آسیانیوز ایران / یزد ؛
بررسیهای کارشناسی شرکت توزیع نیروی برق یزد نشان میدهد که بیش از ۷۵ درصد حوادث برقگرفتگی ناشی از بیتوجهی به حریم شبکه، عدم آگاهی از اصول کار در مجاورت خطوط برق و استفاده نادرست از تجهیزات فلزی است.
ایمنی شبکه برق و مدیریت ریسک در حوزه ساختوساز، کودکان و ماشینآلات سنگین
ایمنی در حوزه انرژی برق نه یک توصیه، بلکه یک ضرورت استراتژیک برای حفظ جان شهروندان، کارگران و کودکان به شمار میرود .
با توجه به گسترش ساختوساز، افزایش استفاده از جرثقیلها، داربستهای فلزی و حضور کودکان در فضاهای باز شهری و روستایی، شرکت توزیع برق یزد مجموعهای از پیامها، توصیهها و دستورالعملهای جدید ایمنی را بهعنوان یک بسته جامع “پیشگیری از حادثه” منتشر کرده است. این گزارش تلاش میکند تمامی این سفارشات را تجمیع، تحلیل و در قالب یک چارچوب حرفهای و کاربردی ارائه نماید.
1. حریم شبکه برق؛ خط قرمزی برای ساختوساز و فعالیتهای عمرانی
یکی از مهمترین محورهای تأکیدی توزیع برق یزد، موضوع رعایت فاصله ایمن با خطوط فشار ضعیف و فشار متوسط است.
دادههای میدانی نشان میدهد که داربستهای فلزی، تاورکرینها، بالابرها و ماشینآلات سنگین بیشترین آمار برخورد با شبکه را به خود اختصاص دادهاند.
پیامهای کلیدی شرکت توزیع برق یزد
• رعایت حداقل ۳ متر فاصله افقی و عمودی با شبکههای برق هوایی
• ممنوعیت استقرار داربست در زیر کابلها یا در مسیر احتمال سقوط آن
• الزام انجام هماهنگی با امور برق منطقه پیش از نصب داربست یا استفاده از جرثقیل
• لزوم بررسی ارتفاع بوم کرین نسبت به خطوط برق قبل از شروع عملیات
• خودداری از هرگونه تعمیرات یا جابهجایی تجهیزات فلزی در محیط مرطوب یا بارانی
تحلیل کاربردی
رعایت این فاصله نهتنها یک الزام حقوقی است بلکه یک فاکتور کلیدی در مدیریت ریسک محسوب میشود. هر سانتیمتر کاهش فاصله، احتمال جرقهزدن، قوس الکتریکی و عبور جریان از طریق سازههای فلزی را افزایش میدهد. تحلیل حوادث سال گذشته نشان میدهد بیش از ۴۰ درصد حوادث زمانی رخ داده که اپراتور، فاصله شبکه و بوم جرثقیل را بهدرستی تخمین نزده است.
۲. آموزش کودکان؛ سرمایهگذاری برای صفر کردن تلفات خانگی
کودکان، آسیبپذیرترین گروه در مواجهه با تجهیزات برقی هستند. شرکت توزیع برق یزد در یک رویکرد اجتماعی جدید، آموزش کودکان را بهعنوان یک محور اصلی مسئولیت اجتماعی تعریف کرده است.
نکات آموزشی پیشنهادی
• نزدیکنشدن به ترانسها، تابلوها و پستهای برق
• بازینکردن با سیمهای آویزان، انشعابات غیرمجاز یا وسایل برقی معیوب
• هشدار به کودکان درباره خطرات آب و برق بهطور همزمان
• یادگیری مفهوم «چیزهایی که برق دارند، قابل لمس نیستند»
تحلیل کاربردی
مطالعات نشان میدهد آموزش در سنین پایین، ۵۰ تا ۷۰ درصد احتمال بروز حادثه را کاهش میدهد.
با توجه به تراکم بافت شهری و کوچههای باریک یزد، حضور تابلوهای برق در مجاورت محل بازی کودکان امری اجتنابناپذیر است؛ بنابراین آموزش خانوادهها و مدارس یک راهبرد مکمل و حیاتی محسوب میشود.
۳. اصول ایمنی برای جرثقیلداران و اپراتورهای ماشینآلات سنگین
جرثقیلها یکی از پرریسکترین تجهیزات در محیطهای نزدیک شبکه برق هستند و کوچکترین اشتباه اپراتور میتواند منجر به حادثه مرگبار شود.
دستورالعملهای کلیدی شرکت توزیع برق یزد
• کنترل ارتفاع بوم و بازوی جرثقیل پیش از شروع کار
• رعایت فاصله حداقلی ۳ متری از تمامی کابلها
• عدم چرخش بوم در مجاورت شبکه
• ماندن داخل کابین در صورت برخورد جرثقیل با کابل برق
• بررسی سیستمهای هشدار و کالیبراسیون تجهیزات
• سطحبندی زمین و توجه به شرایط لغزندگی در بارندگی
تحلیل کاربردی
بیش از ۳۰ درصد حوادث برقگرفتگی جرثقیلها زمانی رخ میدهد که اپراتور در لحظه تماس با کابل، اقدام به خروج از کابین میکند. ماندن در کابین، جان اپراتور را نجات میدهد.
توزیع برق یزد با تأکید بر این موارد بهدنبال استانداردسازی رفتار اپراتورها و کاهش خطاهای انسانی است.
۴. ایمنی داربستکاران؛ نقطه ضعف جدی کارگاههای ساختمانی
داربستکاران به دلیل کار در ارتفاع و استفاده دائم از قطعات فلزی، یکی از آسیبپذیرترین گروهها در برابر برقگرفتگی هستند.
سفارشات کلیدی شرکت توزیع برق یزد
• منع استفاده از داربست فلزی در فاصله کمتر از ۳ متر از خطوط برق
• عدم حمل قطعات فلزی در کنار سیمهای برق
• ممنوعیت کار در محیطهای خیس
• بررسی اتصالات، پایهها و تجهیزات پیش از شروع کار
• دوری ابزار فلزی از شبکه برق
تحلیل کاربردی
داربستها میتوانند مانند یک مسیر یکپارچه انتقال برق عمل کنند و خطر را از نقطه تماس به تمام طبقات منتقل کنند.
رعایت نکردن این نکات، در سالهای اخیر عامل چند حادثه جدی در یزد و شهرستانهای اطراف بوده است.
۵. ایمنی در خانه؛ خط دفاعی اول برای خانوادهها
محیط خانگی بیشترین تماس روزمره مردم با برق را شکل میدهد.
پیامهای کلیدی منتشر شده
• استفاده از پریز و سیمکشی استاندارد
• عدم لمس دستگاههای برقی با دست خیس
• دورنگهداشتن لوازم برقی از آب
• استفاده از محافظ و قطعکن خودکار
• آموزش خانواده بهخصوص کودکان درباره خطرات برق
تحلیل کاربردی
بیش از ۶۰ درصد حوادث خانگی ناشی از سیمکشی فرسوده و وسایل برقی بدون استاندارد است.
توزیع برق یزد با انتشار پیامهای عمومی در تلاش است اینگونه حوادث را به حداقل برساند.
جمعبندی تحلیلی
مجموعه پیامها و دستورالعملهای ایمنی منتشرشده توسط شرکت توزیع برق یزد نشان میدهد که سازمان یک نقشه راه جامع برای مدیریت ریسک برق در استان تدوین کرده است. این نقشه بر سه ستون اصلی استوار است:
**۱. آموزش عمومی و فرهنگسازی
۲. پیشگیری و رعایت حریم ایمن شبکه
۳. استانداردسازی رفتار حرفهای در محیط کار**
تداوم اجرای این راهبردها میتواند یزد را به یکی از ایمنترین استانها در حوزه برق تبدیل کند و شاخصهای حوادث برقگرفتگی را به حداقل برساند.