آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
آسمان ایران در پنج روز آینده میزبان ابر و بارش خواهد بود. بر اساس آخرین تحلیلهای هواشناسی، سامانههای بارشی فعال تا دوشنبه ۲۴ آذرماه بر روی کشور استقرار خواهند داشت. این شرایط جوی، نویدبخش بارشهای پراکنده در بسیاری از مناطق است. کارشناسان هواشناسی از ادامه فعالیت سامانههای بارشی تا اوایل هفته آینده خبر میدهند. فردا، پنجشنبه ۲۰ آذر، شاهد شروع مرحله جدیدی از این بارشها خواهیم بود. در این روز، استانهای واقع در جنوب و جنوب غرب کشور، بارشهای بارانی را تجربه خواهند کرد. اما مهمترین تغییر جوی از بعدازظهر فردا در نیمه شمالی کشور رخ خواهد داد. استانهای زنجان، قزوین، البرز، تهران و سمنان شاهد بارشهایی از جنس برف و باران خواهند بود. این بارشها به ویژه برای کلانشهر تهران و استان البرز میتواند تأثیرات قابل توجهی بر ترافیک، رفت و آمد و فعالیتهای روزمره شهروندان داشته باشد. توصیه میشود شهروندان برای سفرهای غیرضروری برنامهریزی مجدد کنند.
با توجه به پیشبینی بارش برف در استانهای مرکزی و شمالی، سازمانهای خدماترسان مانند راهداری، شهرداریها و نیروی انتظامی در حالت آمادهباش قرار گرفتهاند. ادامه بارشها تا روز دوشنبه نیز نشان میدهد که این سامانه جوی پایدار و با مدت فعالیت نسبتاً طولانی است. این وضعیت برای مناطق خشک و کمبارش کشور میتواند خبری مسرتبخش باشد. با این حال، کارشناسان هشدار میدهند که برخی از این بارشها میتوانند به صورت رگبارهای لحظهای و همراه با وزش باد شدید باشند که نیازمند رعایت نکات ایمنی است.
الگوی جوی حاکم و علت تداوم پنج روزه بارشها
تداوم بارشها تا پنج روز آینده نشاندهنده استقرار یک سامانه کمفشار پایدار و یا پیدرپی آمدن چند سامانه بارشی ضعیف تا متوسط است. این الگو معمولاً زمانی رخ میدهد که جریانهای مرطوب از سمت جنوب (دریای عمان و عرب) یا غرب (مدیترانه) به طور مستمر به داخل کشور کشیده میشوند. وجود یک سامانه پرفشار در شمال یا شمال شرق کشور میتواند همچون یک مانع عمل کرده و حرکت سامانههای بارشی را کند نماید، باعث طولانیتر شدن مدت بارش در هر منطقه شود. این وضعیت به ویژه برای استانهای واقع در دامنههای شمالی البرز (مثل تهران و البرز) محتمل است. پنج روز بارش متوالی، اگرچه با شدت متغیر، میتواند برای منابع آبی و سفرههای زیرزمینی بسیار مفید باشد. اما از طرف دیگر، در صورت شدید بودن، خطر آبگرفتگی معابر، افزایش دبی رودخانههای فصلی و حتی وقوع سیلابهای ناگهانی را به همراه دارد.
تفکیک منطقهای بارشها و دلیل تغییر باران به برف
پیشبینی بارش در جنوب و جنوب غرب کشور برای فردا، معمولاً مرتبط با جبهههای گرم و جریانهای مرطوب جنوبی است. این بارشها عمدتاً به صورت باران و گاهی رگبار همراه با رعد و برق خواهد بود. تغییر بارش از باران به برف و باران در استانهای زنجان، قزوین، البرز، تهران و سمنان از بعدازظهر فردا، کاملاً تابع کاهش دما در ترازهای میانی جو است. با نفوذ هوای سرد از سمت شمال یا شمال غرب، ارتفاع صفر درجه سانتیگراد پایین میآید و در مناطق مرتفع و حتی شهرهای کوهپایهای، بارش به صورت برف یا مخلوط برف و باران ظاهر میشود. این الگو به وضوح مرز بین تأثیر دو جریان هوایی را نشان میدهد: هوای مرطوب و نسبتاً گرم در جنوب و هوای سرد در شمال و شمال غرب. استانهای ذکر شده دقیقاً در محل تقاطع این دو جریان قرار دارند که منجر به بارشهای آمیخته میشود.
تأثیرات احتمالی بر کلانشهر تهران و استان البرز
بارش برف و باران در تهران و البرز، به ویژه در ساعات عصر و شب، میتواند چالشهای ترافیکی بزرگی ایجاد کند. لغزندگی معابر، کاهش دید و احتمال یخزدگی سطوح در ساعات شب و بامداد از مهمترین این چالشهاست. اگر بارش برف در ارتفاعات شمال تهران (مانند مناطق اوین، دربند، درکه و توچال) شدید باشد، احتمال بسته شدن مسیرهای کوهستانی و اختلال در تردد ساکنان این مناطق وجود دارد. همچنین، این بارش برای پیستهای اسکی خبر خوبی محسوب میشود. از نظر زیرساختی، شبکه فاضلاب و جمعآوری آبهای سطحی تهران در بارشهای شدید معمولاً تحت فشار قرار میگیرد. بنابراین، شهرداری و سازمانهای خدماترسان باید آمادگی کامل برای مدیریت آبگرفتگی معابر و پاکسازی راهها داشته باشند.
پیامدهای مثبت و منفی برای بخشهای مختلف کشور
پیامدهای مثبت: این بارشها برای کشاورزی، به ویژه کشت پاییزه در بسیاری از مناطق بسیار حیاتی است. همچنین، ذخیره برف در ارتفاعات، منابع آبی بهار و تابستان آینده را تأمین میکند. بهبود کیفیت هوا در کلانشهرها و پر شدن نسبی سدها از دیگر آثار مثبت است. پیامدهای منفی: خطر وقوع سیلاب در مسیلها و رودخانههای فصلی به ویژه در مناطق جنوبی و جنوب غربی که احتمال بارش رگباری دارند، افزایش مییابد. در جادههای کوهستانی و گردنههای مرتفع (به ویژه در استانهای زنجان، البرز و سمنان) خطر یخبندان و برفروبی وجود دارد. همچنین، اختلال در پروازها و تردد جادهای محتمل است. بخش دامداری نیز نیازمند مراقبت است. دامداران در مناطق برفی باید ذخیره علوفه و امنیت جایگاه دامها را تأمین کنند تا از تلفات جلوگیری شود.
توصیههای ایمنی و آمادگی نهادهای مسئول
-
توصیه به شهروندان
پرهیز از سفرهای غیرضروری به ویژه در مسیرهای کوهستانی و بینشهری در روزهای پنجشنبه و جمعه. استفاده از لاستیک یخشکن یا زنجیرچرخ برای تردد در مناطق برفخیز. احتیاط در حین رانندگی به دلیل کاهش دید و لغزندگی جادهها. دوری از مسیلها و رودخانهها در زمان بارشهای شدید.
-
آمادگی نهادهای مسئول
سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای باید آمادهباش کامل برای برفروبی و شنپاشی در محورهای مواصلاتی داشته باشد. شهرداریهای کلانشهرها به ویژه تهران باید تمهیدات لازم برای مدیریت ترافیک و آبگرفتگی را اجرا کنند. سازمان هواشناسی باید اطلاعیههای هشدار را به موقع و با جزئیات دقیق منطقهای منتشر کند. استانهای جنوبی نیز باید برای مدیریت بارشهای رگباری و احتمال سیلاب آماده باشند. هماهنگی بین دستگاههای امدادی (هلال احمر، اورژانس، آتشنشانی) برای ارائه سریع خدمات در صورت بروز حادثه ضروری است.