به گزارش آسیانیوز ایران ؛ در شرایطی که بیش از نیمی از هواپیماهای مسافربری کشور زمین‌گیر هستند و ناوگان فعال نیز از استانداردهای بین‌المللی فاصله دارد، خبرها از آغاز فرآیند تأسیس یک شرکت هواپیمایی جدید با نام «ایر شیراز | Air Shiraz» حکایت دارد.
بر اساس اطلاعات دریافتی، این شرکت با مرکزیت شیراز و استان فارس، در حال جذب پرسنل پروازی و انجام اقدامات اولیه برای اخذ مجوز بهره‌برداری از سازمان هواپیمایی کشوری است. وب‌سایت رسمی ایرشیراز از استفاده از "بوئینگ ۷۳۷ مدرن" سخن گفته، اما بررسی‌های دقیق‌تر نشان می‌دهد که این شرکت در آغاز فعالیت خود از هواپیماهای بوئینگ ۷۳۷ کلاسیک بهره خواهد گرفت؛ مدل‌هایی که متعلق به نسل دوم خانواده ۷۳۷ هستند و سال‌هاست از خطوط تولید بوئینگ خارج شده‌اند.
بوئینگ ۷۳۷ کلاسیک، نخستین‌بار در سال ۱۹۸۴ وارد خدمت شد و با مدل‌هایی چون ۳۰۰، ۴۰۰ و ۵۰۰ شناخته می‌شود. این هواپیماها علیرغم محبوبیت گذشته، امروز با چالش‌های فراوانی در زمینه نگهداری، ایمنی، مصرف سوخت و سازگاری با الزامات زیست‌محیطی مواجه‌اند.
تصویری کلی از صنعت هوایی ایران
طبق آمار منتشر شده، ایران در حال حاضر حدود ۳۲۴ فروند هواپیمای مسافربری دارد که از این تعداد، فقط بین ۷۰ تا ۱۶۰ فروند عملیاتی هستند. با وجود این واقعیت، صدور مجوز برای تأسیس ایرلاین‌های جدید ادامه دارد و تعداد شرکت‌های هوایی کشور به عدد عجیب ۲۴ ایرلاین رسیده است. بسیاری از این شرکت‌ها با ناوگان‌هایی کمتر از پنج هواپیما فعالیت می‌کنند.
در حالی‌که غول‌های صنعت هوایی جهان مانند چاینا ساوترن (۸۶۰ فروند)، ترکیش ایرلاینز (۳۶۵ فروند) و امارات (۴۰۰ فروند) با تعداد محدودی شرکت اما ناوگان عظیم فعالیت می‌کنند، در ایران برخلاف این منطق اقتصادی، ایرلاین‌هایی با دو هواپیما نیز به ثبت رسیده‌اند.
ریشه معضل؛ مجوزهای آسان‌گیرانه
این بحران به ابتدای دهه ۱۳۹۰ بازمی‌گردد، زمانی که وزیر وقت راه و شهرسازی، علی نیکزاد، اعلام کرد: «راه‌اندازی شرکت هواپیمایی انحصاری نیست و هرکس بخواهد، می‌تواند با چهار هواپیمای قابل تأیید، مجوز فعالیت دریافت کند.» همین رویکرد باعث شد که مجوزهای قارچ‌گونه‌ای برای شرکت‌های بی‌زیرساخت صادر شود.
گزارش روزنامه اعتماد نیز تأیید می‌کند که در این فرآیند، حتی تیم‌های ورزشی یا کارخانه‌های صنعتی با خرید یک یا دو هواپیما به فکر راه‌اندازی ایرلاین اختصاصی افتادند. نتیجه این رویکرد، نه رقابت، بلکه توزیع رقیق و ناکارآمد منابع بود.
فشردگی زیرساخت و فرسودگی خدمات
با افزایش تعداد ایرلاین‌های خرد، فشار بر زیرساخت‌های هوانوردی کشور نیز افزایش یافته است. فرودگاه‌ها در تأمین سرویس‌های پایه‌ای مانند پارکینگ،
فست ترک، خدمات
بیزنس لانژ و
CIP برای ناوگان متنوع و پراکنده این شرکت‌ها دچار مشکل شده‌اند.
برخی تحلیل‌گران هشدار داده‌اند که رشد کمی بدون پشتوانه ناوگان و منابع انسانی تخصصی، باعث افزایش تأخیر پروازها، کاهش کیفیت خدمات و فرسایش برند صنعت هوایی ایران خواهد شد.
راهکار چیست؟
کارشناسان معتقدند که راه نجات صنعت هوایی کشور، در «
ادغام ایرلاین‌های کوچک»، «
تمرکز بر نوسازی ناوگان»، «
سخت‌گیری در صدور مجوز AOC» و تقویت خدمات مکمل فرودگاهی مانند
سالن‌های تشریفات و امکانات رفاهی مسافران است.
همچنین، پیشنهاد شده که برای هر شرکت، حداقل ناوگان ۱۰ فروندی در نظر گرفته شود و مجوزها تنها در صورت ارائه برنامه عملیاتی واقعی، تأمین قطعات و تأمین پرسنل متخصص اعطا گردد.
لزوم نوسازی واقعی ناوگان هوایی
تأسیس «ایر شیراز» در بستری از ناوگان فرسوده، صدور مجوزهای آسان، و زیرساخت‌های فشرده، بیش از آن‌که نشانه‌ای از توسعه صنعت هوایی باشد، نشان‌دهنده تداوم سیاست‌های غلط ساختاری است. اگرچه شیراز یکی از قطب‌های گردشگری و ترانزیتی کشور است و پتانسیل جذب سرمایه‌گذاری هوایی را دارد، اما موفقیت این ایرلاین نوپا منوط به نوسازی واقعی ناوگان، بهره‌گیری از دانش فنی به‌روز و هم‌افزایی با خدمات مکمل فرودگاهی است.