انقلابی در امنیت تلگرام؛ فعال‌سازی قابلیت ورود بدون رمز با Passkeys

آسیانیوز ایران؛ سرویس علم و تکنولوژی:

در دنیای دیجیتال امروز، امنیت حساب‌های کاربری به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های کاربران تبدیل شده است. هر روز خبرهای جدیدی از نفوذ و هک حساب‌های شخصی در فضای مجازی منتشر می‌شود و این مسئله، نیاز به روش‌های امن‌تر را بیش از پیش آشکار می‌سازد. تلگرام، به عنوان یکی از محبوب‌ترین پیام‌رسان‌های جهان، همواره در خط مقدم ارائه نوآوری‌های امنیتی و کاربردی قرار داشته است. این پلتفرم با به‌روزرسانی‌های مکرر، سعی در ارائه تجربه‌ای امن و راحت برای کاربرانش در سراسر جهان دارد. آخرین نوآوری تلگرام، اضافه شدن قابلیتی انقلابی به نام Passkeys است. این فناوری که توسط اتحادیه FIDO توسعه یافته، تحول بزرگی در روش احراز هویت کاربران ایجاد می‌کند و استانداردهای امنیتی را به سطحی کاملاً جدید ارتقا می‌دهد. با فعال‌سازی Passkeys، دیگر نیازی به انتظار برای دریافت کد تأیید از طریق پیامک یا حتی کدهای ارسالی در خود اپلیکیشن نخواهید داشت. این نه تنها روند ورود را تسریع می‌بخشد، بلکه از مشکلات ناشی از عدم دریافت پیامک در مناطق مختلف یا تغییر شماره تلفن نیز جلوگیری می‌کند.

امنیت این روش به حدی بالا است که متخصصان آن را "عملاً غیرقابل هک" توصیف می‌کنند. برخلاف رمزهای عبور سنتی که ممکن است دزدیده یا حدس زده شوند، یا کدهای پیامکی که ممکن است از طریق حمله SIM Swap به خطر بیفتند، Passkeys بر پایه رمزنگاری قوی و بیومتریک کاربر کار می‌کند. تصور کنید که برای ورود به حساب تلگرام خود، تنها کافی است انگشت خود را روی حسگر اثر انگشت تلفن همراه بگذارید یا چهره خود را در مقابل دوربین جلوی دستگاه بگیرید. در کمتر از یک ثانیه، شما به طور ایمن احراز هویت شده و وارد حساب خود می‌شوید. این فناوری نه تنها برای کاربران عادی، بلکه برای فعالان حوزه‌های حساس، روزنامه‌نگاران، وکلا و تمام افرادی که محتوای خصوصی و مهمی در تلگرام دارند، یک موهبت امنیتی بزرگ محسوب می‌شود. با Passkeys، دسترسی غیرمجاز به حساب‌ها به شدت دشوار و تقریباً غیرممکن می‌شود. تلگرام با این حرکت، یک گام بلند دیگر در مسیر حفظ حریم خصوصی و امنیت کاربرانش برداشته است. در ادامه، به طور کامل با این قابلیت آشنا شده و روش فعال‌سازی گام‌به‌گام آن را مرور خواهیم کرد.

فناوری Passkeys چگونه کار می‌کند؟

فناوری Passkeys بر مبنای استانداردهای اتحادیه FIDO (Fast Identity Online) عمل می‌کند. در این سیستم، به جای ذخیره‌سازی یک رمز عبور روی سرورها، یک جفت کلید رمزنگاری عمومی و خصوصی ایجاد می‌شود. کلید عمومی روی سرور تلگرام ذخیره می‌شود، در حالی که کلید خصوصی تنها روی دستگاه کاربر و در محیطی امن (مانند تراست چیپ دستگاه) باقی می‌ماند. هنگام ورود، سرور تلگرام یک چالش رمزنگاری‌شده را برای دستگاه کاربر ارسال می‌کند. دستگاه کاربر برای پاسخ به این چالش، باید با کلید خصوصی ذخیره‌شده آن را رمزگشایی کند. تنها زمانی که کاربر با اثر انگشت یا Face ID هویت خود را تأیید کند، دستگاه مجاز به استفاده از کلید خصوصی برای پاسخ به چالش خواهد بود. این فرآیند چندین لایه امنیتی ایجاد می‌کند: اولاً، هیچ رمز عبوری در میانه جریان نیست که بتواند دزدیده شود. ثانیاً، کلید خصوصی هرگز دستگاه کاربر را ترک نمی‌کند. ثالثاً، حتی اگر سرورهای تلگرام به خطر بیفتند، مهاجمان تنها به کلیدهای عمومی دسترسی خواهند داشت که برای ورود بیهوده هستند.

مقایسه امنیتی Passkeys با روش‌های سنتی

کد پیامکی (SMS)

این روش به شدت در برابر حمله «جابه‌جایی سیم‌کارت» (SIM Swap) آسیب‌پذیر است. در این حمله، فرد مهاجم با فریب اپراتور تلفن همراه، شماره قربانی را به سیم‌کارت خود منتقل کرده و تمام کدهای تأیید را دریافت می‌کند. Passkeys کاملاً از این آسیب‌پذیری مصون است.

رمز عبور سنتی

رمزهای عبور اغلب ضعیف انتخاب می‌شوند، در چندین سرویس تکرار می‌شوند یا در نشت‌های اطلاعاتی افشا می‌گردند. همچنین در معرض حملات فیشینگ هستند. Passkeys هیچ رمز عبوری ندارد که بتواند فیش شود یا در دیتابیسی لو برود.

• کد تأیید درون‌برنامه‌ای (In-App Code)

اگرچه امن‌تر از SMS است، اما همچنان وابسته به دسترسی به دستگاه است و اگر دستگاه به سرقت رفته یا در دسترس فرد دیگری باشد، می‌تواند به خطر بیفتد. Passkeys حتی در صورت سرقت دستگاه، نیازمند تأیید بیومتریک است که دسترسی را بسیار سخت می‌کند.

مزایای کاربردی و تجربه کاربری بهبودیافته

سرعت و راحتی

ورود با یک لمس یا نگاه، به مراتب سریع‌تر از باز کردن پیامک، کپی کردن کد و وارد کردن آن است. این امر به ویژه هنگام تعویض دستگاه یا ورود مکرر بسیار محسوس خواهد بود.

عدم وابستگی به شبکه تلفن

کاربرانی که در مناطق با پوشش ضعیف سیگنال هستند، مسافران خارج از کشور، یا کسانی که شماره تلفن خود را تغییر داده‌اند، دیگر با مشکل عدم دریافت کد پیامکی مواجه نخواهند شد.

سادگی مدیریت

کاربران نیازی به به خاطر سپردن رمز عبور اضافه یا نگرانی درباره امنیت کدهای پیامکی ندارند. امنیت به صورت خودکار و در پس‌زمینه توسط فناوری مدیریت می‌شود.

چالش‌ها و ملاحظات احتمالی

• وابستگی به دستگاه

  اگر کاربر دسترسی به دستگاه اصلی خود (که Passkey در آن تنظیم شده) را از دست بدهد، ممکن است با مشکل ورود مواجه شود. البته تلگرام احتمالاً روش‌های بازیابی جایگزین (مانند کد پیامکی به عنوان fallback) را حفظ خواهد کرد.

• سازگاری دستگاه

  این فناوری نیازمند دستگاه‌های نسبتاً مدرنی است که از حسگرهای بیومتریک امن (تراست چیپ) پشتیبانی کنند. کاربران با دستگاه‌های قدیمی‌تر ممکن است نتوانند از این قابلیت استفاده کنند.

• آموزش کاربران

  پذیرش هر فناوری جدید نیازمند آگاهی‌بخشی است. برخی کاربران ممکن است درک کاملی از مزایای امنیتی Passkeys نداشته باشند یا از فعال‌سازی آن به دلیل ترس از پیچیدگی خودداری کنند.

آینده احراز هویت و نقش تلگرام

اضافه شدن Passkeys به تلگرام، بخشی از یک حرکت گسترده در صنعت فناوری برای حذف رمزهای عبور است. شرکت‌هایی مانند گوگل، اپل و مایکروسافت نیز به شدت در حال ترویج این استاندارد هستند. تلگرام با این کار، خود را در رده پیشگامان امنیت کاربر محور قرار داده است. این حرکت می‌تواند سایر پیام‌رسان‌ها و سرویس‌های داخلی و خارجی را نیز ترغیب به بومی‌سازی و پیاده‌سازی چنین استانداردهای امنیتی کند، که در نهایت به نفع کل اکوسیستم دیجیتال کاربران ایرانی خواهد بود. در بلندمدت، ممکن است شاهد ادغام عمیق‌تر این فناوری با قابلیت‌های دیگر مانند احراز هویت برای تراکنش‌های مالی درون‌برنامه‌ای یا دسترسی به ویژگی‌های حساس پریمیوم تلگرام باشیم.