آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
منطقه خاورمیانه یک بار دیگر در آستانه تنشهای عمیق نظامی و امنیتی قرار گرفته است. گزارشهای تایید نشده از تحرکات غیرعادی نیروی هوایی اسرائیل در نزدیکی مرزهای ایران خبر میدهند. بر اساس اخبار منتشر شده توسط رسانههای نزدیک به حشد الشعبی عراق، جنگندههای پیشرفته اسرائیلی از آسمان عراق گذر کرده و خود را به نزدیکترین فاصله ممکن با مرزهای ایران رساندهاند. در این تحرکات نمایشی، خلبانان اسرائیلی مانورهای نظامی انجام دادهاند که شبیهسازی یک حمله واقعی توصیف شده است. این عملیات تنها به آسمان عراق محدود نمانده و در مرزهای جنوبی ایران نیز تحرکات مشکوکی گزارش شده است.
همزمان، هواپیماهای جاسوسی آمریکا در ارتفاع پایین مشغول جمعآوری اطلاعات از مناطق استراتژیک جنوب ایران هستند. این هماهنگی بین اسرائیل و آمریکا نشان از برنامهریزی برای اقدامی بزرگتر دارد. تحلیلگران نظامی این حرکت را خطرناکترین تحرک نظامی ماههای اخیر در منطقه ارزیابی میکنند. آنان معتقدند این تحرکات میتواند نشانهای از آمادهسازی برای یک درگیری گستردهتر باشد. در همین حال، هشدارهای بینالمللی از احتمال حمله نظامی بزرگ به ایران خبر میدهند. این وضعیت لبنان را نیز در معرض انتخاب دشواری قرار داده است.
پیش از این وائل ابو فاعور، نماینده مجلس لبنان، پرده از هشدارهای محرمانه جامعه بینالملل برداشته است. به گفته وی، قدرتهای جهانی به لبنان اعلام کردهاند: یا بیطرف بمان یا بخشی از درگیری شو. این هشدارها در شرایطی مطرح میشود که منطقه در آستانه دور جدیدی از درگیریهای نظامی قرار دارد و تحرکات اخیر نشان میدهد احتمال حمله به ایران در حال افزایش است.
ابعاد تحرکات نظامی اسرائیل و آمریکا
تحرکات اخیر جنگندههای اسرائیلی در نزدیکی مرزهای ایران از چند جهت حائز اهمیت است. نخست آنکه این پروازها در حریم هوایی عراق انجام شده که نشان از هماهنگی با مقامات این کشور دارد. مانورهای نظامی انجام شده توسط خلبانان اسرائیلی که شبیهسازی حمله واقعی توصیف شده، جنبه روانی این عملیات را تقویت میکند. اینگونه عملیات معمولاً با هدف آزمایش واکنش سیستمهای دفاعی طرف مقابل انجام میشود. همزمانی این تحرکات با فعالیت هواپیماهای جاسوسی آمریکا در ارتفاع پایین، نشان از برنامهریزی مشترک و هماهنگی اطلاعاتی بین دو متحد دارد. این همکاری میتواند مقدمهای برای عملیات گستردهتر باشد.
پیامدهای امنیتی برای منطقه
تشدید تنشها بین اسرائیل و ایران میتواند کل منطقه را درگیر بحران کند. کشورهایی مانند عراق، سوریه و لبنان به طور مستقیم تحت تاثیر این تنشها قرار خواهند گرفت. هشدارهای داده شده به لبنان نشان میدهد که جامعه بینالملل نگران گسترش دامنه درگیری است. انتخاب دشوار بین بیطرفی و پیوستن به محور مقاومت، آینده لبنان را تحت تاثیر قرار خواهد داد. احتمال درگیری گسترده میتواند بازارهای جهانی نفت و اقتصاد منطقه را با بیثباتی مواجه کند. این موضوع نگرانی جامعه بینالملل را برانگیخته است.
واکنشهای احتمالی ایران و متحدانش
ایران احتمالاً سیستمهای پدافندی و نظارتی خود در مرزها را تقویت خواهد کرد. گزارشها از افزایش آمادهباش نیروهای مسلح ایران در مناطق مرزی حکایت دارد. متحدان منطقهای ایران نیز احتمالاً واکنشهای هماهنگی نشان خواهند داد. گروههای مقاومت در عراق، سوریه و لبنان ممکن است تحرکات خود را افزایش دهند. ایران احتمالاً از طریق کانالهای دیپلماتیک بینالمللی نسبت به این تحرکات اعتراض خواهد کرد. شورای امنیت سازمان ملل میتواند میزبان گفتگوهای فوری درباره این تنشها باشد.
تحلیل راهبرد نظامی اسرائیل
به نظر میرسد اسرائیل از راهبرد "فشار حداکثری" برای وادار کردن ایران به تغییر رفتار استفاده میکند. این راهبرد شامل تهدید نظامی مستقیم و افزایش فشار بینالمللی است. تحرکات اخیر میتواند بخشی از راهبرد بزرگتر اسرائیل برای مهار نفوذ منطقهای ایران باشد. اسرائیل به دنبال ایجاد ائتلاف منطقهای ضد ایرانی است. آزمایش واکنشپذیری سیستمهای دفاعی ایران از اهداف مهم این تحرکات است. اسرائیل میکوشد نقاط ضعف و قوت دفاعی ایران را شناسایی کند.
راهکارهای کاهش تنش و مدیریت بحران
- تقویت سامانههای پایش مرزی و پدافندی توسط ایران میتواند از تحرکات مشابه در آینده جلوگیری کند. سرمایهگذاری در فناوریهای پیشرفته راداری و نظارتی ضروری است.
- افزایش همکاریهای امنیتی با کشورهای همسایه به خصوص عراق میتواند فضای امنیتی منطقه را بهبود بخشد. ایجاد سامانههای مشترک پدافندی راهکار موثری است.
- فعال کردن کانالهای دیپلماتیک برای کاهش تنشها ضروری است. گفتگو بین طرفین از طریق میانجیهای بینالمللی میتواند از تشدید بحران جلوگیری کند.