آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
مقتدی صدر، روحانی بانفوذ شیعه و رهبر جریان صدر، بار دیگر موضعی انقلابی علیه گروههای مسلح در عراق گرفت. او در خطبههای اخیر خود تأکید کرد: "تمام سلاحها باید تنها در اختیار دولت باشد و حشد الشعبی باید بازسازی شود." این اظهارات در حالی مطرح میشود که تنشها میان جریان صدر و گروههای نزدیک به ایران در عراق به اوج خود رسیده است. مقتدی صدر، رهبر جریان صدر در عراق، در اظهاراتی تازه خواستار تحویل تمامی سلاحها به دولت عراق و انحلال گروههای شبهنظامی شد. اگرچه این اولین بار نیست که مقتدی صدر خواستار انحلال گروه حشد الشعبی شده است اما او حالا تأکید کرده که باید نهادهای ارتش و پلیس تقویت شوند و تمامی سلاحها تنها در اختیار دولت عراق قرار گیرد.
تحویل سلاح سرایا السلام
دی ماه سال گذشته نیز گروه نظامی سرایا السلام گفت: سلاحهای خود را به دولت و نهادهای امنیتی تحویل میدهیم. مشروعیت گروههای مسلح، پس از اینکه آیتالله سیستانی خواستار محدود شدن سلاح به دست دولت شد، پایان یافته است. مقتدی صدر رهبر جریان صدر نیز تاکید کرد تمام شبهنظامیان باید فوراً سلاحهای خود را به دولت تحویل دهند. ساعاتی بعد، برخی از رسانه های عراقی در خصوص انحلال حشد الشعبی در عراق منتشر کردند. سید عباس موسوی نماینده دبیر کل جنبش نجباء عراق در ایران این خبر را تکذیب کرد. نماینده نجبا انتشار اخبار در این خصوص توسط یک رسانه بعثی را تکذیب و تاکید کرد:حشد الشعبی هرگز منحل نشده و نخواهد شد.
فراخوان تجمع توسط مقتدی صدر
همچنین تیرماه سال گذشته، در پاسخ به فراخوان مقتدی صدر، رهبر جریان صدر دهها هزار عراقی برای اقامه نماز جمعه شهرک صدر، در یکی از حومههای بغداد گردهم آمدند. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس در روز جمعه ۱۵ ژوئن (۲۴ تیر)، این فراخوان توسط مقتدی صدر زمانی صادر شده است که عراق در آستانه تشدید بحران سیاسی پس از انتخابات پارلمانی اکتبر سال پیش قرار گرفته است. این خبرگزاری در ادامه گزارش خود نوشته است که حامیان مقتدی صدر از سراسر کشور به پایتخت آمدند و خیابان الفلاح شهرک صدر را پر کردند. نمازگزاران با برتن کردن کفن سفید پرچم عراق را حمل میکردند و شعار سر میدادند. طبق گزارش "میدل ایست نیوز"، این نماز جمعه به امامت شیخ محمود الجیاشی برگزار شد. خود مقتدی صدر در نماز جمعه حضور نداشت اما خطبه نماز جمعه توسط صدر نوشته و توسط الجیاشی قرائت شده است.
مقتدی صدر: اشغالگر را اخراج و فاسد را محاکمه کنید!
مقتدی صدر گفته است: «اگر میخواهند دولت تشکیل دهند باید اشغالگر را اخراج و فاسدان را محاکمه کرد.» این روحانی شیعه از فراکسیونهای سیاسی خواست نیروهای فاسد خود را محاکمه کنند. در عراق پس از گذشت هشت ماه از انتخابات پارلمانی هنوز نخستوزیر تعیین نشده است. اخیرا فراکسیون صدر با ۷۳ نماینده پس از سه تلاش ناموفق برای انتخاب یک نخستوزیر جدید، پارلمان را ترک کرد. صدر گفته بود که دیگر نمیخواهد با "مفسدان" در انتخابات آینده شرکت کند. فراکسیون صدر به عنوان قویترین نیرو در انتخابات پارلمانی اکتبر گذشته عراق ظاهر و موفق شد با کردها و اعراب سنی ائتلافی ایجاد کند. اما بلوک شیعه طرفدار ایران در پارلمان عراق مانع این ائتلاف شد و صدر از آن ها به عنوان "مفسد" یاد کرد!
مقتدی صدر در بخش دیگری از خطبههای نماز جمعه خود خواستار انحلال همه گروههای مسلح شد و گفت که حشدالشعبی باید مجددا ساماندهی شود و "عناصر بیضابطه" از آن حذف شوند. صدر تاکید کرد مردم عراق اراضی تحت کنترل داعش را آزاد کردند و حشدالشعبی نمیتواند بابت آزادسازی عراق از دست داعش منت بگذارد. رهبر جریان صدر همچنین خواستار دور کردن حشدالشعبی از تجارت و سیاست شد.
صدر بدون اشاره به نقش و نفوذ ایران در این گروه گفت، اکثر مقامات سیاسی عراق گرایش به خارج دارند و "آنها نباید به صحنه سیاست باز گردند تا وطن فروخته شود". مقتدی صدر افزود، گروههای شبه نظامی باید از مناطق آزاد شده از دست داعش دور شوند و این مناطق به دست اهالی آن آباد شود. او از گروههای شبهنظامی خواست که به ارتش و پلیس عراق احترام بگذارند و به حملات خود علیه آنها پایان دهند. تجمع عراقیها در بغداد نشان میدهد که صدر قادر است دهها هزار نفر را بسیج کند و به خیابانها بکشد و یکی از بزرگترین تجمعات مردم عراق را پس از حمله آمریکا به این کشور در سال ۲۰۰۳ سازماندهی کند.
تحلیل سیاسی آسیانیوز ایران؛
۱. جنگ سرد صدر و حشد الشعبی
- صدر از سالها پیش به دنبال کاهش نفوذ ایران در عراق و حذف گروههای مسلح وابسته به تهران بوده است.
- حشد الشعبی که پس از جنگ با داعش به یک ساختار نظامی-سیاسی تبدیل شد، اکنون به رقیب اصلی صدر در صحنه سیاسی عراق بدل شده است.
۲. چرا الان؟
هدف صدر احتمالا مجبور کردن رقبا به پذیرش خواستههایش از طریق نمایش قدرت مردمی است.
۳. واکنش ایران و متحدانش
- تکذیب فوری نماینده جنبش نجباء (وابسته به ایران) نشان میدهد که تهران بهشدت نگران تضعیف نفوذش در عراق است.
- احتمال تشدید درگیریهای فرقهای در صورت ادامه این تنشها وجود دارد.
۴. سناریوهای محتمل
- سناریوی مصالحه: مذاکره پشت پرده برای تقسیم قدرت میان صدر و متحدان ایرانی.
- سناریوی تقابل: تشدید تظاهرات و احتمال درگیریهای مسلحانه محدود بین طرفداران صدر و حشد الشعبی.
- سناریوی سوم راهحل: مداخله مرجعیت نجف برای کاهش تنشها، همانطور که در گذشته انجام شده است.