آسیانیوز ایران / یزد ؛ سفر چهلوهفتم رئیس قوه قضائیه به یزد، برخلاف سفرهای مشابه، تنها یک گزارش میدانی نبود؛ بلکه به بستری برای طرح برخی از مهمترین چالشهای ساختاری دستگاه قضایی کشور تبدیل شد. حجتالاسلام والمسلمین غلامحسین محسنی اژهای در جمع کارکنان قضایی یزد، مجموعهای از «نقاط آسیب» و «بایدهای اصلاحی» را با صراحت مطرح کرد؛ مسائلی که نشان میدهد قوه قضائیه بهدنبال بازمهندسی جدی روندهای دادرسی و نظارتی است.
احکام جایگزینِ بیاثر؛ مسئلهای که دیگر قابل اغماض نیست
اژهای با انتقاد کمسابقه از تبدیل مجازاتهای حبس به جرایم نقدی ناچیز گفت:
«گاهی مجازات یک سال حبس، به رقمی تبدیل میشود که موجب استهزاء میگردد و اساساً اثر بازدارندگی ندارد.»
او هشدار داد برخی احکام جایگزین، حتی قابلیت اجرا ندارند و این موضوع باید بهصورت فوری آسیبشناسی شود.
اطاله دادرسی و تأخیرهای کارشناسی زیر تیغ نقد
رئیس عدلیه با اذعان به اینکه بسیاری از تأخیرها ناشی از رفتار قضات نیست، تأکید کرد که فرآیندهای کارشناسی، استعلامها و رجوع به دستگاهها باید دارای «مهلت مشخص» باشد.
او خواستار پایان دادن به وضعیت فعلی شد که «مرجع کارشناسی هرگاه تمایل داشته باشد پاسخ دهد».
رفتار صیانتی با کارکنان؛ خط قرمز جدید قوه قضائیه
در بخش مهمی از سخنان خود، رئیس قوه قضائیه از برخی رفتارهای سلیقهای و غیرشرعی در حوزه حفاظت و اطلاعات انتقاد کرد و گفت:
«چتر اطلاعاتی بر خانواده فرد برای یافتن لغزش جدید گسترده نشود؛ این رفتارها خلاف شرع است.»
این بیان صریح، نشانهای از عزم جدی دستگاه قضا برای نوسازی مدلهای نظارتی با رویکرد انسانی و طبیبگونه است.
بازداشت آخرین انتخاب است، نه سادهترین راه
اژهای بار دیگر نسبت به صدور قرارهای بازداشت بینیاز هشدار داد:
«گاهی یک شب بازداشت، زندگی خانوادگی یک فرد را دگرگون میکند.»
وی گفت که قضات باید تمام ظرفیتهای قانونی قرارهای جایگزین را قبل از صدور بازداشت به کار گیرند.
اتقان آراء؛ زنگ خطر برای مراکزی که رأی آنها زیاد نقض میشود
رئیس قوه قضائیه خواستار بررسی فوری عملکرد شعبی شد که احکامشان بهطور مکرر در مراجع بالاتر نقض میشود. او این موضوع را «شاخص مهم کیفیت قضایی» دانست.
بخش دوم سخنرانی: پیام امنیتی–سیاستی به مردم یزد
در دیدار با اقشار مختلف مردم یزد، محسنی اژهای موضوع «جنگ ۱۲ روزه» را محور قرار داد و اعلام کرد:
«اقتدار نظام در این جنگ ثابت شد و دشمن به هیچیک از اهداف خود نرسید.»
او این رخداد را نشانه «انسجام ملی» و «مدیریت قاطع رهبری» دانست.
ستایش از هویت یزد
رئیس قوه قضائیه، یزد را «شهر علم، سختکوشی و دیانت» توصیف کرد و وعده داد مسائل استان در این سفر «با دقت و فوریت» پیگیری خواهد شد.
یزد؛ پایلوت نظارت، تحول و پیگیری مصوبات
این سفر که بخشی از دور دوم سفرهای استانی قوه قضائیه برای پیگیری مصوبات و ارزیابی عملکرد دستگاههاست، شامل نشست با قضات، گفتوگو با اقشار مختلف و تشکیل شورای پیگیری مصوبات با حضور معاونان عالی قوه است.
با توجه به تأکیدهای امروز رئیس قوه قضائیه، بهنظر میرسد استان یزد در حال تبدیل شدن به یکی از کانونهای اصلی اصلاحات قضایی کشور است؛ اصلاحاتی که محور آن تسریع، دقت، صیانت، و اتقان آراء خواهد بود.