آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
شهرستان بهاباد در استان یزد بامداد جمعه شاهد سه زمینلرزه پیاپی بود. این لرزهها در فاصله زمانی کوتاه نیم ساعته منطقه را لرزاندند. بر اساس دادههای مرکز لرزهنگاری ایران، نخستین زمینلرزه با بزرگی ۴.۹ ریشتر در عمق ۱۵ کیلومتری زمین ثبت شد. این لرزه ساعت ۱:۱۱ بامداد رخ داد و ساکنان منطقه را بیدار کرد. تنها سه دقیقه بعد، زمینلرزهای قویتر با بزرگی ۵.۱ ریشتر منطقه را تکان داد. این لرزه که ساعت ۱:۱۴ بامداد به وقوع پیوست، در عمق ۱۲ کیلومتری زمین رخ داد. سومین لرزش نیز ساعت ۱:۴۲ بامداد با بزرگی ۳.۲ ریشتر ثبت شد. این زمینلرزه در عمق هشت کیلومتری زمین اتفاق افتاد.
مدیرکل ستاد بحران استان یزد با تأیید این زمینلرزهها اعلام کرد که هیچگونه خسارت جانی یا مالی گزارش نشده است. این خبر آرامش نسبی را به ساکنان منطقه بازگرداند. زمینلرزههای پیاپی در منطقه بهاباد باعث نگرانی ساکنان شده بود. بسیاری از مردم از ترس لرزههای بعدی، شب را در فضای باز گذراندند. موقعیت جغرافیایی بهاباد در منطقهای لرزهخیز قرار دارد. این منطقه در گذشته نیز شاهد زمینلرزههای متعددی بوده است. اقدام سریع مسئولان محلی در بررسی وضعیت و اعلام سریع عدم خسارت، از تشدید نگرانیها جلوگیری کرد. تیمهای ارزیابی بلافاصله وضعیت منطقه را بررسی کردند.
ویژگیهای لرزهشناسی زمینلرزهها
زمینلرزههای بهاباد از نظر لرزهشناسی دارای ویژگیهای قابل توجهی هستند. نخستین زمینلرزه با بزرگی ۴.۹ ریشتر در عمق ۱۵ کیلومتری رخ داد که عمق متوسطی محسوب میشود. زمینلرزه دوم با بزرگی ۵.۱ ریشتر، نه تنها قویتر بود، بلکه در عمق کمتری (۱۲ کیلومتر) اتفاق افتاد. کاهش عمق کانونی میتواند باعث احساس شدیدتر لرزه در سطح زمین شود. زمینلرزه سوم با بزرگی ۳.۲ ریشتر در عمق تنها ۸ کیلومتری رخ داد. این کاهش تدریجی عمق کانونی در زمینلرزههای پیاپی از الگوی خاصی پیروی میکند که نیازمند بررسی بیشتر کارشناسان است.
الگوی زمانی و توالی زمینلرزهها
توالی زمانی این زمینلرزهها بسیار قابل توجه است. فاصله تنها سه دقیقهای بین دو زمینلرزه اول و دوم نشان از فعال بودن گسل منطقه دارد. زمینلرزه سوم نیز ۲۸ دقیقه پس از زمینلرزه دوم رخ داد. این الگوی زمانی میتواند نشاندهنده ادامه فعالیتهای تکتونیکی در منطقه باشد. ترتیب بزرگی زمینلرزهها نیز جالب توجه است. زمینلرزه دوم از نظر بزرگی از زمینلرزه اول قویتر بود که این الگو در پسلرزهها غیرمعمول نیست اما نیازمند بررسی دقیقتر است.
موقعیت جغرافیایی و گسلهای منطقه
شهرستان بهاباد در منطقهای لرزهخیز واقع شده است. این منطقه تحت تأثیر فعالیت گسلهای متعدد قرار دارد که از مهمترین آنها میتوان به گسل بهاباد اشاره کرد. موقعیت ویژه جغرافیایی بهاباد در مرز بین استانهای یزد و کرمان، آن را به منطقهای حساس از نظر لرزهخیزی تبدیل کرده است. این منطقه در گذشته نیز شاهد زمینلرزههای متعددی بوده است. عمق کم تا متوسط زمینلرزههای اخیر نشان میدهد که منشأ آنها احتمالاً مربوط به گسلهای سطحی منطقه است. این موضوع اهمیت مطالعه دقیقتر گسلهای فعال منطقه را نشان میدهد.
پیامدهای احتمالی و ارزیابی خسارات
با وجود بزرگی نسبتاً قابل توجه زمینلرزهها، خوشبختانه هیچ خسارت جانی یا مالی گزارش نشده است. این موضوع میتواند به چند عامل مربوط باشد.
- اولاً، عمق نسبتاً مناسب زمینلرزهها باعث کاهش اثرات مخرب آن ها شده است.
- ثانیاً، احتمالاً کانون زمینلرزه در فاصله مناسبی از مناطق مسکونی قرار داشته است.
- ثالثاً، کیفیت ساختوساز در منطقه ممکن است در کاهش خسارات نقش داشته باشد. البته این موضوع نیازمند بررسیهای میدانی دقیقتر است.
اقدامات پیشگیرانه و هشدارهای آینده
این زمینلرزههای پیاپی هشدار جدی برای منطقه محسوب میشوند. فعال شدن گسلهای منطقه میتواند نشانهای از وقوع زمینلرزههای بزرگتر در آینده باشد. ضرورت تقویت سیستمهای هشدار سریع زلزله در منطقه احساس میشود. همچنین آموزش مردم برای مواجهه با زمینلرزههای احتمالی آینده باید در دستور کار قرار گیرد. بررسیهای دقیقتر لرزهخیزی منطقه و تعیین دقیقتر موقعیت گسلهای فعال میتواند به پیشبینی بهتر زمینلرزههای آینده کمک کند.