آسیانیوز ایران؛ سرویس اقتصادی:
بازار نفت جهان در آستانه یک تحول بزرگ قرار دارد. پیشبینیهای جدید از کاهش قابل توجه قیمت این کالای استراتژیک در سال آینده میلادی خبر میدهند. بانک سرشناس گلدمن ساکس در تازهترین تحلیل خود، چشمانداز تاریکی را برای قیمت نفت ترسیم کرده است. این بانک بینالمللی، افزایش عرضه را عامل اصلی این کاهش عنوان میکند. بر اساس این گزارش، بازار نفت در ماههای آینده با مازاد عرضه قابل توجهی در حدود دو میلیون بشکه در روز مواجه خواهد شد. این حجم اضافه، تعادل عرضه و تقاضا را برهم خواهد زد. این افزایش تولید، از دو جانب در حال رخ دادن است. از یک سو، اتحادیه اوپک پلاس که شامل روسیه و چند کشور دیگر نیز میشود، از فروردین ماه تولید خود را افزایش داده است.
از سوی دیگر، تولیدکنندگان خارج از این اتحادیه، به ویژه آمریکا و برزیل، نیز به طور پیوسته در حال افزودن بر حجم تولید خود هستند. این اقدامات باعث ایجاد هراس از مازاد عرضه در بازار شده است. در چنین شرایطی، گلدمن ساکس پیشبینی میکند که میانگین قیمت نفت در سال ۲۰۲۶ میلادی (۱۴۰۵ شمسی) به کانال ۵۰ دلار در هر بشکه سقوط خواهد کرد. با این حال، این بانک امیدواری داده که این کاهش قیمت، دائمی نخواهد بود. انتظار میرود قیمتها از سال ۲۰۲۷ میلادی دوباره روند صعودی در پیش بگیرند. این گزارش، به تحلیل دقیقتر این پیشبینی و پیامدهای آن برای اقتصادهای وابسته به نفت میپردازد.
جنگ تولید؛ افزایش عرضه از دو جبهه متفاوت
اتحادیه اوپک پلاس که سالها با کنترل تولید، نقش تثبیتکننده بازار را ایفا میکرد، اکنون مسیر معکوسی در پیش گرفته است. این اتحادیه از فروردین ماه، تولید خود را افزایش داده که این امر نشان از یک تغییر راهبردی دارد. در سوی دیگر، تولیدکنندگان مستقل به ویژه آمریکا، با استفاده از فناوریهای نوین استخراج، به طور مداوم بر ظرفیت تولید خود میافزایند. این کشورها انعطافپذیری بالایی در تنظیم تولید دارند. ترکیب این دو جبهه تولیدی، سیلابی از نفت را به بازار سرازیر خواهد کرد. این حجم از عرضه، حتی میتواند از ظرفیت جذب بازار فراتر رود و منجر به انباشت ذخایر شود.
پیامدهای اقتصادی؛ چالش برای کشورهای صادرکننده
سقوط قیمت نفت به کانال ۵۰ دلار، برای بسیاری از کشورهای صادرکننده که بودجه خود را بر پایه قیمتهای بالاتر تنظیم کردهاند، یک بحران مالی ایجاد خواهد کرد. این کشورها با کسری بودجه مواجه خواهند شد. کاهش درآمدهای نفتی، میتواند پروژههای عمرانی و برنامههای توسعه این کشورها را با اختلال مواجه سازد. همچنین، ممکن است موجب کاهش ارزش پول ملی و افزایش تورم در این اقتصادها شود. برای کشورهای واردکننده نفت، این کاهش قیمت یک موهبت اقتصادی محسوب میشود. آنان میتوانند با هزینه کمتری نیاز انرژی خود را تأمین کرده و از فشار تورم بکاهند.
سرمایهگذاری در بخش نفت؛ قربانی کاهش قیمتها
قیمتهای پایین نفت، به طور مستقیم بر انگیزه برای سرمایهگذاری در طرحهای جدید اکتشاف و تولید تأثیر منفی میگذارد. شرکتهای نفتی، پروژههای پرخطر و پرهزینه را به تعویق خواهند انداخت. گلدمن ساکس به درستی اشاره کرده که پس از ۱۵ سال سرمایهگذاری ناکافی، طرحهای جدید بسیار اندکی در حال راهاندازی هستند. کاهش قیمت، این روند را تشدید خواهد کرد. این امر در بلندمدت میتواند به کاهش ظرفیت تولید جهانی بینجامد. زیرا سرمایهگذاری ناکافی امروز، به معنای عرضه کمتر در سالهای آینده است.
چرخه قیمت؛ کاهش موقت و صعود دوباره
تحلیل گلدمن ساکس نشان میدهد که کاهش قیمت در سال ۲۰۲۶، یک روند کوتاهمدت و چرخهای خواهد بود. این بانک پیشبینی میکند که قیمتها از سال ۲۰۲۷ دوباره روند صعودی در پیش خواهند گرفت. دلیل این صعود، تأثیر قیمتهای پایین بر تولیدکنندگان به ویژه خارج از اوپک پلاس است. بسیاری از این تولیدکنندگان در قیمتهای پایین، قادر به ادامه فعالیت سودآور نخواهند بود. کاهش سرمایهگذاری در دوران قیمتهای پایین، نیز در نهایت منجر به کاهش عرضه و افزایش دوباره قیمت خواهد شد. این چرخه، همواره در بازار نفت تکرار شده است.
راهبردهای آینده؛ انعطافپذیری در برابر نوسانات
کشورهای صادرکننده نفت باید خود را برای دوران کاهش قیمت آماده کنند. این امر مستلزم ایجاد صندوقهای ذخیره ارزی، متنوعسازی اقتصاد و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی است. اتحادیههایی مانند اوپک پلاس نیز نیازمند بازنگری در راهبردهای خود هستند. آنان باید بین سهم بازار و قیمت، تعادل جدیدی ایجاد کنند تا منافع بلندمدت خود را حفظ نمایند. در نهایت، نوسانات قیمت نفت یک واقعیت همیشگی در بازار جهانی است. موفقیت در این بازار، در گرو توانایی پیشبینی روندها و انعطافپذیری در برابر تغییرات است.