر، در فضای مجازی و حتی بازار خرید و فروش وسایل نقلیهی کلاسیک، نمونههای متعددی از «موتورسیکلت شاه» معرفی و تبلیغ شدهاند. اما بررسی دقیق فنی، تاریخی و تصویری نشان میدهد که تنها این دستگاه دارای رنگ، مشخصات فنی و پلاک اصالت درباری است.
هیچیک از موتورسیکلتهای مشابهِ معرفیشده تاکنون نتوانستهاند سندی با چنین جزئیات تاریخی (پلاک درباری و زنجیرهی مالکیت قابل پیگیری) ارائه کنند. از این رو، کارشناسان مجموعههای کلاسیک معتقدند هر نمونهی دیگر ادعایی، فاقد ارزش تاریخی و جعلی است.
حدود ۴۰۰۰ کیلومتر کارکرد؛ سالم و روشن!
بر اساس بررسیهای انجامشده، این دستگاه هنوز قابلاستارت و روشن است و کارکردش تنها حدود ۴۰۰۰ کیلومتر ثبت شده است، رقمی که با توجه به استفادهی محدود شاه از وسایل نقلیهی شخصیاش، کاملاً منطقی بهنظر میرسد. موتور و بدنه در وضعیت تمیز و سالم قرار دارد، رنگ اصلی حفظ شده و قطعات دستنخورده باقی ماندهاند.
ارزش واقعی؛ نه فقط فلز و موتور، بلکه تاریخ
در بازار بینالمللی، یک Honda Gold Wing GL1000 تمیز و بازسازیشده معمولاً بین ۱۰ تا ۲۰ هزار دلار قیمت دارد. اما برای نمونهای که بهطور مستند به محمدرضا شاه پهلوی منسوب است، ارزش تاریخی و فرهنگی دهها برابر ارزش فنی آن است.
در واقع حدود ۹۵ درصد ارزش این موتورسیکلت، در تاریخ و اصالتش نهفته است، چرا که خریدارِ این دستگاه، در حقیقت بخشی از تاریخ معاصر ایران را به خانه میبرد، نه فقط یک موتورسیکلت کلاسیک.
دعوت به خرید مسئولانه و کارشناسی
ورثهی مالک فعلی اعلام کردهاند که این موتورسیکلت با مدارک قانونی و مالکیتی کامل آمادهی واگذاری است. با این حال، آسیانیوز ایران توصیه میکند که هر خریدارِ بالقوه، پیش از معامله، نسبت به موارد زیر اطمینان حاصل کند:
- تطبیق شماره شاسی و موتور با مدارک رسمی.
- بررسی کارشناسی اصالت پلاک و عدم تعویض آن.
- بازدید حضوری با کارشناس موتورسیکلتهای کلاسیک.
- مستندسازی کامل زنجیرهی مالکیت برای ثبت در سوابق تاریخی.
جمعبندی
گلدوینگِ شاه، بیش از یک موتورسیکلت است؛ یک قطعهی زنده از تاریخ معاصر ایران است که داستان قدرت، سلیقه، سقوط و میراث را در خود دارد. در روزگاری که اشیای تاریخی هر روز کمیابتر میشوند، حفظ و نگهداری چنین اثری نه تنها سرمایهگذاری مالی، بلکه ادای احترام به بخشی از حافظهی ملی است./