آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
شبهای تهران دیگر آن آرامش همیشگی را ندارد. این بار نه صدای ترافیک، که سکوت سنگین شیرهای خشک آب، خواب را از چشمان شهروندان تهرانی ربوده است. در سکوت شب، وقتی که شهر به خواب میرود، برخی محلات پایتخت با پدیدهای عجیب روبرو میشوند: قطعی برنامهریزی شده آب شرب. این قطعیها که پنج تا شش ساعت به درازا میکشد، بدون هیچ اطلاعرسانی پیشین رخ میدهد. خبرگزاری میزان که وابسته به قوه قضاییه است، پرده از این راز برداشته: جیرهبندی آب در تهران آغاز شده است. این در حالی است که مسئولان پیشین بارها وجود چنین طرحی را رد کرده بودند.
روزنامه هفت صبح نیز در گزارشی مفصل به این موضوع پرداخته و از نارضایتی گسترده مردم خبر داده است. شهروندان از قطع ناگهانی آب در ساعات شب شکایت دارند. وزیر نیرو با تایید وضعیت خشکسالی، خبری نگرانکننده داده است: امسال آب خانه مردم قطع خواهد شد. این سخن، نگرانیها از رسمی شدن جیرهبندی آب را افزایش داده است. پیشنهاد وزیر نیرو به مردم برای ذخیره آب، خود تاییدی بر جدی بودن وضعیت است. اما پرسش اینجاست که چرا به جای شفافیت، شاهد اجرای پنهانی این طرح هستیم؟
قطع شدن آب شرب در ساعات شب، زندگی روزمره مردم را با چالشهای جدی روبرو کرده است. از آشپزی و نظافت گرفته تا بهداشت فردی، همه تحت تاثیر این قطعیها قرار گرفتهاند. این وضعیت، پرسشهای بیپاسخ بسیاری به همراه دارد: آیا جیرهبندی آب به صورت رسمی اعلام خواهد شد؟ دامنه این قطعیها تا کجاست؟ و مسئولان پاسخگوی این نارضایتی عمومی چه خواهند بود؟
نشانههای بحران آب در پایتخت
قطع شدن آب در پایتخت نشان از عمق بحران آب در کشور دارد. تهران به عنوان بزرگترین شهر کشور، همواره با چالش تامین آب روبرو بوده است. کمبود بارشهای سال آبی جاری و کاهش ذخایر سدهای تامین کننده آب تهران، وضعیت را بغرنج کرده است. ادامه این روند میتواند تابستان سختی را برای پایتختنشینان به همراه داشته باشد. مدیریت ناکارآمد منابع آب و مصرف بالای آب در بخش خانگی و کشاورزی، از عوامل اصلی این بحران است. بدون برنامهریزی درست، این مشکل در سالهای آینده شدیدتر خواهد شد.
آثار اجتماعی قطعی آب شبانه
قطع شدن آب در ساعات شب، زندگی میلیونها شهروند تهرانی را تحت تاثیر قرار داده است. این موضوع به ویژه برای خانوادههای پرجمعیت و دارای بیمار مشکلات بیشتری ایجاد کرده است. نارضایتی عمومی از قطعیهای پنهانی آب در حال افزایش است. عدم شفافیت مسئولان در اعلام رسمی جیرهبندی، بر این نارضایتی میافزاید. این وضعیت میتواند به کاهش سرمایه اجتماعی و بیاعتمادی مردم به مسئولان بینجامد. شفاف نبودن در مدیریت بحران، پذیرش عمومی را کاهش میدهد.
چالشهای مدیریت بحران آب
به نظر میرسد مسئولان بین دو راهی سختی گیر کردهاند: اعلام رسمی جیرهبندی و پذیرش پیامدهای اجتماعی آن، یا ادامه اجرای پنهانی و روبرو شدن با خشم مردمی. اجرای پنهانی جیرهبندی آب، نشان از ناتوانی مدیریتی در رویارویی شفاف با بحران دارد. این رویکرد در درازمدت نمیتواند پاسخگو باشد. مدیریت بحران آب نیازمند برنامهریزی درست، شفافیت و همراه کردن مردم است. پنهان کاری تنها بر دشواریهای مدیریت بحران میافزاید.
الزامات شفافیت رسانهای
خبرگزاری میزان به عنوان رسانهای وابسته به قوه قضاییه، با انتشار این خبر نقش مهمی در آگاهیبخشی عمومی ایفا کرده است. رسانههای مستقل نیز با پیگیری این موضوع، در روشن کردن ابعاد مختلف بحران کوشیدهاند. این همکاری رسانهای میتواند به شفافیت بیشتر بینجامد. رسانهها با انعکاس درست بحران و پیامدهای آن، میتوانند مسئولان را به شفافیت و پاسخگویی وادارند. این نقش نظارتی در شرایط کنونی بسیار vital است.
راهکارهای برونرفت از بحران
- مدیریت مصرف آب باید در صدر برنامههای مسئولان قرار گیرد. فرهنگسازی برای کاهش مصرف، نوسازی شبکه آبرسانی و جلوگیری از هدررفت آب از ضرورت های اساسی است.
- شفافیت با مردم درباره وضعیت واقعی منابع آبی و برنامههای مدیریت بحران، اعتماد از دست رفته را بازمیگرداند. مردم باید بدانند با چه شرایطی روبرو هستند.
- سرانجام، نیاز به برنامهریزی درازمدت برای مدیریت منابع آب احساس میشود. بحران آب با راهکارهای کوتاهمدت و پنهانکارانه حل شدنی نیست.