آسیانیوز ایران؛ سرویس علم و تکنولوژی:
حمله هوایی اخیر اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران در نطنز و فردو، نگرانیهای زیادی را درباره احتمال نشت مواد رادیواکتیو به وجود آورده است. در حالی که این حمله میتواند عواقب جدی برای زیرساختهای هستهای ایران داشته باشد، اما آیا واقعاً خطر فاجعهای مشابه چرنوبیل یا فوکوشیما وجود دارد؟ در این مقاله به بررسی ابعاد این حمله و تأثیرات آن بر محیط زیست و سلامت عمومی خواهیم پرداخت.
حمله به نطنز و فردو؛ آیا خطر فاجعه نشت رادیواکتیو وجود دارد؟
در حمله هوایی اسرائیل به ایران در بامداد ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ به وقت ایران، دو مرکز اصلی غنیسازی اورانیوم جمهوری اسلامی هدف قرار گرفت که موجب نگرانی برخی مردم درباره پخش احتمالی مواد رادیواکتیو شد. نه فقط چرخههای سوخت و آبشارها و سانتریفیوژها، بلکه ذخیره جمهوری اسلامی از اورانیوم غنیشده در درصدهای مختلف، در کپسولهایی ذخیره میشود؛ بنابراین تصور نشتی آنها بیمورد نیست.
بیانیه فوری آژانس بین المللی انرژی اتمی
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در بیانیه فوری خود اعلام کرد «هیچ افزایش پرتو در ایستگاههای برخط یا حسگرهای قابل حمل دیده نشده» و تأیید کرد که مدارک اولیه از عدم نشت جدی (دستکم تا زمان انتشار این گزارش) حکایت میکند. وقتی صحبت از تأسیسات غنیسازی اورانیوم مثل نطنز یا فردو است، با مادهای به نام هگزافلوراید اورانیوم (UF6 ) طرفیم که اگر در اثر انفجار یا نشت ناگهانی، آزاد شود، به دو ترکیب خطرناک تبدیل میشود: اکسیفلورید اورانیوم و گاز هیدروژنفلورید.
خطر اصلی شیمیایی است؛ نه رادیواکتیو!
در اینجا خطر اصلی، نه از نوع رادیواکتیو، بلکه از نوع شیمیایی است و حد و مرز خطر بسیار محدود است و شهرها یا روستاهای اطراف دچار بحران سلامتی نخواهند شد. این موارد به دقت در سراسر جهان و با فاصله زمانی بسیار کمی پس از وقوع، بدون دسترسی مستقیم محلی، قابل اندازهگیری است و تجهیزاتی در این زمینه در سراسر دنیا، چه زمینی و چه فضایی، نصب شدهاند. برخلاف حوادثی مانند چرنوبیل یا فوکوشیما، در این حملات، خطر انتشار گسترده مواد رادیواکتیو وجود نداشته و ابعاد حادثه، محدود به آسیبهای شیمیایی و زیرساختی در شعاع نزدیک به محل انفجار است.
تحلیل علمی تخصصی آسیانیوز ایران
حمله به تأسیسات هستهای نطنز و فردو بهعنوان دو مرکز اصلی غنیسازی اورانیوم ایران، نگرانیهای جدی را در سطح بینالمللی ایجاد کرده است. با این حال، بر اساس بیانیههای آژانس بینالمللی انرژی اتمی، تا کنون هیچ نشانهای از نشت مواد رادیواکتیو مشاهده نشده و خطر اصلی ناشی از این حملات، شیمیایی و نه رادیواکتیو است.
ماده هگزافلوراید اورانیوم (UF6) که در این تأسیسات استفاده میشود، در صورت آزاد شدن میتواند به ترکیبات خطرناکی تبدیل شود. اما در مقایسه با حوادثی مانند چرنوبیل یا فوکوشیما، ابعاد این حادثه به احتمال زیاد محدود به آسیبهای شیمیایی و زیرساختی در نزدیکی محل انفجار خواهد بود و تأثیرات آن بر سلامت عمومی در مقیاس وسیع بعید به نظر میرسد.
تجهیزات اندازهگیری در سطح جهانی، چه زمینی و چه فضایی، قادر به شناسایی و پایش این نوع حوادث هستند. این امر به کشورها این امکان را میدهد که در صورت وقوع چنین حوادثی، به سرعت واکنش نشان دهند و اقدامات لازم را انجام دهند. در نهایت، هرچند که خطرات ناشی از این حمله جدی هستند، اما باید توجه داشت که نگرانیهای عمومی باید بر اساس واقعیتهای علمی و اطلاعات معتبر تنظیم شوند. بررسی دقیق و علمی این موضوع میتواند به کاهش اضطرابهای اجتماعی و بهبود تصمیمگیریهای سیاسی کمک کند.