دارا خسروشاهی: مهاجری ایرانی که جهان را جابهجا میکند!
در دنیای پرتلاطم فناوری، جایی که غولهایی مانند اوبر حملونقل را دگرگون کردهاند، نام دارا خسروشاهی به عنوان یک داستان موفقیت واقعی میدرخشد. این مدیرعامل ایرانی-آمریکایی، که از دل انقلاب ۱۳۵۷ ایران برخاسته، امروز نه تنها بیش از ۷۰ کشور جهان را با خدمات اوبر متصل کرده، بلکه به عنوان صدای مهاجران ایرانی در آمریکا، الهامبخش میلیونها نفر است. بر اساس گزارشهای بهروز منابع آمریکایی مانند CNBC و CBS در سال ۲۰۲۵، خسروشاهی با تأکید بر "باز بودن به فرصتها"، شانسهای شغلی خود را به چالشهای جهانی تبدیل کرده است.
ریشههای خانوادگی: از ثروت تهران تا گریختن از انقلاب
دارا خسروشاهی در ۸ خرداد ۱۳۴۸ در تهران، پایتخت ایران، به دنیا آمد. او کوچکترین فرزند خانوادهای ثروتمند بود که توسط پدربزرگش، علی خسروشاهی، بنیانگذار شرکت سرمایهگذاری البرز (Alborz Investment Company) اداره میشد. این کست و کار متنوع، در زمینههای دارویی، غذایی و آرایشی فعالیت داشت و بخشی از شکوفایی اقتصادی دوران پهلوی را تشکیل میداد. اما انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ همه چیز را دگرگون کرد. در سن ۹ سالگی، خانواده خسروشاهی – مانند هزاران خانواده ایرانی دیگر – مجبور به فرار شد. ابتدا به جنوب فرانسه رفتند و سپس به تارایتاون نیویورک مهاجرت کردند، جایی که عمویش میزبانشان بود.
پدر دارا، که برای مراقبت از پدربزرگش به ایران بازگشته بود، شش سال نتوانست از کشور خارج شود و این جدایی، نوجوانی دارا را بدون پدر سپری کرد. مادرش، که پیش از این هرگز کار نکرده بود، برای تأمین هزینههای تحصیل فرزندانش، تماموقت مشغول به کار شد. این تجربه سخت، پایهای برای استقامت خسروشاهی شد. در مصاحبه اخیرش با CBS در تابستان ۱۴۰۴، او از این دوران به عنوان "درس اصلی زندگی" یاد کرد: "ما از تهران فرار کردیم، اما آمریکا به ما فرصتی داد تا دوباره بسازیم.
خسروشاهی در مدرسه خصوصی هاکلی (Hackley School) در ۱۳۵۷ فارغالتحصیل شد و سپس مدرک کارشناسی مهندسی برق و الکترونیک را از دانشگاه براون (Brown University) در ۱۳۷۰ گرفت. عضویت در فراتریتی سیگما کی (Sigma Chi) در دانشگاه، او را با شبکهای از رهبران آینده آشنا کرد.
صعود حرفهای: از والاستریت تا غولهای دیجیتال
مسیر شغلی خسروشاهی از سال ۱۹۹۱ با نقش تحلیلگر در بانک سرمایهگذاری آلن اند کمپانی (Allen & Company) آغاز شد. یکی از لحظات کلیدی، زمانی بود که به جای رئیسش، معامله بزرگی را برای بری دیلر (Barry Diller) توضیح داد – تجربهای که بعدها به همکاری طولانیمدت با دیلر منجر شد. در ۱۹۹۸، به عنوان معاون ارشد برنامهریزی استراتژیک به USA Networks دیلر پیوست و سپس رئیس و مدیر مالی IAC (شرکت مادر) شد.
نقطه عطف، سال ۲۰۰۱ بود: IAC اکسپدیا (Expedia) را خرید و خسروشاهی در ۲۰۰۵ مدیرعامل آن شد. تحت رهبری او، رزرو هتل و سفرها چهار برابر شد، سود قبل از مالیات بیش از دو برابر گردید و شرکت به بیش از ۶۰ کشور گسترش یافت. خرید Travelocity، Orbitz و HomeAway، اکسپدیا را به غول گردشگری دیجیتال تبدیل کرد. در ۲۰۱۳، جایزه کارآفرین سال شمال غربی اقیانوس آرام از Ernst & Young را برد و در ۲۰۱۵، با بسته سهام ۹۰ میلیون دلاری، یکی از پردرآمدترین مدیران آمریکا شد.
اما چالش بزرگ در ۲۰۱۷ آمد: او به عنوان "نامزد تاریک"، جانشین تراویس کالانیک (Travis Kalanick) در اوبر شد. کالانیک به دلیل فرهنگ شرکتی سمی استعفا داده بود و خسروشاهی، با چشمپوشی از ۱۸۴ میلیون دلار سهام اکسپدیا، بیش از ۲۰۰ میلیون دلار پاداش گرفت. او ۱۴ ارزش قدیمی اوبر را با ۸ ارزش جدید جایگزین کرد: تمرکز بر "وسواس مشتری" و "کار درست".
دستاوردها در اوبر: از IPO تا انقلاب خودران
تحت هدایت خسروشاهی، اوبر در مه ۲۰۱۹ عرضه عمومی اولیه (IPO) موفق داشت و ارزشش به ۸۲ میلیارد دلار رسید. او در نامهای به کارکنان نوشت: "ما فقط شرکتی برای حملونقل نیستیم؛ آینده mobility را میسازیم. تا ۲۰۲۵، اوبر در بیش از ۷۰ کشور فعال است و درآمدش به رکوردهای جدیدی رسیده. حقوق او در ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ حدود ۲۴ میلیون دلار بود، با نسبت حقوق مدیرعامل به کارمند متوسط ۲۹۲ به ۱.
در سال ۲۰۲۵، تمرکز اصلی بر خودروهای خودران و هوش مصنوعی است. در مصاحبه آگوست با TITV، خسروشاهی از "شرط خودران" اوبر حرف زد و تهدید AI اپل را بررسی کرد: "ما باید سریعتر از رقبا حرکت کنیم. همچنین، در رویداد Citi Legends Live در مارس ۲۰۲۵، از رشد اوبر در بازارهای نوظهور سخن گفت. ارزش خالص او تا فوریه ۲۰۲۵ حداقل ۲۳۸ میلیون دلار تخمین زده میشود، که عمدتاً از سهام اوبر ناشی میشود.
جنجالها و مواضع سیاسی: صدایی برای مهاجران و ایران
خسروشاهی همیشه صدای مهاجران بوده. او منتقد سیاستهای مهاجرتی دونالد ترامپ است و به کمپین هیلاری کلینتون، کمیته ملی دموکرات و سناتور پتی موری کمک مالی کرده. در نوامبر ۲۰۱۹، مقایسه قتل جمال خاشقجی با مرگ الن هرزبرگ (قربانی خودرو خودران اوبر) جنجالبرانگیز شد – او هر دو را "اشتباهات قابل بخشش" نامید، با توجه به سرمایهگذاری عربستان در اوبر.
در ۲۰۲۵، ارتباطش با ایران پررنگتر شد. ویدیویی ویروسی از دیدار او با ترامپ و محمد بن سلمان در اجلاس عربستان، بحثهای گستردهای در شبکههای اجتماعی ایرانی ایجاد کرد. پستهای شبکههای اجتماعی نشان میدهد که خسروشاهی حامی سرسخت رضا پهلوی، شاهزاده تبعیدی ایران، و "پروژه prosperity ایران" (IPP) است – ابتکاری برای توسعه اقتصادی پس از رژیم فعلی. در آوریل ۲۰۲۵، در کنفرانس اتحادیه ملی دموکراسی در ایران (NUFDI) در واشنگتن، پنلی با حضور او و شروین پیشهور برگزار شد و IPP را رونمایی کرد: "ایران آخرین بازار مرزی جهان است و دیاسپورای ایرانی میتواند آن را بازسازی کند.
حساب X او (@dkhos) با ۱۴۵ هزار دنبالکننده، پستهایی در مورد سفر، علمیتخیلی و گیمینگ دارد، اما اخیراً به شاتل جدید اوبر از LGA به گرند سنترال (۱۵ دلار) اشاره کرده.
زندگی شخصی: خانواده، اوتیسم و میراث خانوادگی
خسروشاهی دو فرزند از ازدواج قبلی دارد. در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۲، با سیدنی شاپیرو (Sydney Shapiro)، معلم سابق پیشدبستانی و بازیگر، در لاسوگاس ازدواج کرد – جایی که او تیشرت گروه اسلیر (Slayer) پوشیده بود! آنها دوقلوهای پسر دارند که هر دو با اختلال طیف اوتیسم تشخیص داده شدهاند. خسروشاهی در بنیاد شراکت اوتیسم سخنرانی کرده و از حمایت خانوادهاش میگوید.
خانوادهاش ریشههای عمیقی در ایران دارد: عمویش حسن خسروشاهی نیز مهاجر انقلاب بود و cousinsش شامل امیر (همبنیانگذار Nervana Systems، فروختهشده به اینتل به قیمت ۴۰۸ میلیون دلار) و گلنار (بنیانگذار Reservoir Media) میشود. پروفایل مهاجرتی او در LCR Capital در مارس ۲۰۲۵، او را به عنوان "نماد نسل کارآفرینان ایرانی" توصیف کرده.
آینده: از فناوری تا امید برای ایران
در آوریل ۲۰۲۵، خسروشاهی در CNBC گفت: "من فوقالعاده شانس آوردم، اما شانس به خاطر باز بودنم آمد. با چالشهایی مانند رقابت با اپل در AI و گسترش Uber Eats، او اوبر را به سمت پایداری و نوآوری سوق میدهد. برای ایرانیان، خسروشاهی فراتر از یک مدیرعامل است: او یادآوری میکند که حتی از دل بحرانها، میتوان امپراتوری ساخت.
در شبکههای اجتماعی، پستهای ۲۰۲۵ نشاندهنده حمایت گسترده از او به عنوان "پل بین ایران و آمریکا" است داستان دارا خسروشاهی، نه تنها موفقیت فناوری است، بلکه روایتی از resilience مهاجران ایرانی در سال ۲۰۲۵، که جهان را تغییر میدهد./