آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
امروز آسمان برخی از شهرهای ایران شاهد پدیدهای جالب توجه بود. ابرهای خطی طولانی و باریک که توجه بسیاری از شهروندان را به خود جلب کرد. این پدیده که شبیه رد سفید و کشیده در آسمان بود، در میان مردم کنجکاوی زیادی ایجاد کرد. بسیاری از شهروندان با ثبت تصاویر از این پدیده، در شبکههای اجتماعی به اشتراک گذاشتند. سازمان هواشناسی کشور به سرعت نسبت به این پدیده واکنش نشان داد. رئیس مرکز پیشبینی این سازمان با ارائه توضیحات علمی، به شفافسازی در این زمینه پرداخت.
بر اساس اعلام سازمان هواشناسی، این پدیده کاملاً طبیعی است و با نام علمی "کانتریل" شناخته میشود. این ابرها در واقع رد به جا مانده از هواپیماها هستند. پدیده کانتریل زمانی رخ میدهد که هواپیما در ارتفاعات بالا پرواز میکند. در این شرایط، بخار آب و دیاکسید کربن خروجی از موتور هواپیما با هوای سرد برخورد میکند. نتیجه این برخورد، تشکیل بلورهای یخ است که به صورت نوارهای سفید و کشیده در آسمان دیده میشوند. این پدیده کاملاً طبیعی و بیخطر است.
امروز به دلیل شرایط خاص جوی از جمله افزایش دما، آلودگی و نبود باد، این پدیده در ارتفاعات پایینتر نیز تشکیل شده است. این امر باعث شده بود که ابرهای خطی به وضوح در آسمان دیده شوند. این توضیحات علمی توانست نگرانیهای احتمالی شهروندان را برطرف کند و نشان داد که این پدیده کاملاً طبیعی است.
مکانیسم علمی تشکیل کانتریل
کانتریلها از نظر علمی "ابرهای کششی" محسوب میشوند. این پدیده زمانی رخ میدهد که بخار آب گرم خروجی از موتور هواپیما با هوای بسیار سرد جو برخورد میکند. در ارتفاعات بالا که دمای هوا میتواند به منفی ۴۰ درجه سانتیگراد برسد، این بخار آب به سرعت منجمد شده و به بلورهای ریز یخ تبدیل میشود. این بلورهای یخ با تشکیل ابرهای خطی سفیدرنگ، مسیر پرواز هواپیما را در آسمان مشخص میکنند. این پدیده کاملاً طبیعی و قابل پیشبینی است.
عوامل مؤثر در تشکیل و ماندگاری کانتریل
رطوبت هوا مهمترین فاکتور در تشکیل کانتریل است. هرچه رطوبت هوا بیشتر باشد، کانتریلها پررنگتر و با ماندگاری بیشتری دیده میشوند. دمای هوا نیز نقش تعیینکنندهای دارد. در دمای بسیار پایین، بلورهای یخ سریعتر تشکیل شده و کانتریلها پایدارتر میمانند. سرعت و جهت باد نیز در شکلگیری این پدیده مؤثر است. در شرایط بدون باد، کانتریلها برای مدت طولانیتری در آسمان باقی میمانند.
شرایط خاص جوی امروز و تشکیل کانتریل در ارتفاعات پایین
امروز به دلیل افزایش دما و آلودگی هوا، شرایط جوی خاصی حاکم بود. این شرایط باعث شد کانتریلها در ارتفاعات پایینتر از حد معمول تشکیل شوند. عدم وزش باد نیز به ماندگاری بیشتر این پدیده کمک کرد. در نتیجه، ابرهای خطی برای مدت طولانیتری در آسمان قابل مشاهده بودند. این شرایط نادر باعث شد شهروندان بتوانند به وضوح این پدیده را مشاهده کنند و توجه بیشتری به آن جلب شود.
تفاوت کانتریل با سایر پدیدههای جوی
کانتریلها با ابرهای طبیعی تفاوت اساسی دارند. این پدیدهها مستقیمترین و قابل مشاهدهترین اثر فعالیتهای انسانی بر جو هستند. بر خلاف برخی شایعات، کانتریلها هیچ ارتباطی با "مهندسی اقلیم" یا "پخش مواد شیمیایی" ندارند. این پدیده کاملاً طبیعی و قابل توجیه علمی است. کانتریلها معمولاً پس از چند دقیقه تا چند ساعت محو میشوند، در حالی که ابرهای طبیعی ممکن است روزها در آسمان باقی بمانند.
اهمیت اطلاعرسانی علمی و شفاف
- اطلاعرسانی سریع و علمی سازمان هواشناسی در این زمینه بسیار حائز اهمیت بود. این اقدام مانع از گسترش شایعات و نگرانیهای بیاساس شد.
- آموزش عمومی درباره پدیدههای جوی میتواند به افزایش آگاهی جامعه کمک کند. شهروندان با شناخت پدیدههای طبیعی، بهتر میتوانند رویدادهای جوی را درک کنند.
- شفافسازی درباره پدیدههای غیرمعمول جوی، اعتماد عمومی به نهادهای علمی را افزایش میدهد. این امر در مدیریت بحرانهای احتمالی نیز مؤثر است.