آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
در اقدامی هماهنگ که نشاندهنده عمق نگرانی جامعه بینالمللی است، سه قدرت بزرگ اروپایی—فرانسه، آلمان و بریتانیا—با صدور بیانیهای مشترک، موضعی قاطع در قبال بحران غزه اتخاذ کردند. این بیانیه که در واکنش به تشدید تنشها صادر شده، مستقیمترین هشدار اروپا به اسرائیل محسوب میشود و برآمده از ترسی جدی از فروپاشی کامل تلاشها برای برقراری صلح است.
قلب این بیانیه، ابراز همبستگی بیقید و شرط با قطر و حمایت از نقش بیبدیل این کشور به عنوان میانجیگر اصلی بین اسرائیل و حماس است. سه کشور اروپایی با صراحت اعلام کردند که هرگونه اقدام علیه قطر، نه تنها یک اشتباه راهبردی بزرگ است، بلکه تنها مسیر موجود برای خروج از این بحران خونین را مسدود میکند. این موضع، قطر را به عنوان بازیگری کلیدی در معادلات پیچیده خاورمیانه بیش از پیش تثبیت میکند. بیانیه سه کشور با فوریتی آشکار، بر چند درخواست حیاتی متمرکز شده است: رسیدن به یک آتشبس پایدار و دائمی که به چرخه خشونتها پایان دهد، انتقال فوری و بدون محدودیت کمکهای بشردوستانه برای جلوگیری از فاجعهای انسانی در آستانه قحطی، و توقف عملیات نظامی در شهر رفاه که کانون جدید درگیریهاست.
این اتحاد عمل نادر سه کشور اروپایی، نشاندهنده یک تغییر تاکتیکی محسوب میشود؛ از دیپلماسی پشت پرده به سوی مواضعی عمومی و قاطعتر. این سؤال را به وجود میآورد که آیا این هشدار مشترک میتواند اهرم فشاری بر دولت اسرائیل باشد تا به مواضع خود تجدید نظر کند، یا اینکه غزه همچنان در گرداب جنگ و رنج گرفتار خواهد ماند. بیانیه مشترک برلین، پاریس و لندن را میتوان از چند منظر کلیدی تحلیل کرد:
۱. تحلیل دیپلماتیک و تغییر تاکتیک اروپا
صدور این بیانیه نشاندهنده یک همگرایی نادر و قابل توجه بین سه قدرت اروپایی با منافع گاه متفاوت در خاورمیانه است. این اتحاد عمل، حاکی از رسیدن به یک نقطه اشباع در نگرانیهای آنان است. به جای انتشار بیانیههای جداگانه، این اقدام مشترک عمدی و حسابشده است تا پیام را با وضوح و قدرت بیشتری به تل آویو برساند. این یک ارتقاء دیپلماتیک از ابراز "نگرانی" به "هشدار" است.
۲. اهمیت راهبردی قطر و حفاظت از کانال میانجیگری
تمرکز بیانیه بر حمایت از قطر، نکته کلیدی آن است. قطر نه تنها یک حامی مالی برای غزه است، بلکه تنها کانال ارتباطی عملی بین اسرائیل، حماس و ایالات متحده محسوب میشود. هرگونه تهدید علیه نقش قطر، به معنای قطع آخرین نخهای امید برای مذاکره است. سه کشور اروپایی با درک این موضوع، به طور مستقیم از یک دارایی حیاتی برای ثبات منطقه حفاظت میکنند. این موضع، احتمالاً با مشورت واشنگتن هماهنگ شده است.
۳. بعد حقوق بشری و فاجعه انسانی
بیانیه به صراحت به دو موضوع حیاتی حقوق بشری میپردازد: قحطی و دسترسی انساندوستانه. با هشدار سازمانهای بینالمللی درباره مرگومیر گسترده به دلیل گرسنگی، اروپا میکوشد با یادآوری تعهدات بینالمللی، فشار اخلاقی بر اسرائیل را افزایش دهد. درخواست برای فعالیت ایمن سازمان ملل نیز تلاشی است برای بازگرداندن نظم به مدیریت بحران و مستندسازی تخلفات.
۴. فشار بر اسرائیل و افکار عمومی
هدف این بیانیه، هم مخاطب داخلی (افکار عمومی اروپا که از ادامه جنگ خسته شده) و هم مخاطب خارجی (دولت اسرائیل) است. این کار، هزینه دیپلماتیک ادامه جنگ را برای بنیامین نتانیاهو افزایش میدهد و نشان میدهد که حتی متحدان سنتی نیز صبرشان لبریز شده است. این میتواند ابزاری در دست مخالفان داخلی نتانیاهو برای زیر سؤال بردن استراتژی وی باشد.
جمعبندی
این بیانیه تنها یک اعلام موضع نیست، بلکه بازتابی از یک محاسبه راهبردی جدید در اروپا است که در آن، منافع امنیتی بلندمدت (جلوگیری از گسترش بیثباتی) و ارزشهای بشردوستانه بر منافع کوتاهمدت و احتیاط دیپلماتیک گذشته اولویت پیدا کرده است. اثربخشی آن به توانایی این کشورها برای تبدیل این کلمات به فعالیتی عملی و فشار واقعی بستگی خواهد داشت.