آسیانیوز ایران؛ سرویس ورزشی:
تاریخ فوتبال ایران یکی از درخشانترین فصلهای خود را از دست داد. کامبیز آتابای، چهرهای که نامش با طلاییترین سالهای فوتبال ایران گره خورده، در سن ۸۶ سالگی چشم از جهان فروبست. او که در سالهای ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۷ رئیس فدراسیون فوتبال ایران بود، نه تنها یک مدیر، که معمار تحول در ساختار فوتبال کشور محسوب میشد. دورانی که تحت هدایت او، فوتبال ایران به جایگاهی بیسابقه در صحنه بین المللی و جهانی دست یافت. شاید بزرگترین میراث آتابای، بنیانگذاری لیگ حرفهای تختجمشید باشد. لیگی که برای اولین بار ساختار منظم و حرفهای به فوتبال ایران بخشید و پایههای توسعه این ورزش را برای دهههای بعد استوار کرد.
در دوران مدیریت او، تیم ملی فوتبال ایران به دستاوردهای تاریخی دست یافت. قهرمانی در جام ملتهای آسیا، کسب عنوان سوم جام جهانی جوانان، طلای بازیهای آسیایی و حضور موفق در المپیک و جام جهانی، تنها بخشی از کارنامه درخشان آن دوران است. آتابای در سال ۱۹۷۸ به عنوان رئیس کنفدراسیون فوتبال آسیا نیز انتخاب شد که نشان از نفوذ و احترام او در سطح بین الملل داشت. او یکی از معدود مدیران ایرانی بود که در رأس یک نهاد ورزشی آسیایی قرار گرفت. پس از انقلاب ۱۳۵۷، آتابای ایران را ترک کرد و به آمریکا رفت. در تبعید، او ریاست دفتر شهبانو فرح پهلوی در نیویورک را بر عهده گرفت و تا واپسین روزهای عمر از فعالیتهای سیاسی و فرهنگی دور نماند.
مرگ آتابای، خاطره دوران طلایی فوتبال ایران را بار دیگر زنده کرد؛ دورانی که در آن فوتبال ایران نه تنها در سطح بین المللی حرف اول را میزد، که در عرصه جهانی نیز صاحب اعتبار و احترام بود. اکنون که او چشم از جهان فروبسته، میتوان گفت که فوتبال ایران یکی از اثرگذارترین معماران توسعه خود را از دست داده است.
نقش آتابای در حرفهایسازی فوتبال ایران
کامبیز آتابای را باید معمار تحول ساختاری در فوتبال ایران دانست. پیش از او، فوتبال ایران فاقد ساختار منسجم و برنامهریزی بلندمدت بود. بنیانگذاری لیگ تختجمشید در سال ۱۳۵۲، نقطه عطفی در تاریخ فوتبال ایران بود. این لیگ برای اولین بار باشگاهها را ملزم به رعایت استانداردهای حرفهای کرد و ساختاری نظاممند به رقابتهای داخلی بخشید. تحت مدیریت او، فوتبال ایران از حالت آماتور خارج شد و به سمت حرفهایگرایی حرکت کرد. این تحول، پایههای پیشرفت آینده فوتبال کشور را بنیان نهاد.
دستاوردهای بینالمللی در دوران مدیریت آتابای
دوران مدیریت آتابای با درخشانترین دستاوردهای تاریخ فوتبال ایران همراه بود. قهرمانی در جام ملتهای آسیا ۱۹۷۶، کسب مقام سوم جام جهانی جوانان ۱۹۷۷ و طلای بازیهای آسیایی ۱۹۷۴ بخشی از این موفقیتها بودند. حضور در المپیک ۱۹۷۶ مونترال و جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین نیز از دیگر دستاوردهای این دوره بود. این موفقیتها باعث شد ایران به عنوان یک قدرت فوتبال در آسیا و جهان شناخته شود. نکته قابل توجه این که این موفقیتها در تمام ردههای سنی و در رقابتهای مختلف به دست آمد که نشان از برنامهریزی جامع و توسعه همهجانبه فوتبال داشت.
جایگاه بینالمللی و نقش آتابای در کنفدراسیون آسیا
انتخاب آتابای به عنوان رئیس کنفدراسیون فوتبال آسیا در سال ۱۹۷۸، نشان از نفوذ و احترام بینالمللی او داشت. او یکی از معدود مدیران ایرانی بود که به چنین موقعیتی در یک نهاد ورزشی آسیایی دست یافت. این موقعیت نه تنها برای آتابای، که برای کل فوتبال ایران اعتبار به همراه آورد. حضور یک مدیر ایرانی در رأس کنفدراسیون آسیا، موقعیت چانهزنی ایران در عرصه بینالمللی را تقویت کرد. متأسفانه، تحولات سیاسی ایران پس از انقلاب باعث شد آتابای نتواند به طور کامل از این موقعیت برای پیشبرد فوتبال ایران استفاده کند.
تأثیر تحولات سیاسی بر کارنامه آتابای
انقلاب ۱۳۵۷ و تحولات پس از آن، کارنامه آتابای را با ابهامات و پیچیدگیهایی روبرو کرد. خروج او از ایران و پذیرش مسئولیت در دفتر شهبانو فرح پهلوی، باعث شد نگاههای مختلفی به کارنامه او وجود داشته باشد. از یک سو، دستاوردهای ورزشی دوران مدیریت او غیرقابل انکار است. از سوی دیگر، همراهی او با نظام پیشین، باعث شد در ایران پس از انقلاب کمتر از او تقدیر شود. این دوگانگی، باعث شده کارنامه آتابای همواره مورد بحث و تفسیرهای مختلف قرار گیرد.
میراث ماندگار آتابای در فوتبال ایران
با وجود همه تحولات سیاسی، میراث آتابای در فوتبال ایران ماندگار بوده است. ساختارهای ایجاد شده توسط او، به ویژه لیگ حرفهای، پایههای توسعه فوتبال ایران در دهههای بعد را تشکیل داد. رویکرد حرفهایگرایانه او به مدیریت فوتبال، الگویی برای مدیران بعدی شد. اگرچه ممکن است این الگو همواره به درستی دنبال نشده باشد. مرگ آتابای، فرصتی برای بازنگری در تاریخ فوتبال ایران و ارزیابی منصفانه دستاوردهای دوران مدیریت او فراهم کرده است.
آسیانیوز ایران، درگذشت این عزیز گرانسنگ را
به خانواده محترم ایشان و تمامی ورزشکاران ایران زمین، تسلیت گفته
و آرزوی صبر برای بازماندگان محترم ایشان دارد.
یادش گرامی؛