آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
در آستانه دور پنجم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در رم، تنشها بر سر موضوع غنیسازی اورانیوم به اوج خود رسیده است. در حالی که استیو ویتکاف، نماینده آمریکا، با صدور هشدار جدی گفت: «حتی یک درصد ظرفیت غنیسازی ایران را هم نمیپذیریم»، سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، با واکنشی تند تأکید کرد: «حقوق هستهای ایران ذیل NPT غیرقابل مذاکره است». آیا این اختلافات، شانس توافق را تهدید میکند؟
خبرنگار وال استریت ژورنال لارنس نورمن در پیامی در ایکس گفت که بر اساس شنیدههایش، برگزاری جلسه بعدی مذاکرات هستهای غیرمستقیم ایران و آمریکا (دور پنجم) برای این آخر هفته (شنبه، یکشنبه) در رم برنامهریزی شده است. اظهارات امروز خبرنگار وال استریت ژورنال درباره زمان و مکان دور بعدی مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا با گفتههای نماینده آمریکا در مذاکرات استیو ویتکاف همخوانی دارد که دیروز در مصاحبهای گفت «احتمال میدهیم زمانی در این هفته (تا دوشنبه) در اروپا دیدار کنیم و امیدواریم که این نشست به نتایجی واقعاً مثبت منتهی شود». ویتکاف با این حال درباره موضع آمریکا در قبال موضوع غنیسازی ایران گفت که ایالات متحده یک خط قرمز بسیار روشن دارد و آن این است که «حتی یک درصد ظرفیت غنیسازی ایران را هم نمیتوانیم بپذیریم».
اظهاراتی که واکنش سریع و تند وزیر امور خارجه سید عباس عراقچی را در پی داشت و او تاکید کرد که غنیسازی ایران ادامه مییابد و هشدار داد که در صورتی که طرف آمریکایی درخواستهای غیرواقعی در ارتباط با مذاکرات داشته باشد، «به نتیجه نمیرسیم».ویتکاف همچنین مدعی شد که «غنیسازی، امکان تسلیحاتی شدن را فراهم میکند»؛ ادعایی که وزیر خارجه آمریکا مارکو روبیو هم بدون توجه به حق ایران ذیل انپیتی مانند دیگر کشورهای عضو برای دسترسی به فناوری هستهای صلحآمیز از جمله غنیسازی اورانیوم، تکرار کرد. عراقچی در پاسخ به این ادعاها گفت که «موضع ما در قبال حقوق ایران بهعنوان عضو پیمان عدم اشاعه (NPT) کاملاً روشن و غیرقابل تفسیر است. هیچ سناریو یا وضعیتی وجود ندارد که در آن ایرانیان اجازه دهند از آن حقوق محروم شوند». او تصریح کرد که «تسلط بر دانش غنیسازی، یک دستاورد بومی است که زحمات زیادی برای آن کشیده شده و حاصل سالها تلاش علمی و ازخودگذشتگیهای چشمگیر با اهدای مال و جان است».
تحلیل سیاسی آسیانیوز ایران
۱. جزئیات مذاکرات آتی
۲. مواضع طرفین
| موضوع |
موضع ایران |
موضع آمریکا |
| غنیسازی |
«حق مسلم ایران تحت NPT» |
«حتی ۱٪ ظرفیت غنیسازی غیرقابل قبول است» |
| تحریمها |
لغو کامل و قابل راستیآزمایی |
احتمالاً کاهش تدریجی |
| بازگشت به برجام |
مشروط به تضمینهای عملی |
مشروط به توقف غنیسازی |
۳. چالشهای پیشرو
-
شکاف عمیق در موضوع غنیسازی: آمریکا به دنبال توقف کامل، ایران بر حق ذاتی خود پافشاری میکند.
-
عدم اعتماد: تاریخچه خروج یکجانبه آمریکا از برجام، تهران را محتاط کرده است.
-
فشارهای منطقهای: نقش بازیگرانی مانند اسرائیل و عربستان در تأثیرگذاری بر روند مذاکرات.
۴. سناریوهای احتمالی
-
توافق موقت: احتمالاً یک چارچوب محدود برای کاهش تنشها.
-
بنبست: در صورت اصرار آمریکا بر توقف غنیسازی، مذاکرات ممکن است به نتیجه نرسد.
-
ادامه مذاکرات: طولانیشدن روند با امید به تغییر مواضع.
در حالی که دو طرف برای دور پنجم مذاکرات آماده میشوند، شکاف عمیق در مواضع به ویژه درباره غنیسازی، نشاندهنده مسیری دشوار پیشرو است. اگر آمریکا بر مواضع سختگیرانه خود اصرار کند، احتمالاً عراقچی به هشدار خود عمل کرده و گفتوگوها را ترک خواهد کرد. آیا رم شاهد پیشرفت غیرمنتظره خواهد بود یا بنبستی دیگر؟ پاسخ این سوال به انعطافپذیری طرفین بستگی دارد.