شرط عجیب در ازدواج؛ اجازه طلاق در صورت بازگشت «اِکس»!

آسیانیوز ایران؛ سرویس حقوقی:

گاهی زندگی از فیلم‌ها هم عجیب‌تر می‌شود. این را از زبان وکیلی می‌شنویم که پرونده‌ای عجیب را روایت می‌کند؛ پرونده‌ای که در آن عشق و شرط‌های غیرمعمول، زندگی یک مرد را زیر و رو کرده است. ماجرا از ازدواجی آغاز می‌شود که در آن زن شرطی عجیب می‌گذارد: «اگر دوست‌پسر سابقم برگشت، باید اجازه بدهی از تو طلاق بگیرم و با او ازدواج کنم.» مرد که سخت عاشق بوده، این شرط را به شوخی می‌پذیرد و فکر نمی‌کند چنین روزی فرا برسد. در همان ابتدای ازدواج، خانواده زن پیشنهاد مهریه‌ای بالا می‌دهند و مرد نیز از روی علاقه و بدون چشمداشت، آن را می‌پذیرد. همه چیز به خوبی و خوشی پیش می‌رود تا اینکه چند ماه پیش، زن ناگهان تغییر رفتار می‌دهد. ناسازگاری‌ها آغاز می‌شود و زن کم‌کم صحبت از طلاق به میان می‌آورد. مرد که در حیرت این تغییر ناگهانی است، دست به تحقیق می‌زند و با واقعیتی تلخ روبرو می‌شود: دوست‌پسر سابق همسرش بازگشته است.

حالا مردی که روزی شرط همسرش را به شوخی گرفته بود، با واقعیتی تلخ روبرو شده است. او نه تنها در آستانه از دست دادن همسرش قرار گرفته، بلکه باید مهریه‌ای سنگین نیز بپردازد. این پرونده از جنبه‌های مختلف حقوقی و شرعی قابل بررسی است. آیا چنین شرطی در ازدواج اعتبار دارد؟ آیا مرد می‌تواند از پرداخت مهریه کامل خودداری کند؟ داستانی که نشان می‌دهد چگونه یک شرط به ظاهر شوخی، می‌تواند به واقعیتی تلخ تبدیل شود. واقعیتی که زندگی یک مرد را تحت تأثیر قرار داده است. این گزارش به بررسی ابعاد مختلف این پرونده عجیب و تحلیل جنبه‌های حقوقی آن می‌پردازد.

 شرط ضمن عقد

در نظام حقوقی ایران، شروط ضمن عقد، زمانی که مخالف مقتضای عقد نباشند، معتبر هستند. اما شرطی که به ازدواج به عنوان یک پیمان مقدس آسیب بزند، ممکن است قابل پذیرش نباشد. شرط «اجازه طلاق در صورت بازگشت دوست‌پسر سابق» از جمله شروط غیرمتعارف است. چنین شرطی ممکن است به دلیل مخالفت با روحیه تعهد در ازدواج، قابل استناد نباشد. دادگاه ممکن است چنین شرطی را به دلیل مغایرت با نظم عمومی و اخلاق حسنه، باطل اعلام کند. این موضوع نیازمند بررسی دقیق قضایی است.

بحث اخلاقی و اجتماعی

این پرونده از جنبه اخلاقی قابل تأمل است. آیا وارد کردن چنین شروطی به حریم مقدس ازدواج، اخلاقی است؟ از دید اجتماعی، چنین شروطی می‌تواند به اعتماد بین زوجین آسیب بزند. ازدواج بر پایه تعهد و وفاداری استوار است، نه شرط‌های احتمالی برای ترک آن. نقش خانواده‌ها در پیشنهاد مهریه بالا نیز از جنبه اخلاقی قابل نقد است. آیا این کار نوعی سوءاستفاده از احساسات مرد محسوب می‌شود؟

احکام شرعی و فقهی

در فقه اسلامی، ازدواج پیمانی مقدس بر پایه تعهد است. شروطی که به این تعهد آسیب بزنند، ممکن است از دید شرعی صحیح نباشند. شرط طلاق در صورت تحقق شرایط خاص، در فقه به عنوان «شرط فعل» یا «شرط نتیجه» مورد بحث است. اما شرطی که باعث تزلزل بنیان خانواده شود، مورد تأیید نیست. مهریه نیز در اسلام به عنوان هدیه و نشانه محبت است، نه وسیله‌ای برای فشار مالی. استفاده از مهریه بالا به عنوان اهرم فشار، از دید شرعی مطلوب نیست.

تحلیل روانشناختی

تصمیم مرد برای پذیرش چنین شرطی، نشان از وابستگی عاطفی شدید دارد. این وابستگی ممکن است باعث شده باشد که او خطرات چنین شرطی را درک نکند. تغییر رفتار زن نیز ممکن است نشان از احساسات حل نشده نسبت به رابطه گذشته باشد. این موضوع اهمیت حل مسائل عاطفی پیش از ازدواج را نشان می‌دهد. فشار روانی که مرد در حال حاضر تجربه می‌کند، می‌تواند بسیار سنگین باشد. او همزمان با خیانت عاطفی و فشار مالی روبرو است.

راهکارهای حقوقی

• مرد می‌تواند با استناد به فریب در ازدواج، درخواست ابطال شرط کند. اگر ثابت شود که زن قصد داشته از ابتدا از این شرط استفاده کند، ممکن است دادگاه به نفع مرد رأی دهد.
• در مورد مهریه، مرد می‌تواند با استناد به وضعیت مالی خود یا سوءاستفاده زن، درخواست تعدیل مهریه کند. این راهکار در دادگاه‌های خانواده قابل پیگیری است.
• مشاوره با وکیل متخصص در حوزه خانواده، بهترین راهکار برای چنین پرونده‌های پیچیده‌ای است. وکیل می‌تواند راهکارهای حقوقی مناسب را ارائه دهد.