آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
در حالی که جنگ روسیه در اوکراین وارد سومین سال خود شده، گزارش جدید خبرگزاری رویترز از همکاری پنهانی و گسترده متخصصان چینی با یک شرکت دولتی سازنده سلاح در روسیه خبر میدهد. بر اساس این گزارش، کارشناسان چینی بارها به روسیه سفر کردهاند تا فناوری پهپادهای نظامی را به شرکت «کوپول» (Kupol) منتقل کنند. این همکاری، که پیش از این در ابعاد محدود گزارش شده بود، اکنون با جزئیات جدیدی از حضور مستقیم کارشناسان چینی در آزمایشها و توسعه پهپادهای نظامی روسیه روبرو است. رویترز با استناد به اسناد و اطلاعات دو مقام اروپایی، از بازدیدهای مکرر کارشناسان چینی از شرکت «آیایامزد کوپول» (IEMZ Kupol) خبر میدهد. این شرکت روسی، که تحت تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا قرار دارد، از طریق یک واسطه تحریمشده، محمولههایی از پهپادهای تهاجمی و نظارتی ساخت چین را دریافت کرده است. این پهپادها، که برخی از آنها بر اساس مدلهای ایرانی مانند «شاهد-۱۰۷» ساخته شدهاند، نقش کلیدی در جنگ اوکراین ایفا میکنند.
وزارت خارجه چین در واکنش به این گزارش، هرگونه اطلاع از این همکاری را رد کرده و ادعا میکند که چین هیچگونه سلاح مرگبار به طرفهای درگیری در اوکراین ارائه نداده است. با این حال، اسناد منتشر شده توسط رویترز نشان میدهد که شرکت کوپول در سال گذشته دهها پهپاد انتحاری ساخت شرکت Sichuan AEE را دریافت کرده و حتی در حال توسعه مدلهای جدیدی مانند «گارپیا-۳» با کمک متخصصان چینی است. تحلیلگران غربی این همکاری را نشانهای از عمیقتر شدن روابط نظامی چین و روسیه میدانند. ساموئل بندت، پژوهشگر ارشد مرکز امنیت جدید آمریکا، معتقد است که چین به بخشی حیاتی از زنجیره تامین نظامی روسیه تبدیل شده است. این در حالی است که آمریکا و اروپا بارها نگرانی خود را از مشارکت شرکتهای چینی در پروژههای نظامی روسیه ابراز کرده و برخی از آنها را تحریم کردهاند.
ابعاد فنی همکاری چین و روسیه
بر اساس اسناد رویترز، متخصصان چینی نه تنها در انتقال فناوری، بلکه در آزمایش و توسعه پهپادهای نظامی جدید مانند «گارپیا-۳» و «GA-21» نقش مستقیم دارند. این پهپادها، که برخی بر اساس مدلهای ایرانی مانند «شاهد-۱۰۷» ساخته شدهاند، قابلیت پرواز صدها مایل و حمله به اهداف از پیش برنامهریزیشده را دارند. استفاده از موتورهای چینی در این پهپادها نشان میدهد که چین به یکی از اصلیترین تامینکنندگان قطعات حیاتی برای صنعت دفاعی روسیه تبدیل شده است.
نقش واسطههای تحریمشده
شرکت «TSK Vektor»، که به عنوان واسطه بین چین و روسیه عمل میکند، تحت تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا قرار دارد. این شرکت، که پیش از این در تامین تجهیزات نظامی برای روسیه نقش داشته، اکنون به عنوان کانال اصلی انتقال پهپادهای چینی به کوپول شناخته میشود. این موضوع نشان میدهد که روسیه با وجود تحریمها، همچنان از طریق شبکههای پنهان به فناوریهای پیشرفته دسترسی دارد.
واکنشهای بینالمللی
وزارت خارجه چین، با رد هرگونه اطلاع از این همکاری، سعی در حفظ چهرهای بیطرف در بحران اوکراین دارد. اما اسناد و گزارشهای رویترز نشان میدهد که همکاری چین و روسیه فراتر از ادعای رسمی پکن است. آمریکا و اروپا نیز بارها نسبت به نقش چین در تقویت توان نظامی روسیه هشدار دادهاند و برخی شرکتهای چینی را تحریم کردهاند.
تاثیر بر جنگ اوکراین
پهپادهای جدیدی که با همکاری چین و روسیه توسعه مییابند، نقش کلیدی در جنگ اوکراین ایفا میکنند. بر اساس گزارشها، روسیه هر ماه حدود ۵۰۰ پهپاد «گارپیا» را در اوکراین به کار میگیرد. این پهپادها، که قابلیت پرواز طولانیمدت و حمله دقیق دارند، میتوانند تعادل قدرت در میدان نبرد را به نفع روسیه تغییر دهند.