مقدمه: نقش کانکس های پیش ساخته در تحول صنعت ساختوساز ایران
کانکسهای پیش ساخته، به عنوان سازههای مدولار فلزی یا ترکیبی، بیش از ۹۵ درصد فرآیند تولید را در کارخانه انجام میدهند و تنها ۵ درصد را در محل مونتاژ میکنند، که این امر سرعت، ایمنی و پایداری را تضمین میکند.
این مقاله به بررسی جامع مشخصات فنی انواع کانکسها میپردازد. تمرکز بر جزئیات نمای داخلی و خارجی، متریالها و استانداردهای ملی (ISIRI 15974 برای سازههای مدولار و آییننامه ۲۸۰۰ برای مقاومت لرزهای) است. این محتوا، بر پایه چند دهه تجربیات تیم مهندسی طراحی و تولید دپوماشین (با نظارت بر ۲,۵۰۰ پروژه) و دادههای رسمی تدوین شده تا کاربران – از مهندسان تا مالکان – بتوانند تصمیمگیری آگاهانهای بگیرند.

تعریف و استانداردهای کلی کانکس های پیش ساخته
کانکس پیش ساخته، سازهای مدولار است که از اسکلت فلزی، پنلهای ساندویچی و تأسیسات یکپارچه تشکیل شده و برای کاربریهای مسکونی، اداری و صنعتی طراحی میشود. طبق استاندارد ملی ISIRI 15974 (ویرایش ۱۴۰۳)، کانکسها باید وزن هر مترمربع را به ۱۸۰ کیلوگرم محدود کنند، شتاب زلزله 0.35g را تحمل نمایند و ضریب انتقال حرارت K ≤ ۰.۲۸ داشته باشند. آییننامه ۲۸۰۰ (ویرایش پنجم، ۱۴۰۳) نیز بر طراحی لرزهای تأکید دارد، با الزام به جوشکاری CO2 و پوشش گالوانیزه گرم (۸۰-۱۲۰ میکرون).
نمای داخلی معمولاً از PVC طرحدار (ضخامت ۸ میلیمتر، ضد UV) یا MDF روکشدار (۱۸ میلیمتر) تشکیل میشود، در حالی که نمای خارجی از ورق گالوانیزه پیشرنگ (۰.۵ میلیمتر) یا کامپوزیت آلومکس (۴ میلیمتر) است. متریالها بر اساس کاربری انتخاب میشوند: پلییورتان برای عایق حرارتی (دانسیته 40 kg/m³) و پشم سنگ برای مقاومت حریق (کلاس A1).
جدول ۱: استانداردهای کلیدی ISIRI 15974 و آییننامه ۲۸۰۰ برای کانکسها
| استاندارد |
الزام اصلی |
کاربرد در کانکس |
منبع (۱۴۰۴) |
| ISIRI 15974 |
وزن ≤۱۸۰ kg/m²، K ≤۰.۲۸ |
عایق و حمل |
وزارت راه، تیر ۱۴۰۴ |
| آییننامه ۲۸۰۰ |
شتاب 0.35g، جوش CO2 |
مقاومت لرزهای |
ویرایش پنجم، ۱۴۰۳ |
| مبحث ۱۳ مقررات ملی |
سیمکشی مسی 2.5 mm²، RCD 30 mA |
تأسیسات برقی |
مقررات ملی، ۱۴۰۴ |
بیشتر بخوانید: «هزینه ساخت کانکس پیش ساخته چقدر است؟»
مشخصات فنی انواع کانکسهای پیشساخته
۱. کانکس ویلایی
کانکس ویلایی، برای اقامت لوکس و دائمی طراحی شده و شامل ۲-۴ خوابه، آشپزخانه اپن، سرویس بهداشتی کامل (دوش ترموستاتیک، توالت فرنگی و روشویی سنگی) و تراس میشود. متراژ استاندارد ۳۶-۱۲۰ مترمربع است و قیمت از ۸۹۰ میلیون تومان آغاز میشود (بورس کالا، مهر ۱۴۰۴). این مدل، ۴۲ درصد تقاضای بازار را تشکیل میدهد و برای مناطق ییلاقی مانند مازندران و گیلان ایدهآل است، جایی که ۴,۲۰۰ واحد نصب شده (انجمن پیشساخته، آبان ۱۴۰۴).
اسکلت و بدنه:
اسکلت از پروفیل ST52 (۱۰۰×۱۰۰ mm، ضخامت ۳.۵ mm، تحمل کششی ۵۲۰ MPa) با جوشکاری CO2 و اتصالات بولت M12 (کلاس ۸.۸) ساخته میشود. بدنه از پنل ساندویچی ۱۰ cm (هسته پلییورتان، دانسیته ۴۰ kg/m³، لایههای گالوانیزه ۰.۵ mm پیشرنگ) تشکیل شده، که وزن را به ۱۸۰ kg/m² محدود میکند و حمل با جرثقیل ۱۶ تن را ممکن میسازد (ISIRI ۱۵۹۷۴، ۱۴۰۳).
نمای داخلی:
MDF روکش چوب بلوط (۱۸ mm، ضد رطوبت با لایه وارنیش پلیاورتان، تحمل ۹۵% رطوبت) برای دیوارها و سقف، با کف PVC ضدلغزش (ضخامت ۳ mm، تحمل ۴۵۰ kg/m² بار استاتیکی). این متریال، عایق صوتی ۳۵ dB را فراهم میکند و با استاندارد مبحث ۱۲ مقررات ملی (عایق صوتی، ۱۴۰۴) همخوانی دارد.
نمای خارجی:
ترمووود فنلاندی (۲۲ mm، گرید A، عمر ۲۵ سال، مقاومت UV ۹۸%) یا کامپوزیت آلومکس (۴ mm، ضد UV و خوردگی، رنگ ثابت ۲۰ ساله). سقف شیبدار (زاویه ۱۵ درجه) با ایزوگام الاستیک (۴ mm) از نفوذ آب جلوگیری میکند. این نما، ۶۲ درصد مدلها را تشکیل میدهد (بورس کالا، مهر ۱۴۰۴).
"کانکس ویلایی در ۱۴۰۴ حدود ۴-۱۸ میلیون/متر است، اما نوسانات ارزی را در نظر بگیرید." کارشناسان بر نوسانات بازار هشدار میدهند و توصیه میکنند برای نمای ترمووود، قراردادهای ارزی ثابت ببندید.
جدول ۲: متریال نمای ویلایی (بهروزرسانی آبان ۱۴۰۴)
| نما |
متریال |
ضخامت |
ویژگی اصلی |
قیمت متری (تومان) |
استاندارد مرتبط |
| داخلی |
MDF روکش بلوط |
18 mm |
ضد رطوبت، عایق صوتی 35 dB |
۱,۲۵۰,۰۰۰ |
مبحث ۱۲ مقررات ملی |
| خارجی |
ترمووود فنلاندی |
22 mm |
UV ۹۸%، عمر ۲۵ سال |
۲,۲۵۰,۰۰۰ |
EN 335 |
| خارجی (جایگزین) |
کامپوزیت آلومکس |
4 mm |
ضد خوردگی، رنگ ثابت ۲۰ ساله |
۱,۴۸۰,۰۰۰ |
ISIRI 5892 |
| کف |
PVC ضدلغزش |
3 mm
|
تحمل ۴۵۰ kg/m²، ضد UV |
۹۵۰,۰۰۰ |
ISIRI 15974 |
۲. کانکس مسکونی
کانکس مسکونی، برای خانوادههای متوسط (۲-۶ نفره) طراحی شده و شامل ۱-۳ خوابه، آشپزخانه نیمهاپن، سرویس بهداشتی پایه و فضای نشیمن میشود. متراژ ۱۸-۶۰ m² و قیمت ۳۸۰-۱,۴۸۰ میلیون تومان است (بورس کالا، مهر ۱۴۰۴). این مدل، ۲۵ درصد بازار را تشکیل میدهد و برای سکونت حاشیهای تهران (۶,۸۰۰ واحد، انجمن پیشساخته، آبان ۱۴۰۴) مناسب است.
اسکلت و بدنه:
اسکلت از پروفیل ST37 (۸۰×۸۰ mm، ضخامت ۲.۵ mm، تحمل کششی ۳۷۰ MPa) با جوشکاری MAG و اتصالات پیچ M10 ساخته میشود. بدنه از پنل ساندویچی ۸ cm (هسته EPS نسوز، دانسیته ۲۵ kg/m³، لایههای گالوانیزه ۰.۴ mm) تشکیل شده، که وزن را به ۱۵۰ kg/m² کاهش میدهد و حمل با جرثقیل ۱۲ تن را ممکن میسازد (ISIRI ۱۵۹۷۴، ۱۴۰۳).
نمای داخلی:
PVC طرحدار (۸ mm، قابل شستشو با مواد شیمیایی، عایق صوتی ۳۰ dB) برای دیوارها و سقف، با کف نئوپان ۱۶ mm روکش PVC (تحمل ۳۵۰ kg/m²). این متریال، ۹۵ درصد رطوبت را دفع میکند و با مبحث ۱۵ مقررات ملی (لولهکشی، ۱۴۰۴) سازگار است.
نمای خارجی:
ورق گالوانیزه پیشرنگ (۰.۵ mm، رنگ پلیاستر، مقاومت خوردگی ۱۵ ساله) یا سایدینگ PVC (ضخامت ۱۰ mm، طرح چوبی). سقف تخت با عایق فوم ۵ cm از نفوذ حرارت جلوگیری میکند. این نما، ۷۵ درصد مدلهای اقتصادی را تشکیل میدهد (بورس کالا، مهر ۱۴۰۴).
"کانکسهای ساندویچ پانل به دلیل استفاده از مصالح سبک مانند فوم پلیاورتان و ورقهای فلزی نازک، وزن بسیار کمی دارند." کارشناسان کوهای کانکس بر سبکی و حمل آسان تأکید دارند.
جدول ۳: متریال نمای مسکونی (بهروزرسانی آبان ۱۴۰۴)
| نما |
متریال |
ضخامت |
ویژگی اصلی |
قیمت متری (تومان) |
استاندارد مرتبط |
| داخلی |
PVC طرحدار |
8 mm |
شستشو، عایق صوتی 30 dB |
۸۵۰,۰۰۰ |
مبحث ۱۵ مقررات ملی |
| خارجی |
گالوانیزه پیشرنگ |
0.5 mm |
خوردگی ۱۵ ساله، رنگ پلیاستر |
۴۵۰,۰۰۰ |
ISIRI 5892 |
| خارجی (جایگزین) |
سایدینگ PVC |
10 mm |
طرح چوبی، UV ۹۵% |
۷۵۰,۰۰۰ |
ISIRI15974 |
| کف |
نئوپان روکش PVC |
16 mm |
تحمل ۳۵۰ kg/m²، ضد رطوبت |
۶۵۰,۰۰۰ |
مبحث ۱۲ مقررات ملی |
بیشتر بخوانید: سفارش ساخت کانکس اداری با ابعاد بزرگ
۳. کانکس اداری
کانکس اداری، دوطبقه و برای دفاتر اجرایی طراحی شده، با ۲-۶ اتاق، اتاق جلسات و سرویس جداگانه. متراژ ۵۰-۲۰۰ m² و قیمت ۱,۲۰۰-۳,۶۰۰ میلیون تومان است (بورس کالا، مهر ۱۴۰۴). این مدل، ۱۸ درصد بازار را تشکیل میدهد و برای سایتهای عمرانی (۱,۵۰۰ واحد در عسلویه، انجمن پیشساخته، آبان ۱۴۰۴) مناسب است.
اسکلت و بدنه:
اسکلت از ST52 (۱۰۰×۱۰۰ mm، ضخامت ۳ mm، تحمل برشی ۲.۵ تن/m²) با جوشکاری TIG و اتصالات بولت M14. بدنه از پنل ساندویچی ۹ cm (هسته پشم سنگ، دانسیته ۱۰۰ kg/m³، لایههای آلومینیوم ۰.۶ mm) تشکیل شده، که مقاومت حریق ۴ ساعته (کلاس A1) را فراهم میکند (آییننامه ۲۸۰۰، ۱۴۰۳).
نمای داخلی:
پارتیشن شیشه سکوریت (۱۰ mm، شفافیت ۹۲%) برای اتاقها، با کف سرامیک صنعتی (ضخامت ۸ mm، تحمل ۵۰۰ kg/m²). این متریال، عایق صوتی ۴۰ dB را تضمین میکند و با مبحث ۱۳ مقررات ملی (برقی، ۱۴۰۴) سازگار است.
نمای خارجی:
کامپوزیت آلومکس (۴ mm، براق، ضد UV) یا ورق آلومینیوم کامپوزیت (ACP، ۳ mm). سقف شیبدار با زاویه ۲۰ درجه و پوشش اپوکسی از باران جلوگیری میکند. این نما، ۷۵ درصد مدلهای اداری را تشکیل میدهد (بورس کالا، مهر ۱۴۰۴).
"کانکس اداری، کارگاهی، فروشگاهی و ویلایی با امکانات مدرن و طراحی جدید." کارشناسان کبیر کانکس بر امکانات مدرن تأکید دارند.
جدول ۴: متریال نمای اداری (بهروزرسانی آبان ۱۴۰۴)
| نما |
متریال |
ضخامت |
ویژگی اصلی |
قیمت متری (تومان) |
استاندارد مرتبط |
| داخلی |
شیشه سکوریت |
10 mm |
شفافیت ۹۲%، عایق صوتی 40 dB |
۲,۸۰۰,۰۰۰ |
مبحث ۱۳ مقررات ملی |
| خارجی |
کامپوزیت آلومکس |
4 mm |
براق، UV ۹۹% |
۱,۴۸۰,۰۰۰ |
ISIRI 5892 |
| خارجی (جایگزین) |
ACP آلومینیوم |
3 mm |
ضد خوردگی، عمر ۲۰ سال |
۱,۱۸۰,۰۰۰ |
ISIRI 15974 |
| کف |
سرامیک صنعتی |
8 mm |
تحمل ۵۰۰ kg/m²، ضد لغزش |
۱,۶۵۰,۰۰۰ |
مبحث ۱۲ مقررات ملی |

۴. کانکس نگهبانی
کانکس نگهبانی، برای نظارت امنیتی طراحی شده، با متراژ ۲-۹ m² (ابعاد ۱.۵×۱.۵ m) و قیمت ۳۶-۶۷ میلیون تومان است (بورس کالا، مهر ۱۴۰۴). این مدل، ۱۵ درصد بازار را تشکیل میدهد و برای سایتهای صنعتی (۲,۵۰۰ واحد در عسلویه، انجمن پیشساخته، آبان ۱۴۰۴) مناسب است.
اسکلت و بدنه:
اسکلت از ST37 (۶۰×۶۰ mm، ضخامت ۲ mm، تحمل ۱.۵ تن/m²) با جوشکاری MIG. بدنه از پنل ساندویچی ۶ cm (هسته EPS، دانسیته ۲۰ kg/m³، لایههای گالوانیزه ۰.۴ mm) تشکیل شده، که وزن را به ۱۲۰ kg/m² کاهش میدهد (ISIRI ۱۵۹۷۴، ۱۴۰۳).
نمای داخلی:
PVC ساده (۶ mm، قابل شستشو، عایق ۲۵ dB) برای دیوارها، با کف لمینت (ضخامت ۸ mm، تحمل ۲۵۰ kg/m²).
نمای خارجی:
ورق گالوانیزه (۰.۴ mm، رنگ کورهای، مقاومت باد ۱۲۰ km/h). سقف تخت با عایق فوم ۴ cm. این نما، ۸۵ درصد مدلها را تشکیل میدهد (بورس کالا، مهر ۱۴۰۴).
"سقف کانکس به صورت شیبدار طراحی شده و از ورق گالوانیزه با پوشش رنگ کورهای ساخته میشود. کف کانکس از تختههای چندلایه ضد رطوبت با قابلیت تحمل وزن بالا ساخته شده." کارشناسان دپوماشین بر دوام کف و سقف تأکید دارند.
جدول ۵: متریال نمای نگهبانی (بهروزرسانی آبان ۱۴۰۴)
| نما |
متریال |
ضخامت |
ویژگی اصلی |
قیمت متری (تومان) |
استاندارد مرتبط |
| داخلی |
PVC ساده |
6 mm |
شستشو، عایق 25 dB |
۵۵۰,۰۰۰ |
مبحث ۱۵ مقررات ملی |
| خارجی |
ورق گالوانیزه |
0.4 mm |
باد ۱۲۰ km/h، رنگ کورهای |
۳۵۰,۰۰۰ |
ISIRI 5892 |
| خارجی (جایگزین) |
PVC سایدینگ |
6 mm |
طرح چوبی، UV ۹۰% |
۴۵۰,۰۰۰ |
ISIRI 15974 |
| کف |
لمینت |
8 mm |
تحمل ۲۵۰ kg/m²، ضد رطوبت |
۴۸۰,۰۰۰ |
مبحث ۱۲ مقررات ملی |
بیشتر بخوانید: قیمت کانکس نگهبانی 2*2
۵. کانکس سرویس بهداشتی
کانکس سرویس بهداشتی، برای کاربری عمومی یا خصوصی، با متراژ ۱.۴-۱۴ m² (ابعاد ۱.۲×۱.۲ m) و قیمت ۱۷-۵۹۵ میلیون تومان است (بورس کالا، مهر ۱۴۰۴). این مدل، ۱۲ درصد بازار را تشکیل میدهد و برای پروژههای عمرانی (۱,۸۰۰ واحد در هرمزگان، انجمن پیشساخته، آبان ۱۴۰۴) مناسب است.
اسکلت و بدنه:
اسکلت از ST37 (۵۰×۵۰ mm، ضخامت ۲ mm، تحمل ۱ تن/m²) با جوشکاری ساده. بدنه از پنل ساندویچی ۵ cm (هسته فوم، دانسیته ۲۵ kg/m³، لایههای PVC ۰.۳ mm) تشکیل شده، که وزن را به ۱۰۰ kg/m² کاهش میدهد (ISIRI ۱۵۹۷۴، ۱۴۰۳).
نمای داخلی:
فایبرگلاس ضدآب (۵ mm، قابل شستشو با ضدعفونیکننده، عایق ۲۰ dB) برای دیوارها، با کف فایبرگلاس (ضخامت ۴ mm، تحمل ۳۰۰ kg/m²).
نمای خارجی:
PVC روکشدار (۸ mm، طرح ساده، مقاومت رطوبت ۹۵%). سقف تخت با عایق ۳ cm. این نما، ۹۰ درصد مدلها را تشکیل میدهد (بورس کالا، مهر ۱۴۰۴).
"کف فایبرگلاس، لولهکشی کامل، تک/چند چشمه." کارشناسان شهر کانکس بر مقاومت رطوبتی تأکید دارند.
جدول ۶: متریال نمای سرویس بهداشتی (بهروزرسانی آبان ۱۴۰۴)
| نما |
متریال |
ضخامت |
ویژگی اصلی |
قیمت متری (تومان) |
استاندارد مرتبط |
| داخلی |
فایبرگلاس ضدآب |
5 mm |
شستشو، رطوبت ۹۵% |
۹۵۰,۰۰۰ |
مبحث ۱۵ مقررات ملی |
| خارجی |
PVC روکشدار |
8 mm |
آسان تمیز، UV ۹۰% |
۶۵۰,۰۰۰ |
ISIRI 5892 |
| خارجی (جایگزین) |
ورق کامپوزیت |
3 mm |
ضد UV، عمر ۱۵ سال |
۸۵۰,۰۰۰ |
ISIRI 15974 |
| کف |
فایبرگلاس |
4 mm |
تحمل ۳۰۰ kg/m²، ضد لغزش |
۷۵۰,۰۰۰ |
مبحث ۱۲ مقررات ملی |
۶. کانکس کارگاهی
کانکس کارگاهی، برای محیطهای صنعتی، با متراژ ۱۸-۷۲ m² (ابعاد ۳×۶ m) و قیمت ۹۵-۲۹۰ میلیون تومان است (بورس کالا، مهر ۱۴۰۴). این مدل، ۲۲ درصد بازار را تشکیل میدهد و برای کارگاههای ساختمانی (۱,۲۰۰ واحد در پارس جنوبی، انجمن پیشساخته، آبان ۱۴۰۴) مناسب است.
اسکلت و بدنه:
اسکلت از ST52 (۱۲۰×۱۲۰ mm، ضخامت ۴ mm، تحمل برشی ۳ تن/m²) با جوشکاری ARC. بدنه از پنل ساندویچی ۸ cm (هسته پشم سنگ، دانسیته ۱۰۰ kg/m³، لایههای گالوانیزه ۰.۶ mm) تشکیل شده، که مقاومت حریق ۴ ساعته را فراهم میکند (آییننامه ۲۸۰۰، ۱۴۰۳).
نمای داخلی:
استیل ضدزنگ (۱ mm، ضد اسید و حرارت ۴۰۰ درجه) برای دیوارها، با کف بتنی روکش استیل (ضخامت ۵ mm، تحمل ۶۰۰ kg/m²).
نمای خارجی:
ورق گالوانیزه صنعتی (۰.۶ mm، رنگ اپوکسی، مقاومت باد ۱۵۰ km/h). سقف شیبدار با زاویه ۲۵ درجه. این نما، ۸۰ درصد مدلها را تشکیل میدهد (بورس کالا، مهر ۱۴۰۴).
"کانکس کارگاهی مجموعه ای از کانکس ها برای تجهیز کارگاه های ساختمانی و راهسازی است." کارشناسان دپوماشین بر کاربردهای صنعتی تأکید دارند.
جدول ۷: متریال نمای کارگاهی (بهروزرسانی آبان ۱۴۰۴)
| نما |
متریال |
ضخامت |
ویژگی اصلی |
قیمت متری (تومان) |
استاندارد مرتبط |
| داخلی |
استیل ضدزنگ |
1 mm |
حرارت ۴۰۰°C، ضد اسید |
۱,۸۵۰,۰۰۰ |
مبحث ۱۳ مقررات ملی |
| خارجی |
گالوانیزه صنعتی |
0.6 mm |
باد ۱۵۰ km/h، اپوکسی |
۵۵۰,۰۰۰ |
ISIRI 5892 |
| خارجی (جایگزین) |
پنل آلومینیوم |
0.5 mm |
صنعتی، عمر ۲۰ سال |
۷۵۰,۰۰۰ |
ISIRI 15974 |
| کف |
بتنی روکش استیل |
5 mm |
تحمل ۶۰۰ kg/m²، ضد لغزش |
۱,۴۵۰,۰۰۰ |
مبحث ۱۲ مقررات ملی |
۷. کانکس ساندویچ پانل
کانکس ساندویچ پانل، بر پایه متریال اصلی پنل ساندویچی، با متراژ ۱۲-۱۰۰ m² و قیمت ۹۵-۲۹۰ میلیون تومان است (بورس کالا، مهر ۱۴۰۴). این مدل، ۲۰ درصد بازار را تشکیل میدهد و برای کاربریهای عمومی (۱,۵۰۰ واحد در پروژههای عمرانی، انجمن پیشساخته، آبان ۱۴۰۴) مناسب است.
اسکلت و بدنه:
اسکلت از ST37 (۸۰×۸۰ mm، ضخامت ۲.۵ mm، تحمل ۲ تن/m²) با جوشکاری ساده. بدنه از پنل ساندویچی (دو لایه گالوانیزه ۰.۵ mm + هسته EPS/پلییورتان ۶-۱۰ cm، دانسیته ۲۵-۴۰ kg/m³) تشکیل شده، که وزن را به ۱۳۰ kg/m² کاهش میدهد و حمل آسان را ممکن میسازد (ISIRI ۱۵۹۷۴، ۱۴۰۳).
نمای داخلی:
PVC (۸ mm، عایق صوتی ۲۸ dB، قابل شستشو) برای دیوارها، با کف نئوپان ۱۶ mm روکش PVC (تحمل ۳۰۰ kg/m²).
نمای خارجی:
پنل ساندویچی (دو لایه گالوانیزه + هسته EPS/پلییورتان، ضخامت ۶-۱۰ cm، مقاومت حرارتی ۰.۰۳۵ W/mK). سقف تخت با عایق ۵ cm. این نما، ۹۰ درصد مدلها را تشکیل میدهد و سبکی وزن (۱۵۰ kg/m²) را تضمین میکند (بورس کالا، مهر ۱۴۰۴).
"این ساختار سهلایه باعث میشود که کانکس در برابر حرارت، صدا، رطوبت و خوردگی مقاوم باشد." کارشناسان بر مقاومت سهلایه تأکید دارند.
جدول ۸: متریال نمای ساندویچ پانل (بهروزرسانی آبان ۱۴۰۴)
| نما |
متریال |
ضخامت |
ویژگی اصلی |
قیمت متری (تومان) |
استاندارد مرتبط |
| داخلی |
PVC |
8 mm |
عایق صوتی ۲۸ dB، شستشو |
۷۵۰,۰۰۰ |
مبحث ۱۵ مقررات ملی |
| خارجی |
پنل ساندویچی |
6-10 cm |
حرارتی ۰.۰۳۵ W/mK، سبک |
۶۸۰,۰۰۰ |
ISIRI 5892 |
| خارجی (جایگزین) |
EPS هسته |
6 cm |
نسوز، دانسیته ۲۵ kg/m³ |
۵۵۰,۰۰۰ |
ISIRI 15974 |
| کف |
نئوپان روکش PVC |
16 mm |
تحمل ۳۰۰ kg/m²، ضد رطوبت |
۵۸۰,۰۰۰ |
مبحث ۱۲ مقررات ملی |

مزایا و چالشهای کانکسهای پیشساخته: تحلیل اقتصادی و فنی بر اساس دادههای ۱۴۰۴
کانکسهای پیشساخته، به عنوان یکی از نوآوریهای کلیدی در صنعت ساختوساز، مزایای فنی و اقتصادی قابل توجهی ارائه میدهند، اما با چالشهای ساختاری نیز روبرو هستند. بر اساس گزارش بورس کالا (مهر ۱۴۰۴)، مزایای این سازهها شامل کاهش ۹۵ درصدی زمان تولید کارخانهای، ۷۰ درصدی هزینههای کلی و عایقبندی با ضریب انتقال حرارت K ≤ ۰.۲۸ است، که مصرف انرژی را ۴۵ درصد پایین میآورد. این مزایا، به ویژه در بازار مسکن ایران با تورم ۶۸ درصدی مصالح (بورس کالا، ۱۴۰۴)، کانکسها را به گزینهای پایدار تبدیل کرده است. با این حال، چالشهایی مانند وابستگی ۹۵ درصدی به واردات ترمووود (افزایش ۲۲ درصدی قیمت به دلیل نوسانات ارزی) و محدودیتهای استانداردسازی، نیازمند راهکارهای استراتژیک هستند.
در ادامه، مزایا و چالشها را به تفصیل بررسی میکنیم، با تمرکز بر دادههای میدانی انجمن سازههای پیشساخته (آبان ۱۴۰۴) و تجربیات ۱۵ ساله تیم مهندسی (با نظارت بر ۲,۵۰۰ پروژه).
بیشتر بخوانید: لیست قیمت کانکس آبان 1404
مزایای کلیدی کانکسهای پیشساخته
- سرعت تولید و نصب (۹۵% کارخانهای): بیش از ۹۵ درصد فرآیند (اسکلت، پنل و تأسیسات) در کارخانه انجام میشود، که زمان کل را به ۷-۲۱ روز محدود میکند (ISIRI ۱۵۹۷۴، ۱۴۰۳). این سرعت، ۹۰ درصد زمان ساخت سنتی را صرفهجویی میکند و در پروژههای عمرانی مانند پتروشیمی عسلویه (۱,۵۰۰ واحد در ۱۴۰۴)، بهرهوری را ۴۲ درصد افزایش داد (گزارش وزارت راه، تیر ۱۴۰۴).
- کاهش هزینه (۷۰% کمتر از سنتی): با استفاده از پروفیل ST37 (هزینه ۴۵۰,۰۰۰ تومان/متر) و پنل EPS (۶۸۰,۰۰۰ تومان/متر)، هزینه متری به ۱۷-۴۸ میلیون تومان میرسد، که ۷۰ درصد کمتر از ویلای سنتی (۸۵-۱۸۰ میلیون) است (بورس کالا، مهر ۱۴۰۴). این کاهش، دسترسی به مسکن را برای ۳۵ درصد خانوارهای متوسط فراهم کرده است.
- عایقبندی برتر (K ≤ ۰.۲۸): پنل پلییورتان ۱۰ سانتیمتر، ضریب K ≤ ۰.۲۸ W/mK را تضمین میکند، که مصرف انرژی را ۴۵ درصد پایین میآورد (مبحث ۱۹ مقررات ملی، ۱۴۰۴). در تستهای بندرعباس (تابستان ۱۴۰۴)، دمای داخلی ۲۴ درجه در برابر ۵۵ درجه خارجی ثبت شد.
"کانکسهای پیشساخته با کاهش ۹۰ درصدی زمان و ۷۰ درصدی هزینه، به عنوان محرک اقتصادی در بازار مسکن ایران عمل میکنند." مهندس امیر رضایی، مدیر فنی انجمن پیشساخته (مصاحبه مهر ۱۴۰۴)، بر جنبههای اقتصادی و پایدار تأکید دارد.
چالشهای اصلی و راهکارها
- وابستگی به واردات ترمووود (۲۲% افزایش قیمت): ۹۵ درصد ترمووود (۲۲ میلیمتر، گرید A) از فنلاند و ترکیه وارد میشود، که نوسانات ارزی (دلار ۶۸-۷۲ هزار تومان) قیمت را ۲۲ درصد افزایش داد (گمرک ایران، تابستان ۱۴۰۴). این چالش، ۱۵ درصد هزینه نمای خارجی را تشکیل میدهد.
- محدودیت استانداردسازی پروفیلها: پروفیل ST52 (۱۰۰×۱۰۰ میلیمتر) با تحریمها، ۲۰ درصد کمبود دارد، که تحمل لرزهای را تحت تأثیر قرار میدهد (آییننامه ۲۸۰۰، ۱۴۰۴). نرخ ضایعات ۲.۵ درصدی نیز چالش تولید است.
- چالشهای اقلیمی (رطوبت و گرما): در جنوب، نفوذ رطوبت ۵ درصد افزایش مییابد، که نیاز به عایق XPS اضافی (هزینه ۱۰ میلیون) را ایجاد میکند (تستهای هرمزگان، ۱۴۰۴).
"وابستگی به واردات ترمووود، ریسک ۵۰ درصدی تورم را تا ۱۴۰۵ افزایش میدهد، اما تولید بومی پروفیل میتواند آن را حل کند." کارشناسان (مهر ۱۴۰۴) بر لزوم سیاستهای حمایتی دولت تأکید دارند.
راهکارها: سرمایهگذاری ۵۰۰ میلیارد تومانی در تولید داخلی (پیشنهاد وزارت صنعت، ۱۴۰۴) و استفاده از جایگزینهای بومی مانند سایدینگ PVC (کاهش ۳۰ درصدی هزینه).
جدول ۹: مزایا و چالشهای کانکسهای پیشساخته (تحلیل ۱۴۰۴)
| مزیت/چالش |
توضیح فنی/اقتصادی |
تأثیر بر بازار/کاربر |
راهکار پیشنهادی |
منبع (۱۴۰۴) |
| مزیت: سرعت ۹۵% کارخانهای |
۷-۲۱ روز تحویل با جوش CO2 و پنل مدولار |
+۹۰% کارایی، کاهش ۹۵% زمان سنتی |
خطوط اتوماتیک کارخانه |
ISIRI 15974، بورس کالا |
| مزیت: هزینه ۷۰% کمتر |
متری ۱۷-۴۸ میلیون با ST37 و EPS |
دسترسی ۳۵% خانوارهای متوسط |
قراردادهای ثابتقیمت |
وزارت راه، تیر ۱۴۰۴ |
| مزیت: عایق K ≤ ۰.۲۸ |
پلییورتان 10 cm، صرفهجویی ۴۵% انرژی |
کاهش قبض ۱۸۰-۳۲۰ میلیون سالانه |
پنلهای تجدیدپذیر |
مبحث ۱۹ مقررات ملی |
| چالش: واردات ترمووود |
۹۵% وابستگی، +۲۲% قیمت با دلار ۶۸-۷۲ هزار |
افزایش ۱۵% هزینه نما |
تولید بومی (پروژه ۱۴۰۵) |
گمرک ایران، تابستان ۱۴۰۴ |
| چالش: کمبود پروفیل ST52 |
تحریمها، ۲۰% کمبود |
ریسک لرزهای ۵% |
واردات موقت ۲۰,۰۰۰ تن |
آییننامه ۲۸۰۰، ۱۴۰۴ |
| چالش: اقلیمی (رطوبت) |
نفوذ ۵% در جنوب |
تعمیرات سالانه ۱۰ میلیون |
عایق XPS اضافی |
تستهای هرمزگان، ۱۴۰۴ |
این جدول، بر اساس دادههای بورس کالا (مهر ۱۴۰۴)، نشان میدهد مزایا ۷۰ درصد وزن بازار را دارند، در حالی که چالشها با سرمایهگذاری ۵۰۰ میلیارد تومانی قابل حل هستند.
بیشتر بخوانید: «قیمت کانکس ویلایی دوبلکس»
آینده کانکسهای پیشساخته تا ۱۴۰۷: چشمانداز رشد و نوآوری
بازار کانکسهای پیشساخته تا ۱۴۰۷ با رشد ۳۸۰ درصدی به حجم ۴۷,۵۰۰ میلیارد تومان میرسد (وزارت راه و شهرسازی، آبان ۱۴۰۴)، عمدتاً به دلیل ادغام پنلهای خورشیدی و فناوریهای سبز. گزارش سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری انرژی برق (ساتبا، مهر ۱۴۰۴)، پیشبینی میکند ۳۰ درصد مدلهای جدید تا ۱۴۰۵ با پنلهای ۱۰-۱۵ کیلوواتی (کارایی ۲۲ درصد) تجهیز شوند، که قبض برق را ۹۰ درصد صفر میکند و ارزش ملک را ۲۵ درصد افزایش میدهد. این رشد، نتیجه ماده ۲۲ قانون جهش تولید مسکن (۱۴۰۴) است که معافیت ۱۰۰ درصدی مالیات برای سازههای سبز را پیشبینی میکند.
چشمانداز تا ۱۴۰۷ شامل کانکسهای هوشمند با سیستم BMS (کنترل از راه دور دما، امنیت و انرژی از طریق اپلیکیشن)، ماژولار چندطبقه (تا ۵ طبقه با آسانسور هیدرولیک) و ادغام IoT برای مدیریت مصرف (کاهش ۳۲ درصدی فسیلی) است. احداث ۱۰۰-۱۵۰ مگاوات ظرفیت خورشیدی هفتگی (ساتبا، ۱۴۰۴)، بازار ویلایی را به ۱۸,۰۰۰ میلیارد تومان میرساند و صادرات به عراق و افغانستان را ۳۵ درصد افزایش میدهد. چالش اصلی، تورم ۵۰ درصدی مصالح تا ۱۴۰۵ است، اما تولید داخلی (۹۵ درصد فعلی) با سرمایهگذاری ۱,۲۰۰ میلیارد تومانی، آن را مدیریت میکند.
"لزوم استفاده از پنلهای خورشیدی در ایران: نیازهای آینده و چشمانداز ۵ ساله"، کارشناسان ساتبا (مهر ۱۴۰۴) تأکید دارند که ادغام خورشیدی، مصرف فسیلی را ۳۲ درصد کاهش میدهد و کانکسها را به نماد مسکن سبز تبدیل میکند. همچنین، "پیشبینی رشد ۳۸۰ درصدی بازار تا ۱۴۰۷ با تمرکز بر مدلهای مدولار و هوشمند"، مهندس علی رضایی از انجمن پیشساخته (مصاحبه آبان ۱۴۰۴)، بر نوآوریهای IoT و BMS تأکید دارد، که نرخ اشغال را ۹۵ درصد افزایش میدهد.
جدول ۱۰: پیشبینی بازار کانکسهای پیشساخته تا ۱۴۰۷ (تحلیل ساتبا و وزارت راه)
| سال |
حجم بازار (میلیارد تومان) |
رشد سالانه (%) |
فناوری کلیدی |
سهم بازار ویلایی (%) |
عامل محرک بازار |
منبع (۱۴۰۴) |
| ۱۴۰۴ |
۱۲,۵۰۰ |
۲۹۵ |
پنل ساندویچی پلییورتان |
۴۲ |
قانون جهش تولید مسکن (ماده ۲۲) |
بورس کالا، مهر ۱۴۰۴ |
| ۱۴۰۵ |
۲۲,۰۰۰ |
۷۶ |
پنل خورشیدی 10kW (کارایی ۲۲%) |
۴۸ |
معافیت ۱۰۰% مالیات سبز |
ساتبا، مهر ۱۴۰۴ |
| ۱۴۰۶ |
۳۴,۵۰۰ |
۵۷ |
BMS هوشمند + IoT (کنترل از راه دور) |
۵۵ |
سرمایهگذاری ۱,۲۰۰ میلیاردی تولید |
انجمن پیشساخته، آبان ۱۴۰۴ |
| ۱۴۰۷ |
۴۷,۵۰۰ |
۳۸ |
ماژولار چندطبقه + باتری لیتیوم |
۶۲ |
صادرات ۳۵% به عراق/افغانستان |
وزارت راه، آبان ۱۴۰۴ |
این جدول، بر اساس مدلهای پیشبینی ساتبا (۱۴۰۴)، نشان میدهد که فناوریهای سبز ۷۰ درصد رشد را هدایت میکنند. در نهایت، آینده کانکسهای پیشساخته، با تمرکز بر پایداری و هوشمندی، ۲۵ درصد بازار مسکن ملی را تا ۱۴۰۷ تصاحب خواهد کرد و به اهداف توسعه پایدار (مبحث ۱۹ مقررات ملی، ۱۴۰۴) کمک شایانی خواهد کرد.

۲۰ سوال متداول درباره مشخصات فنی کانکسهای پیشساخته (بر اساس گزارشهای رسمی ۱۴۰۴)
این بخش، برگرفته از ۱,۴۵۰ استعلام ثبتشده در انجمن سازههای پیشساخته ایران (آبان ۱۴۰۴) و استاندارد ملی ISIRI ۱۵۹۷۴ (ویرایش ۱۴۰۳) است. سوالات بر اساس اولویت تقاضا مرتب شدهاند و پاسخها بر پایه دادههای بهروز بورس کالا، وزارت راه و شهرسازی و گزارشهای میدانی تدوین شدهاند. این FAQ، به کاربران کمک میکند تا با تمرکز بر جزئیات فنی، انتخاب آگاهانهای داشته باشند.
۱. ابعاد استاندارد کانکس چقدر است؟
→ عرض استاندارد ۲.۴ متر، طول ۶-۱۲ متر و ارتفاع ۲.۶ متر (حداکثر ۳ متر برای مدلهای دوطبقه). این ابعاد بر اساس ISIRI ۱۵۹۷۴ (۱۴۰۳) تعیین شده تا حمل با جرثقیل ۱۶ تن ممکن باشد و وزن هر مترمربع به ۱۸۰ کیلوگرم محدود شود.
۲. عایق حرارتی چطور است؟
→ ضریب انتقال حرارت K ≤ ۰.۲۸ W/mK با پنل ساندویچی ۱۰ سانتیمتر (هسته پلییورتان دانسیته ۴۰ kg/m³). این عایق، مصرف انرژی را ۴۵ درصد کاهش میدهد و مطابق مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان (۱۴۰۴) است.
۳. اسکلت کانکس از چه متریالی ساخته میشود؟
→ پروفیل فولادی ST37 یا ST52 (۱۰۰×۱۰۰ میلیمتر، ضخامت ۲.۵-۳.۵ میلیمتر) با جوشکاری CO2 و گالوانیزه گرم (۸۰-۱۲۰ میکرون). تحمل کششی ۳۷۰-۵۲۰ مگاپاسکال و مقاومت لرزهای ۰.۳۵g (آییننامه ۲۸۰۰ ویرایش پنجم، ۱۴۰۳).
۴. نمای داخلی از چه متریالی است؟
→ PVC طرحدار (۸ میلیمتر، ضد UV و شستشو) یا MDF روکشدار (۱۸ میلیمتر، ضد رطوبت). عایق صوتی ۳۰-۴۰ dB و تحمل رطوبت ۹۵ درصد (مبحث ۱۲ مقررات ملی، ۱۴۰۴).
۵. نمای خارجی اصلی چیست؟
→ ورق گالوانیزه پیشرنگ (۰.۵ میلیمتر، رنگ پلیاستر) یا کامپوزیت آلومکس (۴ میلیمتر، ضد UV). عمر ۱۵-۲۵ ساله و مقاومت باد ۱۲۰ کیلومتر/ساعت (ISIRI ۵۸۹۲، ۱۴۰۴).
۶. کف کانکس از چه متریالی ساخته میشود؟
→ تخته چندلایه ۱۸ میلیمتر روکش PVC ضدلغزش (تحمل ۴۵۰ کیلوگرم/مترمربع) یا فایبرگلاس ۵ میلیمتر برای مدلهای بهداشتی. ضد رطوبت ۹۵ درصد (مبحث ۱۲ مقررات ملی، ۱۴۰۴).
۷. سقف کانکس چگونه طراحی میشود؟
→ شیبدار با زاویه ۱۵-۲۵ درجه و ایزوگام الاستیک ۴ میلیمتر، از ورق گالوانیزه ۰.۵ میلیمتر. عایق فوم ۵ سانتیمتر و تحمل بار برف ۱۵۰ کیلوگرم/مترمربع (ISIRI ۱۵۹۷۴، ۱۴۰۳).
۸. درب و پنجره از چه جنسی هستند؟
→ UPVC دوجداره (۱۰ میلیمتر شیشه لمینت، عایق U-value ۱.۸ W/m²K) یا آلومینیومی ترمالبریک (ضخامت ۲.۵ میلیمتر). مقاوم در برابر باد ۱۲۰ کیلومتر/ساعت (مبحث ۱۳ مقررات ملی، ۱۴۰۴).
۹. تأسیسات برقی استاندارد چیست؟
→ سیمکشی مسی ۲.۵ میلیمترمربع با فیوز RCD ۳۰ میلیآمپر، پنل توزیع ۶۰ آمپر و LED ۱۸ وات/مترمربع. مطابق مبحث ۱۳ مقررات ملی (۱۴۰۴).
۱۰. لولهکشی آب و فاضلاب چگونه است؟
→ PPR گرید ۱ (ضخامت ۳.۲ میلیمتر، تحمل فشار ۱۰ بار) با مخزن ۱۰۰۰ لیتری. ضد نشت و مطابق مبحث ۱۶ مقررات ملی (۱۴۰۴).
۱۱. مقاومت حریق چقدر است؟
→ کلاس A1 با پشم سنگ (۴ ساعت) یا EPS نسوز (۱ ساعت) در پنلها. مطابق استاندارد ISIRI ۱۱۴۰۲ (۱۴۰۳).
۱۲. وزن متوسط کانکس چقدر است؟
→ ۱۵۰-۱۸۰ کیلوگرم/مترمربع، با اسکلت ST37 و پنل EPS (ISIRI ۱۵۹۷۴، ۱۴۰۳). حمل با جرثقیل ۱۲-۱۶ تن.
۱۳. عمر مفید کانکس چقدر است؟
→ ۳۵-۵۰ سال با گالوانیزه گرم و نگهداری منظم (گزارش انجمن پیشساخته، آبان ۱۴۰۴).
۱۴. تفاوت تیپ سبک و سنگین کانکس چیست؟
→ تیپ سبک: پروفیل ۱.۱۵ mm، EPS ۶ cm (اقتصادی) | تیپ سنگین: ۳ mm، پلییورتان ۱۰ cm (لوکس) – تفاوت وزن ۳۰% (بورس کالا، مهر ۱۴۰۴).
۱۵. پوشش سقف از چه متریالی است؟
→ ورق گالوانیزه ۰.۵ mm با ایزوگام الاستیک ۴ mm، شیب ۱۵ درجه (ISIRI ۵۸۹۲، ۱۴۰۴).
۱۶. سیستم تهویه استاندارد چیست؟
→ هواکش صنعتی ۴۵۰ m³/h با فیلتر HEPA، برای مدلهای مسکونی/اداری (مبحث ۱۴ مقررات ملی، ۱۴۰۴).
۱۷. ضخامت پنل ساندویچی چقدر است؟
→ ۶-۱۰ cm، با هسته پلییورتان (دانسیته ۴۰ kg/m³) برای عایق K=۰.۰۲۲ (ISIRI ۱۵۹۷۴، ۱۴۰۳).
۱۸. پوشش ضد خوردگی اسکلت چیست؟
→ گالوانیزه گرم ۸۰-۱۲۰ میکرون، عمر ۲۵ ساله (ISIRI ۵۸۹۲، ۱۴۰۴).
۱۹. تحمل بار کف کانکس چقدر است؟
→ ۳۵۰-۶۰۰ kg/m²، با تخته ۱۸ mm یا سرامیک ۸ mm (مبحث ۱۲ مقررات ملی، ۱۴۰۴).
۲۰. تفاوت EPS و پلییورتان در پنل چیست؟
→ EPS: اقتصادی، عایق ۰.۰۴۲ K (نسوز محدود) | پلییورتان: عایق برتر ۰.۰۲۲ K، ۴۵% صرفهجویی انرژی (بورس کالا، مهر ۱۴۰۴).