به گزارش آسیانیوز ایران ؛ چرا برخی از جوانها امروزه کمتر به بزرگترها احترام میگذارند؟ این موضوع دلایل متعددی دارد که ترکیبی از تغییرات فرهنگی، اجتماعی، و حتی اقتصادی است. باید گفت احترام اجتماعی سرچشمه فضیلت است و آثار فراوانی دارد که قوام جامعه و آرامش زیستی از جمله آن است. در ادامه چند دلیل مهم برای وضعیت فعلی را بررسی میکنیم:
۱. تحول در نظام تربیتی خانوادهها
در گذشته، خانوادهها ساختار پدرسالارانه یا مادرسالارانه داشتند. احترام به پدر، مادر، معلم و بزرگترها اصل غیرقابلتخطی بود. اما اکنون:
الف. رویکرد فرزندمحور در خانوادهها رشد کرده؛ یعنی والدین بیش از حد به خواستههای فرزندان توجه میکنند.
ب. بسیاری از والدین، به دلیل مشغله یا احساس گناه از نبود وقت کافی، انضباط را رها کرده و فقط به رضایت لحظهای کودک اهمیت میدهند.
نتیجه: نوجوان یاد میگیرد که خواستههایش اولویت دارد و با "نه شنیدن" یا "تبعیت از بزرگتر" بیگانه میشود.
۲. رسانهها، فضای مجازی و الگوبرداری اشتباه
امروزه بیشتر وقت جوانان و نوجوانان در اینترنت و شبکههای اجتماعی میگذرد.
الف. الگوهای رفتاری در این فضاها، بیشتر از آنکه اخلاقمحور باشند، بر پایه شهرت، جذابیت ظاهری، شوخیهای تند یا نافرمانی بنا شدهاند.
ب. در بسیاری از ویدئوها، شوخی با پدر، مادر، معلم یا حتی تمسخر آنها امری عادی است.
نتیجه: نوجوان با دیدن مداوم این محتوا، ناخودآگاه مرز احترام را گم میکند.
۳. ضعف نظام آموزشی در آموزش ارزشها و مهارتهای زندگی
مدارس معمولاً بر دروس علمی تمرکز دارند و به موضوعاتی مثل آداب معاشرت، احترام به نسل قبل، مهارت ارتباط مؤثر، همدلی، گوش دادن فعال و اخلاق اجتماعی کمتر توجه میشود. در حالیکه در بسیاری از کشورها، بخشی از آموزش رسمی به «آموزش ارزشها» اختصاص دارد.
۴. شکاف نسلی و تضاد ارزشها
الف. دنیای امروز با سرعت بالایی در حال تغییر است. ارزشهای نسل قدیم (مثل سختکوشی، قناعت، اطاعت، سنتگرایی) با ارزشهای نسل جدید (مثل خلاقیت، آزادی، تکنولوژیگرایی و استقلال فردی) تفاوت زیادی دارد.
ب. وقتی بزرگترها بدون درک دنیای جوانان، آنها را سرزنش یا قضاوت میکنند، جوان احساس طرد شدن میکند.
نتیجه: فاصله عاطفی، و در ادامه، کاهش احترام.
۵. رفتار نامناسب برخی بزرگترها
الف. احترام باید دوطرفه باشد. برخی از بزرگترها رفتار تحقیرآمیز یا توهینآمیز با جوانان دارند.
ب. اگر نوجوانان احساس کنند که بزرگترها صرفاً بهخاطر سنشان میخواهند تحکم کنند، مقاومت نشان میدهند.
نتیجه: برخی از جوانان به جای احترام، حالت تدافعی یا طردکننده میگیرند.
۶. فشارهای اقتصادی و اجتماعی
الف. جوان امروزی در دنیایی بزرگ میشود که پر از رقابت، فشار مالی، بیکاری و ناامیدی است.
ب. او میبیند که باوجود درسخواندن یا تلاش، به موفقیت نمیرسد؛ و گاه نسل قبلی را مقصر این وضعیت میداند.
نتیجه: این نگاه باعث میشود از نظر روانی فاصله بگیرد و احترام را کمتر احساس کند.
۷. راهکارها برای بازسازی احترام بین نسلها
احترام چیزی نیست که با زور یا تحکم به دست بیاید. برای بازسازی این ارزش راهبردهایی لازم است:
الف. الگوسازی توسط بزرگترها: با احترام گذاشتن به جوانان، به آنها یاد بدهیم که احترام یک خیابان دوطرفه است.
ب. گفتوگوی بیننسلی: برگزاری جلساتی خانوادگی یا گروهی که در آن جوانان و بزرگترها در مورد دغدغهها و انتظاراتشان گفتوگو کنند.
ج. آموزش رسمی و غیررسمی آداب اجتماعی: آموزش دائمی در مدارس، رسانهها و برنامههای فرهنگی.
د. توانمندسازی نوجوانان: وقتی جوان احساس کند که شنیده میشود، دیده میشود و به او بها داده میشود، خودش بیشتر تمایل به احترام گذاشتن پیدا میکند و در مسیر احترام و منزلت اجتماعی پیش میرود.