آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
به گزارش روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز به نقل از دو مقام اروپایی، ارزیابیهای اطلاعاتی مقدماتی که در اختیار دولتهای اروپایی قرار گرفته، نشان میدهد که ذخیره اورانیوم با غنای بالای ایران تا حد زیادی پس از حملات آمریکا به سایتهای اصلی هستهای این کشور دستنخورده باقی مانده است. این افراد گفتند که اطلاعات موجود حاکی از آن است که ذخیره ۴۰۸ کیلوگرمی اورانیوم ایران که «غنای نزدیک به سطح مورد نیاز برای تولید سلاح دارد»، در زمان حمله آمریکا در سایت فردو متمرکز نبوده و طبق ارزیابیها، به مکانهای مختلفی منتقل شده بود.موضوعی که به تحلیل این رسانه، ادعای رئیسجمهور آمریکا مبنی بر نابودی برنامه هستهای را زیر سوال میبرد.ترامپ پیشتر در تروث سوشال در اشاره آشکار به فردو اعلام کرد «هیچ چیزی از این تأسیسات بیرون برده نشد» و چنین اقدامی زمانبر، خطرناک و سخت است.
به گفته منابع فایننشال تایمز، دولتهای اروپایی هنوز در انتظار دریافت گزارش اطلاعاتی کامل دربارهٔ میزان خسارت وارده به فردو هستند و یکی از گزارشهای اولیه حاکی از آن است که «خسارتهای گستردهای» وارد شده، اما «تخریب ساختاری کامل» رخ نداده است. ترامپ ارزیابی اطلاعاتی اولیه آمریکا که به رسانههای این کشور درز کرده و گفته برنامه هستهای ایران تنها چند ماه به عقب رانده شده را رد کرده است. مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی رافائل گروسی هم امروز گفت که برنامه هستهای ایران «آسیب بسیار زیادی» دیده، اما ادعاها درباره نابودی کامل آن را «اغراقآمیز» توصیف کرد. سه مقام آگاه گفتند که ایالات متحده پس از حملات، اطلاعات قطعی درباره توانمندیهای هستهای باقیمانده ایران در اختیار متحدان اروپاییاش قرار نداده و همچنین از ارائه راهبردی روشن درباره نحوه تعاملات آینده با تهران خودداری کرده است.به گفته این افراد، سیاست اتحادیه اروپا در قبال تهران تا زمانی که ابتکار جدیدی از سوی واشنگتن برای یافتن راهحل دیپلماتیک در موضوع هستهای ارائه شود، «در حالت تعلیق» قرار دارد.
آنها گفتند که گفتوگوهای این هفته ترامپ و رهبران اروپایی هم پیامی روشن به همراه نداشته باشد.ترامپ دیروز مدعی شد که واشنگتن هفته آینده با تهران گفتوگو خواهد کرد، اما همچنین گفت که پس از حملات به تأسیسات هستهای ایران، شاید دیگر نیازی به توافق نباشد.یکی از منابع مورد استناد رسانه انگلیسی اوضاع را «کاملاً بیثبات» توصیف کرد و گفت که «فعلاً هیچ کاری نمیکنیم (بلاتکلیف هستیم)».
۴ سناریو درباره سرنوشت اورانیوم ۶۰ درصد ایران
مسئله هستهای، موضوع گفتگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکاست و به همین دلیل، در صورتی که توافقی رخ دهد، به طور قطع شامل ذخایر اورانیوم ایران نیز خواهد بود. ذخایر اورانیوم مسئله جدا از موضوع غنیسازی است و سازوکارهای خاص خود را دارد. اگر مذاکرات هستهای ایران و آمریکا به نتیجه برسد، به این معناست که دو طرف در خصوص بخشهای مختلف به راهحلهایی راضیکننده رسیدهاند. با توجه به موضع اعلامی ایران مبنی بر حفظ حق غنیسازی داخل کشور، فرض را بر این میگذاریم که این مسئله حل شده و توافق شکل گرفته است. در این صورت مشخص میشود که ذخایر اورانیوم ایران با غنای مختلف چه سرنوشتی پیدا میکند. سه سناریو برای این کار میتوان در نظر گرفت.
ایران چقدر اورانیوم دارد؟
۷ آذر ۱۴۰۳ محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی اعلام کرده بود که غنیسازی ۵ و ۲۰ درصد برای مصارف مشخص این حوزه نیز ادامه پیدا میکند. هر چه غلظت و غنای اورانیوم بالاتر برود، در صورتی که منابع اضافه نشود، از حجم ذخایر کم میکند. در فرآیند غنیسازی، مقدار مشخصی اورانیوم ۲۰ درصد میتواند به مقدار مشخصی اورانیوم ۶۰ درصد تبدیل شود که وزن آن کمتر اما غلظت و غنای آن بالاتر است. ۸ اسفند ۱۴۰۳، آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارشی اعلام کرد که میزان ذخایر اورانیوم ایران به چه حدی رسیده است. بر اساس ادعای گزارش آژانس، در تاریخ ۸ فوریه (۲۰ بهمن) ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد ایران به ۲۷۴.۸ کیلوگرم رسیده است. پاییز سال گذشته نیز آسوشیتدپرس مدعی شد به گزارشی محرمانه از آژانس دست پیدا کرده که مجموع میزان ذخایر اورانیوم غنیشده ایران را بیش از ۶۶۰۰ کیلوگرم را اعلام کرده است.اورانیوم مورد نیاز برای ساخت کلاهک هستهای، باید غنای ۹۰ درصد داشته باشد. ایران نیز سقف غنیسازی خود را تا ۶۰ درصد بالا برده و برای رسیدن به غنای نظامی تنها نیاز به چند اقدام فنی دارد. سناریوهای پیش رو بستگی به این دارد که ایران و آمریکا درباره چه میزانی از درصد غنیسازی به توافق برسند.
اول؛ خروج اورانیوم با غنای بالا
خروج ذخایر اورانیوم غنیشده ۶۰ درصد، یکی از گزینههای احتمالی است. در این سناریو، تمام یا بخشی از ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد ایران تحت نظر آژانس بینالمللی انرژی اتمی از کشور ایران خارج میشود. ایران پس از توافق برجام، ۱۹۷ تن کیک زرد از روسیه گرفت و ۱۱ تن اورانیوم غنیشده را به این کشور تحویل داد.
دوم؛ تبدیل به سوخت رآکتور
میله سوخت یکی از اجزای مهم در رآکتورهای اتمی هستند. اورانیوم غنیشده باید به پودر دى اکسید اورانیوم تبدیل شود تا به عنوان سوخت هسته اى قابل استفاده باشد، پودر دى اکسید اورانیوم سپس فشرده مى شود و به شکل قرص درمى آید. قرص ها در معرض حرارت با دماى بالا قرار مى گیرند تا به قرص هاى سرامیکى سخت تبدیل شوند. پس از طى چند فرآیند فیزیکى، قرص هایى سرامیکى با ابعاد یکسان حاصل مى شود. حال، متناسب با طراحى رآکتور و نوع سوخت مورد نیاز، این قرص هاى کوچک را دسته دسته کرده و در لوله اى بخصوص قرار مىدهند. این لوله از آلیاژ بخصوصى ساخته شده است که در برابر خوردگى بسیار مقاوم است و در عین حال از رسانایى حرارتى بسیار بالایى برخوردار است.
سوم؛ رقیقسازی
اورانیوم غنیسازی شده – در این مورد ۶۰ درصد – قابلیت رقیقسازی دارد. یعنی با انجام فرآیندهایی میتوان این میزان از اورانیوم را به مواد هستهای با درصد غنای پایینتر تبدیل کرد که از سطح مورد نیاز برای ساخت سلاح فاصله میگیرد.
چهارم؛ پلمب ذخایر
یکی از سناریوهای دیگر که میتواند قابلیت اجرا داشته باشد، پلمب ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد ایران تحت نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی است.
جزئیات گزارش
🔹 وضعیت ذخایر اورانیوم
- ۴۰۸ کیلوگرم اورانیوم با غنای نزدیک به سطح نظامی
- ذخایر در زمان حمله در فردو متمرکز نبودهاند
- انتقال به مکانهای نامعلوم پیش از حملات
🔹 واکنشهای بینالمللی
- اختلاف نظر آمریکا و اروپا درباره میزان خسارات
- اظهارات ضدونقیض ترامپ و گروسی
- بلاتکلیفی متحدان اروپایی در سیاستگذاری
🔹 ارزیابی خسارات
- خسارات گسترده اما عدم تخریب کامل
- برنامه هستهای "چند ماه" به عقب افتاده
- رد ادعای نابودی کامل توسط گروسی
4 سناریوی محتمل برای اورانیوم ایران
1️⃣ خروج از کشور
- انتقال ذخایر 60% تحت نظارت آژانس
- پیشینه: تحویل 11 تن اورانیوم به روسیه در برجام
2️⃣ تبدیل به سوخت
- تولید میلههای سوخت برای راکتورها
- فرآیند فنی پیچیده اما امکانپذیر
3️⃣ رقیقسازی
- کاهش غنای اورانیوم به سطح غیرنظامی
- نیازمند نظارت دقیق آژانس
4️⃣ پلمب تحت نظارت
- انبار کردن ذخایر با نظارت بینالمللی
- حفظ حق غنیسازی برای ایران
تحلیل پیامدها
✅ برای ایران
- حفظ دستاوردهای هستهای
- امکان چانهزنی در مذاکرات آینده
- نیاز به استراتژی ارتباطی هوشمند
✅ برای آمریکا
- زیر سوال رفتن ادعاهای ترامپ
- نیاز به بازنگری در استراتژی فشار حداکثری
- احتمال تغییر رویکرد پس از انتخابات
✅ برای جامعه بینالملل
- افزایش نگرانیها از گسترش برنامه هستهای
- فرصت برای دیپلماسی چندجانبه
- لزوم نظارت دقیق آژانس
به نظر شما کدام سناریو برای مدیریت ذخایر اورانیوم ایران واقعبینانهتر است؟ آیا راهحل دیپلماتیک دیگری وجود دارد؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.