آسیانیوز ایران؛ سرویس افغانستان:
جهان ادبیات فارسی یکی از برجستهترین چهرههای خود را از دست داد. دکتر محمدیونس طغیان ساکایی، استاد فرهیختهای که ۳۸ سال در دانشگاه کابل به پرورش نسلهای متعدد دانشجویان ادبیات همت گماشته بود، پس از روزها بیماری در تبعیدگاه آمریکا چشم از جهان فروبست. این شاهنامهپژوه بزرگ که متولد سال ۱۳۳۵ در اندراب بغلان بود، در طول حیات پربار علمیاش، نه تنها به تدریس تاریخ ادبیات و ادبیات حماسی پرداخت، که با تألیف کتابهای درسی معتبر و مقالات پژوهشی متعدد، گنجینۀ ارزشمندی را به میراث ادبیات فارسی هدیه کرد.
ابوطالب مظفری، شاعر افغانستانی ساکن ایران، با اعلام این خبر، از استاد ساکایی به عنوان «انسانی آگاه، متواضع، متعادل و منصف» یاد کرد و خاطره نخستین دیدارش بهار ۱۳۷۶ در مزارشریف را زنده کرد؛ زمانی که مقالات چاپنشدۀ استاد در فصلنامۀ «دردری» منتشر شد. درگذشت استاد ساکایی نه تنها برای جامعۀ ادبی افغانستان، که برای همۀ فارسیزبانان جهان ضایعهای بزرگ محسوب میشود. او که در دورۀ اخیر از اعضای شورای علمی دانشنامۀ هزاره بود، تا واپسین روزهای عمر از انتقال دانش و تجربۀ خود به نسل جوان دریغ نورزید.
۱. جایگاه علمی و آموزشی استاد ساکایی
- ۳۸ سال تدریس مستمر در دانشگاه کابل
- تمرکز بر دو حوزۀ تاریخ ادبیات و ادبیات حماسی
- تألیف ۶ عنوان کتاب درسی برای دورۀ کارشناسی و کارشناسی ارشد
- تربیت نسلی از دانشجویان ادبیات فارسی در افغانستان
۲. نقش استاد در توسعۀ شاهنامهپژوهی
- پژوهشهای عمیق در حوزۀ فردوسی و شاهنامه
- تأکید بر شناخت خاندانهای گودرز و پیران در شاهنامه
- تلفیق روش آموزشی با پژوهشهای نوین ادبی
- ایجاد پیوند میان ادبیات حماسی و هویت فرهنگی فارسیزبانان
۳. آثار ماندگار و میراث علمی
- «نظم در دری»: تحلیل شعر حماسی فارسی
- «در شناخت فردوسی و شاهنامه»: مرجع معتبر فردوسیشناسی
- «تاریخ ادبیات فارسی در سدههای هفتم و هشتم»: بررسی ادبیات عصر مغول
- «تاریخ ادبیات فارسی در سدههای نهم و دهم»: مطالعۀ ادبیات دورۀ تیموری
- «خانوادههای گودرز و پیران در شاهنامه»: پژوهش تخصصی در حوزۀ اساطیر حماسی
۴. ویژگیهای اخلاقی و علمی از زبان هم عصران
- تواضع علمی و دوری از جنجالآفرینی
- تعهد به انتشار دانش بدون چشمداشت
- همراهی با نهادهای علمی و فرهنگی حوزۀ فارسیزبان
- مشاورۀ مستمر با پژوهشگران جوان در «دانشنامۀ هزاره»
۵. اهمیت کار استاد در تداوم ادبیات فارسی در افغانستان
- حفظ چراغ زبان فارسی در دورۀ بحرانهای سیاسی
- ایجاد پل فرهنگی میان افغانستان و دیگر جوامع فارسیزبان
- نگاهبانی از میراث مشترک فرهنگی در حوزۀ شاهنامه
- الگوسازی برای نسل جدید پژوهشگران افغانستان
۶. درگذشت در تبعید؛ نماد مهاجرت نخبگان
- زندگی در آمریکا پس از سالها فعالیت در کابل
- ادامۀ پژوهش و مشاوره حتی در دوری از وطن
- عطش مستمر برای ارتباط با جامعۀ ادبی داخل افغانستان
- درگذشت در غربت، نماد رنج مهاجرت اجباری بسیاری از فرهیختگان
۷. پیام درگذشت استاد برای جهان فارسیزبان
- ضرورت پاسداری از میراث مشترک ادبی
- لزوم ثبت و انتشار آثار استادان در قید حیات
- اهمیت تداوم ارتباط علمی میان فارسیزبانان جهان
- یادآوری نقش بیبدیل افغانستان در حوزۀ شاهنامهپژوهی