آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
اجراییشدن آتشبس میان ایران و اسرائیل؟
پس از چند دور پاسخ موشکی ایران، رسانهها صبح سهشنبه خبر دادند آتشبس میان ایران و اسرائیل وارد فاز اجرایی شده است. رییس جمهور آمریکا با انتشار پیامی در فضای مجازی مدعی برقراری آتشبس کامل و جامع بین ایران و اسرائیل شد. متن کامل رئیسجمهور آمریکا به شرح ذیل است: این آتشبس از حدود ۶ ساعت دیگر، پس از آنکه دو طرف مأموریتهای نهایی خود را به پایان رساندند، آغاز خواهد شد. این آتشبس به مدت ۱۲ ساعت ادامه خواهد داشت و پس از آن، جنگ به طور رسمی پایانیافته تلقی میشود. طبق توافق، ایران آغازگر آتشبس خواهد بود و پس از ۱۲ ساعت، اسرائیل آتشبس خود را آغاز میکند. با رسیدن به ساعت ۲۴، پایان رسمی «جنگ ۱۲ روزه» توسط جهانیان جشن گرفته خواهد شد. در مدت زمان آتشبس، هر یک از طرفین متعهد خواهند بود که صلح و احترام کامل را رعایت کنند. بر این باورم که همه چیز طبق برنامه پیش خواهد رفت و قطعاً چنین خواهد شد، مایلم به ایران و اسرائیل، بابت نشان دادن استقامت، شجاعت و خردمندی در پایان دادن به جنگی که میتوانست سالها به طول انجامد و تمام خاورمیانه را به نابودی بکشاند، تبریک بگویم. اما این اتفاق نیفتاد و هرگز نخواهد افتاد. خداوند ایران را حفظ کند، خداوند اسرائیل را حفظ کند، خداوند خاورمیانه را در پناه خود نگاه دارد، خداوند ایالات متحده آمریکا را مشمول رحمت خود کند و خداوند سراسر جهان را برکت دهد.
از سوی دیگر جی دی ونس معاون ترامپ نیز مدعی شد: فردا روز جدیدی برای پایان جنگ خواهد بود. همچنین، روزنامه گاردین چاپ انگلیس نیز در رد اظهارات ترامپ گزارش داد: هنوز تأییدی از سوی ایران یا اسرائیل درباره آتشبس اعلامی ترامپ منتشر نشده است. از سوی دیگر روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» به نقل از سخنگوی ارتش متجاوز اسرائیل گزارش داد که وی از هرگونه اظهار نظر درباره صحبتهای ترامپ درباره آتش بس میان تهران و تل آویو خودداری کرده است. خبرگزاری رویترز نیز به نقل از یک مقام ارشد ایرانی مدعی شد: تهران با آتشبس با اسرائیل موافقت کرده است. این توافق با میانجیگری قطر و بر اساس پیشنهاد آمریکا حاصل شده است. این خبرگزاری همچنین به نقل از یک مقام آگاه ادعا کرد: نخستوزیر قطر در تماس با تهران، نقش کلیدی در موافقت ایران با پیشنهاد آتشبس آمریکا ایفا کرده است.
میانجیگری برای آتشبس توسط قطر
رویترز همچنین اعلام کرد که ترامپ به امیر قطر اطلاع داده که اسرائیل با آتشبس موافقت کرده است. این مقام آگاه به رویترز گفت که ترامپ از امیر قطر درخواست کمک کرده و از وی خواسته که ایران را برای موافقت با آتش بس متقاعد کند. رویترز به نقل از این مقام اعلام کرد: ترامپ و معاون وی پیشنهاد آتش بس میان اسرائیل و ایران با امیر قطر را پس از حمله تهران به پایگاه العدید مطرح کردند. از سوی دیگر رسانههای اسرائیلی نیز به نقل از یک مقام این رژیم گزارش دادند: قطر در میانجیگری برای آتشبس میان اسرائیل و ایران مشارکت داشته است.
نتانیاهو وزرای کابینه را از اظهارنظر درباره آتشبس با ایران منع کرد
رسانههای اسرائیلی گزارش دادند که نخستوزیر اسرائیل به وزرای کابینه خود دستور داده در مورد اعلام دونالد ترامپ درباره توافق آتشبس با ایران، هیچگونه اظهار نظری نکنند. رسانههای عبریزبان اعلام کردند که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل از وزرای کابینه خواسته است که در واکنش به اعلام دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا درباره «توافق کامل آتشبس میان ایران و اسرائیل»، سکوت کنند و از هرگونه اظهارنظر عمومی خودداری نمایند. این درخواست پس از پایان جلسه طولانی کابینه کوچک امنیتی اسرائیل و اعلام ترامپ برای اجرایی شدن توافق آتش بس میان اسرائیل و ایران انجام میشود. این در حالی است که دقایقی پیش، شبکه ۱۲ اسرائیل در این باره گزارش داد که نتانیاهو در حال حاضر در حال برگزاری جلسهای با شمار محدودی از وزرای کابینه کوچک امنیتی است.
ادعای رویترز: ترامپ با تماس تلفنی با نتانیاهو میانجی آتشبس شد
یک مقام کاخ سفید مدعی شد که ترامپ از طریق تماس تلفنی با نخستوزیر اسرائیل نقش میانجی را در توافق آتشبس میان اسرائیل و ایران ایفا کرده است. خبرگزاری رویترز به نقل از منابع مطلع در کاخ سفید مدعی شد که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا بعد از ظهر دوشنبه با بنیامین نتانیاهو تماس تلفنی برقرار کرده و در جریان این مکالمه، زمینه توافق آتشبس میان ایران و اسرائیل را فراهم کرده است. این مقام آمریکایی تأکید کرده که اسرائیل با آتشبس موافقت کرده، مشروط بر اینکه ایران در آینده از انجام هرگونه حمله نظامی خودداری کند. این مقام ارشد در کاخ سفید به رویترز گفت: ایران به اطلاع آمریکا رسانده که حملات بیشتری [علیه اسرائیل]انجام نخواهد داد. از سوی دیگر، شبکه ۱۲ اسرائیل نیز مدعی شد: رون درمر وزیر راهبردی اسرائیل روز دوشنبه به مارکو روبیو، وزیر امورخارجه آمریکا اطلاع داده که اسرائیل به دنبال آتش بس است.
فاکسنیوز: ترامپ اسرائیل را برای پذیرش آتشبس با ایران متقاعد کرد
یک دیپلمات آگاه به شبکه آمریکایی فاکسنیوز گفت: دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا در تماس با امیر قطر اعلام کرده که دولت او موفق شده اسرائیل را به پذیرش آتشبس با ایران متقاعد کند. بر اساس این گزارش، این توافق در بالاترین سطح ممکن و با هماهنگی مستقیم میان ترامپ، معاون وی، امیر و نخستوزیر قطر صورت گرفته است.
هشدار وزیر دفاع آمریکا به کاتز
آکسیوس مدعی شد که وزیر دفاع آمریکا در تماس با وزیر جنگ اسرائیل، به وی درباره لزوم احترام به آتشبس با ایران تاکید کرده است. آکسیوس به نقل از منابع آگاه مدعی شد که هگست همزمان با پرواز به همراه دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا با هواپیمای «ایرفورس وان» به منظور حضور در اجلاس سران سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در لاهه، با کاتز تماس گرفته است. به ادعای منابع، به نظر میرسد که وزیر جنگ اسرائیل در پاسخ به هگست، عدم نقض آتشبس از سوی ایران را شرط اقدام متقابل تلآویو اعلام کرده است. آکسیوس به نقل از کاتز مدعی شد: «اگر ایران دوباره دست به حمله بزند، ما مجبور به پاسخ خواهیم بود. گفته میشود که پیشتر ترامپ پیام مشابهی را به بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل منتقل کرده است.
درخواست جدید فرانسه پس از اعلام آتش بس ایران و اسراییل
در حالی که با گذشت ۱۲ روز از عملیات تلافی جویانه «وعده صادق ۳» علیه اسرائیل و اجرای عملیات «بشارت فتح» (حمله به پایگاه آمریکایی العدید در قطر)، طرفین با اجرای آتشبس موافقت کردند، وزارت امور خارجه فرانسه در بیانیهای اعلام کرد که خواستار «ورود فوری ایران به مذاکرات با هدف انعقاد توافق بر سر برنامههای هستهای و موشک بالستیک ایران است.» این وزارتخانه در بیانیهای با تکرار لحن اتهامزنی و تهدیدآمیز سابق غرب در قبال ایران نوشت: «فرانسه از ایران میخواهد بدون تاخیر وارد مذاکرات شده تا توافقی حاصل و از طریق آن به همه نگرانیهای مرتبط با برنامههای هستهای و موشک بالستیک ایران و فعالیتهای بیثبات کننده آن رسیدگی شود.» دولت فرانسه همچنین بیان کرد از «اعلامیه دونالد ترامپ در راستای اعلان آتشبس بین ایران و اسرائیل» استقبال میکند.
دولت آمریکا سحرگاه یکشنبه یکم تیرماه به دستور دونالد ترامپ با بمبهای سنگرشکن تاسیسات هستهای زیرزمینی ایران در فردو، نطنز و اصفهان را هدف قرار داد. حمله نظامی آمریکا به تاسیسات اتمی ایران با بیاعتنایی به یافتههای جامعه اطلاعاتی این کشور انجام شد که گفته بود شواهدی مبنی بر نزدیک بودن ایران به ساختن تسلیحات اتمی در اختیار ندارد.
این حمله در پی تجاوزگری اسرائیل در سحرگاه ۲۳ خرداد علیه حاکمیت ملی و تمامیت ارضی ایران انجام شد که در آن تاسیسات هستهای، نظامی و مناطق مسکونی هدف قرار گرفت و شماری از فرماندهان عالیرتبه نظامی، دانشمندان هستهای و شهروندان غیرنظامی جان خود را از دست دادند. این تجاوزات ادامه دارد. پاسخ مشروع ایران به این تجاوزگری طی «عملیات وعده صادق ۳» خسارات زیادی به تاسیسات نظامی، مراکز امنیتی و زیرساختهای صنعتی این رژیم وارد آورد. ایران که پیشتر درباره ورود هر طرف سومی به این جنگ در حمایت از اسرائیل هشدار داده بود، شب گذشته طی عملیات «بشارت فتح» پایگاه نظامی «العدید» آمریکا در قطر را با موشکهای بالستیک هدف قرار داد.
دوشنبه شب «امانوئل ماکرون»، رئیس جمهور فرانسه در واکنش به عملیات بشارت فتح گفت که خواستار «بازگشت به دیپلماسی به منظور پایان دادن به مارپیچ نزولی آشوب» است. «ژان نوئل بارو»، وزیر امور خارجه فرانسه نیز دوشنبه شب در مصاحبه با تلویزیون کشور عملیات بشارت فتح را «تشدید خطرناک تنش» خوانده و از همه طرفها خواسته بود خویشتنداری نشان دهند.
اهداف اسرائیل؛ از تهران تا نطنز
هر جنگی، اهدافی دارد. و هر طرفی که ماشه را میکشد، خواستهای در سر دارد. اسرائیل نیز با آغاز این جنگ، مجموعهای از اهداف کلیدی را ترسیم کرده بود:
1. سرنگونی جمهوری اسلامی
حملات اولیه اسرائیل با هدف از بین بردن رهبران عالیرتبه، فرماندهان نظامی و دانشمندان هستهای طراحی شده بود. مقامات تلآویو در محافل خصوصی و عمومی اعلام کرده بودند که میخواهند “ساختار تصمیمگیری ایران” را فلج کنند.
2. ایجاد شورش داخلی با استفاده از عوامل نفوذی
شبکهای از مزدوران و عوامل آموزشدیده، در استانهای مختلف ایران فعال شدند تا با ارائه مختصات نظامی و تشویق نارضایتی اجتماعی، جنگ را به داخل خاک ایران بکشند.
3. هدفگیری راکتورهای حیاتی ایران
اسرائیل با استفاده از بمبافکنهای راهبردی و موشکهای دوربرد، سایتهای نطنز، اصفهان و فوردو را در فهرست اهداف فوری خود قرار داد.
4. فلجسازی قدرت موشکی ایران
هدف نهایی آنها، تخریب زرادخانه موشکی ایران و از کار انداختن شبکه پدافند هوایی کشور بود.
پاسخ ایران
با وجود شدت حملات اولیه و ابعاد هماهنگ عملیات مشترک اسرائیل و آمریکا، ایران در کمتر از ۱۴ ساعت توانست ضربه را جذب کرده و به شکل طوفانی پاسخ دهد. آنچه در ادامه رخ داد، سلسلهای از دستاوردهای راهبردی برای ایران بود:
۱. جذب شوک و بازگرداندن ابتکار عمل
فرماندهان نظامی ایران بلافاصله پس از موج اول حملات، جلسات فوقالعاده تشکیل دادند و توانستند نقشه عملیاتی دشمن را رمزگشایی و جریان درگیری را به سود ایران برگردانند.
۲. شکار و انهدام شبکههای نفوذی
سازمانهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی موفق شدند صدها عامل دشمن را شناسایی، بازداشت و شبکههای آنها را نابود کنند. دستگاههای جاسوسی، پهپادهای شناسایی، لپتاپها و تجهیزات نظامی پیشرفته آنان ضبط شد.
۳. همبستگی ملی
در مقابل انتظار دشمن برای «شورش مردمی»، ملت ایران صحنهای بیبدیل از اتحاد و همدلی خلق کردند. حتی گروههایی که پیشتر منتقد حکومت بودند، در برابر تهدید خارجی، یکصدا پشت رهبری ایستادند.
۴. پاسخ موشکی در عمق اسرائیل
در یکی از بزرگترین پاسخهای موشکی تاریخ منطقه، ایران صدها موشک نقطهزن را به قلب تل آویو، حیفا، دیمونا و سایر مراکز استراتژیک اسرائیل شلیک کرد. پدافند گنبد آهنین که اسرائیل به آن افتخار میکرد، ناکارآمدی خود را بهوضوح نشان داد. نکته مهم در پایان این جنگ، نه در میز مذاکره بلکه در میدان نبرد رقم خورد. اما اسرائیل بجز حملاتی که مراکز نظامی کرد، به اهداف دیگر خود نرسید.
آتشبس یا عقبنشینی تاکتیکی؟
اعلام آتشبس از سوی آمریکا و اسرائیل، آن هم پس از ۱۲ روز نبرد سنگین، نه به معنای مصالحه، بلکه نوعی عقبنشینی تاکتیکی بود. تحلیلگران مستقل نیز معتقدند که این آتشبس زمانی رخ داد که اسرائیل به وضوح فهمید ادامه جنگ میتواند به یک فاجعه تمامعیار برای امنیت اسرائیل و حتی منافع آمریکا در منطقه منجر شود. ترامپ در بیانیهای رسمی آتشبس را “پیروزی دیپلماسی” خواند، اما واقعیت صحنه میدان، چیز دیگری میگوید.
طوفان توییتری کاربران پس از آتش بس ایران و اسرائیل
اعلام آتش بس، به جنگ ۱۲ روزه بین ایران و اسرائیل پایان داد. درگیریها در میدان خاموش شده، اما بحث در فضای مجازی به شدت داغ است. پذیرش آتش بس در توییتر فارسی و فضای رسانهای با واکنشهای بسیای همراه بوده است. تحلیلهای مختلفی ارائه میشود. برخی از این نتیجه خوشحال نبوده، برخی به نقش ترامپ اشاره دارند، برخی به خاطر باز شدن دوباره پنجره دیپلماسی خوشحال هستند و بسیاری هم به نقش رهبری در اتخاذ این تصمیم اشاره میکنند. در ادامه مروری داریم بر واکنشها و تحلیلها بعد از اعلام آتش بس:
حمید رسایی نوشت: «ترامپ ادعای پذیرش آتشبس توسط ایران را کرده، عدهای هم باور کردهاند! جهت اطلاع، مطابق اصل ۱۱۰ قانون اساسی، یکی از اختیارات رهبری، اعلان جنگ وصلح است. پس پذیرش این موضوع در اختیار دولتمردان یا فرماندهان نظامی نیست. رهبری هم اعلام کردهاند: #نه_به_جنگ_تحمیلی #نه_به_صلح_تحمیلی. تمام»
میثم مطیعی، مداح معروف نوشت: «چند ساعتی صبر کنیم همه بعد موضع گیری کنیم. مراقب باشیم هر اتفاقی بیفته، در این جنگ یک سرمایه بزرگ به دست آوردیم و اون وحدت ملی هست. یک وحدت و انسجام و همدلی واقعی نه شعاری. همه از هر قشر و سلیقهای مراقب باشیم این آسیب نبینه. اعلام جنگ و صلح و آتش بس از اختیارات ولی فقیه و مطابق قانون اساسی هم از اختیارات رهبری است. تا زمان اعلام نظر ایشان صبر میکنیم. وحدت و همدلیمان را حفظ میکنیم و همچنان عاشق جنگ با صهیونیستها هستیم».
رائفیپور، نوشت: «امت امام علی علیه الاسلام در جمل جنگ را به ایشان تحمیل کردند و در صفین صلح را ... نکته مهم اینجاست که ما اهل کوفه نیستیم؛ خودمان دهان ابوموسی اشعریها را خرد خواهیم کرد و گوشمان به صدای فرمانده است چه برای جنگ و چه برای صلح ...»
وحید حاجیپور، فعال رسانهای نوشت: «جنگ با حمله اسرائیل شروع شد و با حمله آن پایان یافت ...»
مهدی محمدی، مشاور قالیباف نوشت: «پالسهای توقف و خاتمه جنگ، آتش بس، عدم پاسخ به ضربه و هر چیز دیگری از این دست، از جانب ترامپ با رژیم، صرفا فریب با هدف غافلگیری و ژست دروغ با هدف تشدید درگیری است. اگر هوشمند نباشیم سخت ضربه خواهیم خورد.»
هاتف صالحی، فعال اصولگرا نوشت: «به ضرس قاطع جمهوری اسلامی ایران، پیروز قاطع جنگ اخیر بود، چرا که به فضل الهی، دشمنِ متخاصم و متجاوز، به هیچیک از اهداف شوم و پلید خویش دست نیافت.» او در توییت دیگری هم نوشت: «پایانِ موقت و مصلحتیِ جنگ با آمریکا و رژیم صهیونیستی، آغازِ مبارزه با خائنین و وطنفروشان خواهد بود.»
فرید مدرسی، فعال رسانهای نوشت: «این یک موفقیت فوقالعاده بود. حمله به پایگاههای آمریکا در منطقه به پایان رسید. تبریک به قهرمانان نظامی ایران که شگفتی آفریدند. اکنون زمان بازگشت به میز مذاکره با امریکاست؛ شاید از مسقط به دوحه. سپاس از قطر»
محمد مهاجری، فعال اصولگرا نوشت: «انصافا دولت در این چند روز پای کار ملت بود. دستمریزاد. نان و ارزاق و سوخت هرچند سخت، اما رسید. مردم هم صبوری کردند. هنور، اما باید هشیار بود. نخالههای اسرائیل هنوز کف خیابان و کوچهاند. همانها که ترور میکنند، همانها که جاسوسی میکنند و خبر به آن طرف میفرستند، همانها که عامل جنگ روانیاند، همانها که پهپاد جابجا میکنند، همانها که شایعه میسازند و خبر جعل میکنند. الان وقتش رسیده که جمعشان کنیم تا دیگر روزی دوباره گزیده نشویم. الان جای گله گذاری نیست، فقط اشاره کنیم که آنها که باید حواسشان جمع میبود غفلت گرفتند و حتی سوراخ دعا را گم کردند و جاسوسان دشمن از همین اشتباهات نهایت بهره را بردند. بگذریم همین اشاره کافی است.»
عبدالله گنجی، فعال اصولگرا نوشت: «با پایان جنگ تحمیلی، دشمن به دنبال روایت سازی از پایان آن است ما نباید در جنگ روایتها در روایت او بازی کنیم. ما در جنگ تحمیلی از خود دفاع کردهایم و همزمان با دو مهاجم جنگیدهایم و آنها دنبال آتش بس افتادهاند و رئیس جمهور امریکا شخصا امور روایت و رسانه را به عهده دارد. از این جنگ ایران هستهای سر بر خواهد آورد. هرگز فراموش نکنیم که هدف شروع جنگ پایان دادن به ایران هستهای و فروپاشی اجتماعی بوده است. سلامت فردو پس از بمباران حداکثری اسرائیلی ها و آمریکا و حفظ ۴٠٠ کیلو اورانیوم غنی شده، ایران هستهای را پس از جنگ تثبیت خواهد کرد. انچه با جنگ نابود نشود با مذاکره نابود نمیشود. چون با جنگ مجدد نیز نابود نخواهد شد. اما مفهوم سازی عبارت"صلح" از سوی ترامپ و تیم او موضوعی انحرافی است. صلح با جعل و کشوری که جود خارجی ندارد بی معناست. آتش بسی که مانند لبنان باشد را هرگز نباید پذیرفت. این آتش بس همان جنگ یک طرفه خواهد شد. به خاطر رهایی از باران نباید زیر ناودان رفت. زدن پایگاه آمریکا رمز پایان احتمالی جنگ شد.»
احمد زیدآبادی، تحلیلگر سیاسی نوشت: «دسترسی مناسبی برای مطالعه عمق خبرهای مربوط به آتشبس ندارم. اگر گزارشهای جسته و گریخته در این باره صحت داشته باشد، آثارش موفقیتی برای مردم ایران است. شهروندان ایرانی در این جنگ متانت و شکیبایی بسیاری از خود نشان دادند و به رغم نارضایتی از شرایط موجود، با خویشتنداری مانع بروز آشوب و هرج و مرج اجتماعی شدند. اگر این متانت و خویشتنداری نبود، شرایط تا حد یک فاجعه تمامعیار برای ایران قابل رقم خوردن بود. بدون شک پایان جنگ پیامدهای سیاسی بسیار گستردهای به دنبال خواهد داشت. سطح بلوغ ما ایرانیان در آن مرحله، بیش از مرحلهٔ جنگ، نمایان خواهد شد. در آنجاست که نشان داده میشود، خونهایی که بر زمین ریخته شد، زخمی که بر پیکر وطن افتاد و رنج و دلهرهای که مردم با صبوری تحمل کردند، بیهوده نبوده است. خداوند ایران را از شر تمام نیات و رفتارهای پلید حفظ کند.»
محمدعلی ابطحی، فعال اصلاحطلب نوشت: «شادی موفقیت در برابر آمریکا و اسراییل را با حفاظت از دستاورد بزرگتر انسجام ملی تکمیل کنیم. باور کنید اسراییل به گمان فروپاشی سریع داخلی جنگ را تحمیل کرد. بیاییم به خاطر مقاومت ملی دشمنان را نا امید و *همه ملت ایران* را با مهربانی و دوری از اختلافات شاد کنیم»
رشیدی کوچی، نماینده پیشین مجلس با انتشار تصویری از مقام معظم رهبری، نوشت: «حکم آنچه تو فرمایی...»
رضا رشیدپور، فعال رسانهای نوشت: «این همه عجله در تحلیل را نمیفهمم. صبوری خصلت زیباییست.»