آسیانیوز ایران؛ سرویس اقتصادی:
موج جدید مهاجرت کارگران و متخصصان ایرانی به کشورهای همسایه، زنگ خطری برای اقتصاد و بازار کار ایران است. سمیه گلپور چمرکوهی، رئیس کانون انجمنهای صنفی کارگری، با اعلام این خبر تأکید کرد که دلیل اصلی این مهاجرتها کاملاً اقتصادی است و کارگران ایرانی در کشورهای همسایه تا ۴ برابر ایران حقوق دریافت میکنند. به گفته وی، حتی افراد با مدرک PhD نیز به دلیل عدم تناسب بین مهارتها و نیازهای بازار کار، مجبور به پذیرش شغلهای نامناسب مانند نگهبانی شدهاند. این وضعیت نابسامان باعث شده است که بسیاری از نیروهای کار ترجیح دهند کشور را ترک کنند تا حداقلهای یک زندگی مطلوب را در جای دیگر تجربه کنند.
گلپور چمرکوهی با اشاره به کهنه بودن قانون کار ایران که ۳۵ سال است بهروزرسانی نشده، خواستار تشکیل جلسات منظم شورای عالی کار و تدوین «اطلس اشتغال» شد. این اطلس میتواند با آسيبشناسی واقعی، تناسب بین استعدادهای جوانان و نیازهای بازار کار را مشخص کند. در این گزارش، به بررسی عمق بحران مهاجرت نیروی کار، دلایل اقتصادی آن و راهکارهای برای مهار این پدیده میپردازیم.
تحلیل بحران مهاجرت نیروی کار: از عوامل اقتصادی تا راهکارهای عملی
موج مهاجرت کارگران و متخصصان ایرانی به کشورهای همسایه را میتوان از چند جنبه تحلیل کرد:
۱. عوامل اقتصادی مهاجرت
-
اختلاف فاحش درآمد
حقوق کارگران در کشورهای همسایه مانند عراق تا ۴ برابر ایران است.
-
تورم و کاهش قدرت خرید
کاهش ارزش پول ملی و تورم بالا، زندگی را برای نیروی کار سخت کرده است.
-
بیکاری و عدم تناسب مهارتها
حتی افراد با مدارک عالی نیز شغل مناسب پیدا نمیکنند.
۲. پیامدهای منفی برای اقتصاد ایران
-
فرار مغزها و نیروی کار متخصص
خروج نیروهای کارآمد، بهرهوری ملی را کاهش میدهد.
-
کاهش سرمایه انسانی
از دست دادن نیروی جوان و متخصص، آینده اقتصادی کشور را تهدید میکند.
-
افزایش نسبت وابستگی
باقی ماندن جمعیت سالخورده و کاهش جمعیت فعال.
۳. راهکارهای پیشنهادی
-
تدوین اطلس اشتغال
ایجاد بانک اطلاعاتی دقیق از نیازهای بازار کار و استعدادهای جوانان.
-
بازنگری قانون کار
بروزرسانی قوانین ۳۵ ساله برای هماهنگی با شرایط فعلی اقتصاد.
-
تشکیل جلسات منظم شورای عالی کار
تصمیمگیری فوری برای افزایش حقوق و بهبود شرایط کار.
-
حمایت از تولید داخلی
ایجاد فرصتهای شغلی جدید در خلال سرمایهگذاری در صنایع داخلی.
۴. تجربیات بینالمللی
- کشورهایی مانند مالزی و کره جنوبی با سرمایهگذاری در آموزش و هماهنگی مهارتها با نیاز بازار، موفق به کاهش مهاجرت نیروی کار شدهاند.
- استفاده از مدلهای «انعطافپذیری + امنیت» در بازار کار اروپا میتواند الگوی مناسبی باشد.
۵. جمعبندی
مهاجرت نیروی کار ایرانی به کشورهای همسایه یک زنگ خطر جدی است که نیاز به اقدام فوری دارد. بدون بازنگری در قوانین کار، سرمایهگذاری در تولید و تدوین اطلس اشتغال، این روند ادامه خواهد یافت و اقتصاد ایران با چالشهای بزرگتری روبرو خواهد شد.