منیر طه درگذشت

آسیانیوز ایران؛ سرویس فرهنگی هنری:

چهاردهمین بهار زندگی‌اش بود که نخستین ترانه را نوشت؛ ترانه‌ای به نام «شب مهتاب» که با صدای اسطوره‌ای موسیقی ایران، حسین قوامی، جاودانه شد. منیر طه (طاها) نه تنها یکی از نخستین زنان ترانه‌سرای حرفه‌ای ایران بود، بلکه مسیر زندگی‌اش از استودیوهای رادیو تا دانشگاه‌های معتبر جهان، داستانی است از عشق به ادبیات و موسیقی. او که ترانه‌هایش را هم بنان خواند و هم شجریان، در عرصه علمی نیز چهره‌ای ممتاز بود. این گزارش مروری است بر زندگی این بانوی فرهنگ‌ساز.

منیر طه (طاها) نخستین ترانه‌اش «شب مهتاب» را در چهارده‌سالگی برای آهنگی به همین نام از علی تجویدی نوشت و این ترانه را با نام شهرزاد با گروه موسیقی تجویدی، با همراهی آواز حسین قوامی در رادیو خواند. وی در برنامه گل‌های رنگارنگ رادیو با علی تجویدی، غلامحسین بنان و مرضیه همکاری می‌کرد.  منیر طه متولد ۱۳۰۹ در تبریز بود، دکترای زبان و ادبیات فارسی را از دانشگاه تهران اخذ کرد و دکترای زبان و ادبیات ایتالیایی را از دانشگاه رم.

 منیر طه مؤسس و مدرس بخش زبان و ادبیات ایتالیایی دانشگاه تهران بود، سرپرستی دپارتمان زبان‌های خارجی دانشگاه تهران و مدیریت دپارتمان زبان‌های خارجی دانشگاه تهران را نیز سال‌ها برعهده داشت. او بعد از انقلاب اول به ایتالیا و بعد به کانادا مهاجرت کرد و استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه بریتیش کلمبیا، ونکوور و...بود.  از کتاب‌های او می‌توان به: سرگذشت (۱۳۳۲- تهران)؛ دوراهی (۱۳۳۵- تهران)؛ مزدا (۱۳۳۶- تهران)؛ در کوچه‌ها، بازارها (۱۳۵۸- تهران)؛ سینه‌ریز (۱۳۶۴- لس‌آنجلس)؛ پاییز در پرچین باغ (۱۳۷۵- ونکوور) اشاره کرد. ترانه «عاشقی شیدا» که اول زنده‌یاد غلامحسین بنان و سال‌ها بعد زنده نام محمدرضا شجریان آن را خواند، از کارهای منیر طه است.

تحلیل زندگی و آثار

از رادیو تا دانشگاه؛ مسیر یک پیشگام

• نوجوانی استثنایی: شروع ترانه‌سرایی در ۱۴ سالگی و همکاری با بزرگان موسیقی در برنامه «گل‌های رنگارنگ»، نشان از استعداد زودهنگام او داشت.

• دوگانگی علم و هنر: درحالی که ترانه‌هایش در رادیو طنین‌انداز بود، مسیر علمی را نیز با اخذ دو دکترا و تدریس در دانشگاه تهران پی گرفت.

• مهاجرت و ادامه تأثیرگذاری: فعالیت‌های دانشگاهی او در کانادا نشان داد که دلبستگی‌اش به فرهنگ ایرانی حتی در دوری از وطن نیز ادامه یافت.

• ترانه‌های ماندگار: «عاشقی شیدا» نمونه بارزی از توانایی او در تلفیق شعر و موسیقی اصیل ایرانی است که با اجرای دو اسطوره موسیقی، برجستگی دوچندان یافت.

زندگی منیر طه نشان می‌دهد که می‌توان هم هنرمندی خلاق بود و هم دانشمندی برجسته. او راهی را پیمود که کمتر کسی توانسته در هر دو عرصه همزمان بدرخشد. آیا امروز نیز چنین چهره‌های چندبعدی در فرهنگ ایران پرورش می‌یابند.