بازگشت آمریکا به بگرام افغانستان؛ رویای استراتژیک ترامپ یا کابوس نظامی جدید آمریکا؟

آسیانیوز ایران؛ سرویس افغانستان:

پایگاه بگرام، نماد دو دهه حضور نظامی آمریکا در افغانستان، بار دیگر به کانون بحث‌های استراتژیک تبدیل شده است. پس از خروج شتاب‌زده نیروهای آمریکایی در اوت ۲۰۲۱، این پایگاه به دست طالبان افتاد، اما اکنون دونالد ترامپ در کمپین انتخاباتی خود از برنامه‌های بازپس‌گیری آن سخن می‌گوید.

ترامپ در سفر اخیر خود به لندن، بگرام را دارای موقعیتی راهبردی نزدیک به چین توصیف کرد و گفت: «این پایگاه فقط یک ساعت با جایی که چین سلاح‌های هسته‌ای خود را می‌سازد فاصله دارد.» اما کارشناسان نظامی هشدار می‌دهند که بازگشت به بگرام نیازمند هزاران سرباز، سامانه‌های پدافندی پیشرفته و یک شبکه لجستیکی پیچیده خواهد بود. از سوی دیگر، این اقدام به معنای شکستن توافق دوحه و تقابل مستقیم با طالبان است. ذاکر جلالی، دستیار وزیر خارجه طالبان، در واکنش به این اظهارات گفت: «مردم افغانستان در طول تاریخ، حضور نظامی بیگانگان را نپذیرفته‌اند.» اما در عین حال درها را برای تعامل بیشتر باز گذاشت. این گزارش به تحلیل عمیق ابعاد نظامی، سیاسی و داخلی این پیشنهاد جنجالی می‌پردازد و سه سناریوی محتمل برای آینده بگرام را بررسی می‌کند.

طرح بازگشت به پایگاه بگرام

 طرح بازگشت به پایگاه بگرام توسط دونالد ترامپ را باید در چارچوب ژئوپلتیک منطقه‌ای تحلیل کرد. از نظر نظامی، این پیشنهاد با چالش‌های عظیمی روبرو است. همانطور که مقامات پنتاگون به رویترز گفته‌اند، بازپس‌گیری بگرام نیازمند اعزام ده‌ها هزار سرباز برای تصرف و نگهداری پایگاه، هزینه‌های سنگین بازسازی و ایجاد یک شبکه لجستیکی پیچیده خواهد بود.

از نظر استراتژیک

نزدیکی بگرام به چین—که ترامپ آن را یک امتیاز می‌داند—در واقع یک آسیب‌پذیری است. پایگاه در منطقه‌ای واقع شده که می‌تواند به راحتی توسط نیروهای مخالف مورد هدف قرار گیرد و نیاز به محافظت دائمی دارد. همانطور که یک مقام پیشین دفاعی آمریکا اشاره کرد، منافع این پایگاه بر ریسک آن نمی‌چربد.

از نظر سیاسی

بازگشت به بگرام به معنای نقض توافق دوحه ۲۰۲۰ خواهد بود که خروج همه نیروهای خارجی از افغانستان را تضمین کرد. این اقدام نه تنها طالبان را به تقابل خواهد کشاند، بلکه می‌تواند به بسیج نیروهای ضد آمریکایی در منطقه بینجامد. حتی اگر واشنگتن بتواند نوعی توافق با طالبان برای حضور محدود منعقد کند، این امر مشروعیت طالبان را نزد پایگاه اجتماعی‌اش تضعیف خواهد کرد.

از نظر داخلی آمریکا

این طرح با مخالفت افکار عمومی روبرو خواهد شد. جامعه آمریکا هنوز از هزینه‌های مالی (بیش از ۲ تریلیون دلار) و انسانی (بیش از 3200 کشته) جنگ ۲۰ ساله افغانستان خسته است. بازگشت به افغانستان می‌تواند به یک مسئله مهم برای دولت دوم ترامپ تبدیل شود. در نهایت، به نظر می‌رسد محتمل‌ترین سناریو استفاده از ایده بازگشت به بگرام به عنوان یک ابزار فشار دیپلماتیک است، نه یک تعهد عملی. ترامپ ممکن است از این ایده برای امتیازگیری از طالبان، ایران یا چین استفاده کند، بدون آنکه واقعاً قصد اجرای آن را داشته باشد.