اسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
یک روز عادی که به ترسناکترین صحنه ممکن تبدیل شد. در حالی که دهها زن و دختر برای تفریح و ورزش به استخر رفته بودند، ناگهان بوی تند و خفهکنندهای فضای سالن را پر کرد. گازی نامرئی که در کسری از ثانیه نفسها را بند آورد. این حادثه که در یکی از استخرهای زنان در مشهد رخ داد، به سرعت به یک موقعیت اورژانسی تبدیل شد. افراد حاضر با سرفههای شدید، سوزش چشم و مشکلات تنفسی دست و پنجه نرم میکردند و فضای آرامشبخش استخر به صحنهای از آشوب و درماندگی مبدل گشت.
سؤال بزرگ اینجاست
چگونه مادهای به این خطرناکی که برای ضدعفونی کردن آب استفاده میشود، میتواند جان مراجعان را به خطر بیندازد؟ آیا پروتکلهای ایمنی به درستی رعایت نشده بود یا نقص فنی عامل این رخداد تلخ بوده است؟ این گزارش نه تنها به شرح این حادثه میپردازد، بلکه با تحلیل فنی دلایل احتمالی و بررسی مسئولیتهای نظارتی، پاسخی برای نگرانیهای عمومی جستجو میکند. حادثه مسمومیت با گاز کلر در استخرها، اگرچه به نظر نادر میرسد، اما اغلب ریشه در خطاهای انسانی یا نقصهای فنی بسیار قابل پیشگیری دارد. تحلیل این رویداد نیازمند بررسی چند لایه است:
علل فنی و احتمالی حادثه
گاز کلر (Cl₂) به طور گستردهای برای گندزدایی آب استخرها استفاده میشود، اما مادهای بسیار سمی و خورنده است. انتشار ناگهانی آن معمولاً میتواند ناشی از یکی از عوامل زیر باشد:
-
نقص در سیستم تزریق کلر
رایجترین دلیل است. پمپهای تزریق کلر ممکن است دچار خرابی شده و مقدار زیادی گاز کلر یا محلول غلیظ آن را به صورت ناگهانی وارد آب یا هوا کنند.
-
آمیخته شدن اشتباه مواد شیمیایی
یکی از خطرناکترین سناریوها مخلوط کردن تصادفی کلر با اسیدها (مانند اسید muriatic برای کاهش pH) است. این واکنش، گاز کلر را به سرعت و به مقدار زیاد آزاد میکند و میتواند منجر به فاجعه شود.
-
خرابی سیستم تهویه
سیستمهای تهویه در سالنهای استخر برای خروج گازهای تجمعیافته کلر از هوا طراحی شدهاند. خرابی یا خاموش بودن این سیستمها میتواند باعث تجمع گاز در فضای بسته و مسمومیت افراد شود.
-
نگهداری نادرست
ذخیرهسازی نامناسب کپسولهای گاز کلر یا ظروف حاوی کلر میتواند منجر به نشت شود.
تأثیرات فیزیولوژیک بر بدن
گاز کلر با رطوبت روی سطوح مخاطی (چشمها، بینی، گلو و ریهها) واکنش داده و اسید هیپوکلرو و اسید هیدروکلریک تولید میکند. این موضوع باعث ایجاد:
- سوزش شدید و قرمزی چشمها
- سوزش گلو و بینی و ایجاد سرفههای غیرقابل کنترل
- تنگی نفس و احساس خفگی (به دلیل تجمع مایع در ریهها یا ادم ریوی)
- در موارد شدید، بسته به غلظت گاز و مدت تماس، میتواند به برونشیت، آسیب دائمی ریه یا حتی مرگ منجر شود.
بعد نظارتی و مسئولیتپذیری
این حادثه یک زنگ خطر جدی برای نهادهای ناظر مانند آتشنشانی و وزارت بهداشت است. این سؤالات مطرح میشود:
-
بازرسیهای دورهای
آیا بازرسیهای منظمی از سیستمهای تهویه و تجهیزات تزریق کلر در این استخر و امثال آن انجام میشود؟
-
آموزش پرسنل
آیا مسئولان فنی استخر به طور کامل در زمینه جابهجایی ایمن مواد شیمیایی و پروتکلهای اضطراری آموزش دیدهاند؟
-
دستگاههای هشداردهنده
آیا سالنهای استخر مجهز به حسگرهای نشت گاز کلر هستند که در صورت افزایش غلظت گاز در هوا، به طور خودکار هشدار دهند و سیستم تهویه را فعال کنند؟
این حادثه نشان میدهد که ایمنی در اماکن عمومی نباید به صورت واکنشی و پس از وقوع حادثه پیگیری شود، بلکه نیاز به یک نگاه فعال و نظارت مستمر و سختگیرانه دارد تا از تکرار چنین فجایعی جلوگیری گردد.