آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
روزنامه شهرداری تهران درباره ممنوعیت سگ گردانی در برخی شهرها نوشت: صدور قوانینی که بستر اجرای آنها فراهم نیست، شهروندان را در تنگنای انتخاب میان نیاز و قانونگریزی قرار میدهد. در اخبار آمده که قرار است با پدیده اجتماعی «سگگردانی» در شهر برخورد شود. این خبر نشاندهنده عزم ساماندهی است، اما فعلا این قانون را اجرا نکنید؛ نه از سر مخالفت با قانون، بلکه از سر دغدغه برای حفظ حرمت و اقتدار آن.
مردم را قانونشکن نکنید
صدور قوانینی که بستر اجرای آنها فراهم نیست، شهروندان را در تنگنای انتخاب میان نیاز و قانونگریزی قرار میدهد. چنین قوانینی، اگر جامع و دقیق تدوین نشوند، جامعه را به بنبست میکشانند و افراد ناگزیر به تخلف میشوند. برای بسیاری از کسانی که سگ نگهداری میکنند، سگگردانی فقط یک تفریح نیست؛ ضرورتی است برای حفظ سلامت حیوان. نمیتوان از یکسو مجوز نگهداری حیوان خانگی صادر کرد. دامپزشک تعیین کرد، غذای وارداتی فراهم کرد و… و از سوی دیگر ابتداییترین امکان مراقبت از آن را منع کرد. در این شرایط یکشبه و با یک تصمیم، جماعتی را قانونشکن میکنیم؛ درحالیکه میتوان با تدبیری ساده، مانند اختصاص فضاهای مشخص با ضوابط معین برای سگگردانی، هم نیاز این گروه را پاسخ داد و هم حرمت قانون را حفظ کرد.
پاس گل به خناسها ندهیم
نکته مهمتر چگونگی اجرای قانون است. قرار است چه نهادی مانع سگگردانی شود؟ پلیس؟ نگهبان پارک؟ مأمور شهرداری؟ یا چه؟ و اگر قرار بر برخورد باشد، با چه شیوهای؟ در برخی خبرها از «جمعآوری سگ از دست مردم» گفته شده است. آیا به تبعات اجتماعی، فرهنگی و رسانهای این تصمیمات فکر کردهایم؟ آیا باز هم قرار است بهانه دست خناسان رسانهای دهیم؟ اگر بناست تخلفی ثبت شود، آیا زیرساخت لازم مانند دوربینهای هوشمند فراهم است یا قرار است به شیوههای پرهزینه و بیاثر گذشته بازگردیم؟
از همه مهمتر، اقتدار قانون را حفظ کنیم:
نگرانی اصلی درباره روزهای بعد از انتشار این اخبار است؛ اینکه خبری منتشر شود و بعد هم همچنان همهچیز سرجای خودش باقی بماند؛ همان سگگردانیها و همان قانونشکنیها و… مثل دهها مورد که اجازه دهید فهرست نکنم. قانونی که اعلام شود اما اجرا نشود یا اجرا شود اما اثر نگذارد، اقتدار قانون و قانونگذار را میشکند. عزیزی میگفت: «من از چراغ قرمز عبور نمیکنم؛ نه بهخاطر پلیس و جریمه، نه برای رعایت قانون و نه حتی حرمت شرعی آن؛ این سه حتما هست اما فراتر از آن اقتدار نظام اسلامی است.» اگر اقتدار قانون در ذهن جمعی شکسته شود، دیگر فقط این قانون نیست که آسیب میبیند؛ اعتماد عمومی فرو میریزد و راه برای بیتفاوتی به هر قانون دیگری باز میشود. پس اگر هنوز نتوانستهایم به موضوع سگگردانی نگاهی جامع داشته باشیم و لوازم اجرای آن را فراهم کنیم، لطفا فعلا اجرایش نکنیم.
کنایه المیرا شریفی مقدم درباره قانون ممنوعیت سگ گردانی؛ حالا تکلیف حیوان های خانگی چیست؟
المیرا شریفی مقدم مجری صبحانه ایرانی درباره قانون ممنوعیت سگ گردانی گفت: حالا که این همه سگهارا ممنوع کردید کسانی که سگ دارند سگاشون رو چیکار کنند! کجا باید ببرند! از کشور خارج کنند؟
ممنوعیت سگ گردانی بر کدام شغل ها تاثیر میگذارد؟
هیچ ماده قانونی برای جرمانگاری سگگردانی در قانون جزایی کشور وجود ندارد. این مساله بیشتر یک دستورالعمل است که هرازگاهی از سوی مسئولان شهری و انتظامی مطرح میشود. در روزهای گذشته باز هم مسئولان در شهرهای مختلف مساله ممنوعیت سگگردانی را مطرح کردهاند. بر اساس اخبار منتشرشده، در بیش از ۱۷ شهر و استان کشور «ممنوعیت سگگردانی» به قانونی نانوشته تبدیل شده که هرازگاهی باعث بروز مشکلاتی برای صاحبان حیوانات خانگی میشود. مساله اینجاست که چنین دستورالعملهایی شاید در ظاهر برای صیانت از حقوق شهروندی باشد و به دلیل بیتوجهی برخی از صاحبان سگها در نحوه نگهداری و گردش این حیوانات مطرح شود، اما اینکه بهناگهان یک قانون نانوشته باعث بروز مشکلات متعددی برای تمامی افرادی شود که حیوان خانگی دارند، نشان از نادرستی این دستورالعملها و بیدقتی در بررسی این مسائل دارد.
هیچ ماده قانونی برای جرمانگاری سگگردانی وجود ندارد
بهروز علایی، کارشناس حقوق، معتقد است: هیچ ماده قانونی برای جرمانگاری سگگردانی در قانون جزایی کشور وجود ندارد. این مساله بیشتر یک دستورالعمل است که هرازگاهی از سوی مسئولان شهری و انتظامی مطرح میشود. در بسیاری از کشورها قوانین مشخصی وجود دارد که افراد را در قبال حیوان خانگیشان مسئول میشناسد
بسیاری از مسائل درباره نگهداری حیوانات خانگی به دلیل بیاطلاعی از قوانین نگهداری این حیوانات
در واقع از لحاظ قانونی نمیتوان افرادی را که اقدام به نگهداری سگ در خودرو یا گرداندن آن در خیابان میکنند، مجرم شناخت و با آنها برخورد کرد. اما در بسیاری از کشورها برای این امر قوانین مشخصی وجود دارد که افراد را در قبال حیوان خانگیشان مسئول میشناسد و هر اتفاقی که در این زمینه رخ دهد صاحب حیوان باید پاسخگوی آن باشد. این کارشناس حقوق ادامه میدهد: «متاسفانه در برخی موارد نگهداری از حیوان خانگی در کشور ما بهنوعی تبدیل به یک «پز اجتماعی» شده است. همین مساله هم باعث شده برخی از مردم بدون اینکه از شرایط اجتماعی و قانونی نگهداری این حیوانات مطلع باشند، اقدام به نگهداری حیوان خانگی کنند و در بسیاری موارد همین بیاطلاعی موجب بروز مشکلاتی برای دیگر شهروندان میشود.»
بهجای برخورد قهری باید قانون قابل اجرا مصوب کرد
علایی توضیح میدهد: «در اکثر کشورهای دنیا صاحبان حیوانات خانگی بهخصوص سگها حق ندارند سگ را بدون قلاده در اماکن عمومی ببرند. برخی مراکز، رستورانها و… قانون ممنوعیت ورود حیوانات خانگی دارند و همه باید به آن احترام بگذارند. حتی در برخی از کشورها نگهداری از برخی نژادهای سگ که تهاجمی هستند ممنوع است.» او اضافه میکند: «دارندگان سگ باید هنگام گردش وسیلهای همراه داشته باشند تا مدفوع سگ را جمع کنند و در سطل زباله بیندازند و رها کردن آن در خیابان و اماکن عمومی جرم محسوب میشود و فرد را به پرداخت جریمه وادار میکنند.» علایی ادامه میدهد: «تصویب چنین قوانینی در کنار فرهنگسازی میتواند به حل مسائل کنونی کمک کند. اینکه بهناگهان داشتن سگ و بیرون آوردن آن که از ملزومات نگهداری این حیوان است جرمانگاری شود نهتنها نمیتواند نتیجهای در رفع مشکلات داشته باشد، که تبعات اقتصادی و اجتماعی و قانونی نیز به بار خواهد آورد.»
تبعات اقتصادی ممنوعیت سگگردانی
مساله فقط جنبه حقوقی و قضایی ایندست دستورالعملها نیست؛ چنین ممنوعیتهایی تبعات دیگری هم به دنبال دارد و از آن جمله میتوان به مسائل اقتصادی اشاره کرد. از آنجا که فروشگاههای ملزومات حیوانات خانگی هیچ صنف و اتحادیهای ندارند و نظارت دقیقی بر عملکرد آنها صورت نمیگیرد، چنین اخباری قبل از هر چیز باعث افزایش قیمتها میشود. وقتی اخباری در مورد ممنوعیتها منتشر میشود، قبل از هر چیز قیمتهای مربوط به ملزومات حیوانات خانگی را افزایش میدهد مهرداد خدابخش، کارشناس اقتصادی، دراینباره معتقد است: از آنجا که تمامی ملزومات حیوانات خانگی از غذا تا دیگر وسایل مورد نیاز آنها جزو کالای لوکس به حساب میآید، نهتنها هیچ سوبسیدی به آن تعلق نمیگیرد که حتی نظارت و دستورالعملی هم برای قیمتگذاری این محصولات وجود ندارد. از همین رو وقتی اخباری در مورد ممنوعیتها منتشر میشود، قبل از هر چیز قیمتهای مربوط به این اقلام را افزایش میدهد. مساله اینجاست که برخی از غذاها و ملزومات این حیوانات حتی در داخل کشور به تولید انبوه رسیده اما باز همین تولیدات داخل با منتشر شدن چنین اخباری دستخوش تغییر قیمت میشوند. در سالهای گذشته تعداد افرادی که در این زمینه مشغول فعالیت شدهاند افزایش چشمگیری پیدا کرده و اگر قرار باشد دستورالعملهایی مانند ممانعت از سگگردانی منجر به این شود که افراد سگهای خود را در خیابان و بیابان رها کنند، تکلیف این کسبوکارها چه میشود؟ نمیتوانیم تنها به این بهانه که قرار است از حقوق شهروندی افراد صیانت کنیم راهکارهایی ارائه دهیم که سبب بروز مشکلات جدیدتری شود.
تکلیف این همه دامپزشک و درمانگاههای دامپزشکی چه میشود؟
خدابخش در بخش دیگری از صحبتهای خود به فعالیت دامپزشکان و درمانگاههای دامپزشکی اشاره میکند و توضیح میدهد: «وقتی شرایط نگهداری از حیوانات خانگی را در کشور فراهم کردهایم، و این همه سرمایهگذاری در زمینه تربیت دامپزشک و راهاندازی درمانگاههای دامپزشکی صورت گرفته، چطور میتوانیم با یک دستورالعمل کارشناسینشده، تمام اینها را از بین ببریم؟» او در پایان توضیح میدهد: «چنین دستورالعملهایی نه ضمانت اجرایی دارند و نه تحت حمایت عمومی هستند، به همین خاطر تنها باعث بروز مشکلات عدیده برای صاحبان حیوانات خانگی میشوند؛ بنابراین بهترین راه برای اینکه هم از حقوق شهروندی افراد دفاع کنیم و هم مانع سوءاستفاده اقتصادی و اجتماعی و… شویم، باید بر بحث فرهنگسازی تمرکز شود.»
تحلیل تخصصی آسیانیوز ایران
چرا ممنوعیت سگگردانی شکست میخورد؟
۱. عدم وجود قانون مدون
در قوانین جزایی ایران، هیچ مادهای برای جرمانگاری سگگردانی وجود ندارد. این موضوع بیشتر به دستورالعملهای موقت شهرداریها مربوط میشود که فاقد پشتوانه حقوقی است.
۲. نبود زیرساختهای جایگزین
در کشورهای پیشرفته، پارکهای مخصوص حیوانات، قوانین حمل قلاده و جمعآوری فضولات** وجود دارد. اما در ایران، صاحبان سگها مجبورند بین قانونشکنی و سلامت حیوانشان یکی را انتخاب کنند.
۳. تبعات اقتصادی
این ممنوعیت میتواند به رشد قاچاق غذای حیوانات، افزایش قیمتها و حتی تعطیلی کلینیکهای دامپزشکی منجر شود.
راهکار پیشنهادی
- تعیین فضاهای اختصاصی برای سگگردانی
- آموزش شهروندی درباره نگهداری حیوانات
- تصویب قوانین شفاف به جای دستورالعملهای سلیقهای