آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
فضای سیاسی ایران برای بار دیگر با اظهارات تکاندهنده فائزه هاشمی رفسنجانی مواجه شده است. دختر اکبر هاشمی رفسنجانی، از چهرههای تأثیرگذار تاریخ انقلاب اسلامی، ادعایی را مطرح کرده که میتواند پیامدهای سیاسی گستردهای داشته باشد. فائزه هاشمی در گفتگویی جنجالی، صراحتاً اعلام کرد که پدرش "کشته شده" است. اما نکته قابل تأمل در سخنان او، رد نقش خارجیها و اشاره مستقیم به "کار داخلیها" در این واقعه بود.
وقتی از او پرسیده شد چه کسانی در این ماجرا دست داشتهاند، پاسخ او به اندازه کافی گویا و در عین حال مبهم بود: "امیرکبیر را چه کسی کشت؟" این اشاره تاریخی که به قتل امیرکبیر به دستور ناصرالدین شاه قاجار اشاره دارد، میتواند برداشتهای مختلفی را به دنبال داشته باشد. این اولین بار نیست که فائزه هاشمی نسبت به مرگ پدرش ابراز تردید میکند. او پیش از این نیز با اشاره به فوت اکبر هاشمی رفسنجانی در استخر مجموعه سعدآباد، به وجود ابهام در این واقعه اشاره کرده بود. مرگ ناگهانی اکبر هاشمی رفسنجانی در هشتم دی ماه ۱۳۹۵، در حالی رخ داد که او در استخر مجموعه سعدآباد حاضر شده بود. اعلام شد که او بر اثر ایست قلبی درگذشته است.
با این حال، همیشه در مورد جزئیات این واقعه پرسشهایی مطرح بوده است. فائزه هاشمی در طول سالهای گذشته بارها به این ابهامات اشاره کرده، اما هیچگاه به این صراحت سخن نگفته بود. اظهارات جدید او در شرایطی مطرح میشود که فضای سیاسی ایران با تحولات مختلفی روبرو است. این سخنان میتواند به بحثها و مجادلات سیاسی دامن بزند. این گزارش به بررسی ابعاد مختلف این اظهارات و تحلیل پیامدهای احتمالی آن میپردازد.
اشاره تاریخی به قتل امیرکبیر
اشاره فائزه هاشمی به قتل امیرکبیر، از جنبه تاریخی قابل تأمل است. امیرکبیر، صدراعظم اصلاح طلب ناصرالدین شاه، به دستور مستقیم شاه و با توطئه درباریان به قتل رسید. این مقایسه میتواند حاوی پیامهای متعددی باشد. از یک سو ممکن است به نقش نهادهای بالادستی در چنین حوادثی اشاره کند، و از سوی دیگر میتواند به وجود توطئه درونساختاری اشاره داشته باشد. تاریخ ایران شاهد مواردی مشابه از مرگهای مشکوک شخصیتهای تاثیرگذار بوده است. این اشاره میتواند در راستای همین الگوی تاریخی تفسیر شود.
تأثیر بر فضای سیاسی کشور
این اظهارات در شرایط حساس سیاسی ایران مطرح شده است. اکبر هاشمی رفسنجانی از چهرههای کلیدی نظام جمهوری اسلامی بود و چنین ادعاهایی میتواند بر روابط بین جناحهای مختلف تأثیر بگذارد. واکنش جناحهای مختلف سیاسی به این ادعا قابل پیشبینی است. برخی ممکن است آن را تأیید کنند و برخی دیگر به شدت رد کنند. این ادعا میتواند به بازگشت بحثهای مربوط به مرگهای مشکوک دیگر شخصیتهای سیاسی بینجامد. مواردی که همیشه در هالهای از ابهام قرار داشتهاند.
امکان پیگیری قضایی
اگر این ادعاها مستند باشد، میتواند پیگرد حقوقی به همراه داشته باشد. اما اثبات چنین ادعایی در دادگاه بسیار دشوار خواهد بود. سکوت رسمی نهادهای قضایی در طول این سالها میتواند نشانهای از حساسیت موضوع باشد. ممکن است این پرونده از جنبههای مختلف مورد بررسی قرار گرفته باشد. خانواده هاشمی رفسنجانی میتوانند به طور رسمی درخواست بررسی مجدد این پرونده را داشته باشند. اما مشخص نیست که چنین درخواستی تاکنون مطرح شده باشد یا خیر.
بازتاب در افکار عمومی
این ادعاها میتواند در افکار عمومی بازتاب گستردهای داشته باشد. هاشمی رفسنجانی در بین بخشهایی از جامعه از محبوبیت برخوردار بود. از سوی دیگر، این ادعا میتواند به گسترش تئوریهای توطئه در جامعه دامن بزند. بسیاری از مردم ممکن است این ادعا را باور کنند و بسیاری دیگر آن را رد کنند. نحوه برخورد رسانهها با این موضوع نیز حائز اهمیت است. برخی رسانهها ممکن است آن را پررنگ کنند و برخی دیگر به کلی نادیده بگیرند.
پیامدهای امنیتی ادعاها
چنین ادعاهایی میتواند پیامدهای امنیتی به همراه داشته باشد. اگر این ادعاها واقعیت داشته باشد، میتواند به بازنگری در سیستم امنیتی کشور بینجامد. از سوی دیگر، این ادعاها میتواند به تنشهای درونساختاری دامن بزند. ممکن است گروههای مختلف درون نظام را در مقابل هم قرار دهد. بررسی و تحقیق در مورد این ادعاها نیازمند تشکیل کمیتهای ویژه و بیطرف است. اما تشکیل چنین کمیتهای خود میتواند چالشبرانگیز باشد.