آسیانیوز ایران؛ سرویس علم و تکنولوژی:
در پنجاه و نهمین جلسه هیأت امنای مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی، که تحت ریاست دکتر علیاکبر ولایتی برگزار شد، گزینه نهایی برای تصدی پست حساس ریاست این دانشگاه معرفی شد. پس از بررسیهای دقیق، دکتر بیژن رنجبر، استاد تمام بیوفیزیک و سابق رئیس دانشگاه تربیت مدرس، با موافقت اکثریت اعضای هیأت امنا، به عنوان گزینه پیشنهادی برای ریاست دانشگاه آزاد اسلامی انتخاب شد. این انتخاب، سرآغاز فصل جدیدی برای دانشگاهی با دهها واحد دانشگاهی و صدها هزار دانشجو است.
دکتر رنجبر تنها یک مدیر دانشگاهی کارکشته نیست؛ او چهرهای شناختهشده در عرصههای علمی ملی و بینالمللی است. از عضویت در فرهنگستان علوم پزشکی تا راهبری پروژههای کلان فناوری، سوابق او نشان از تلفیق نادر "تخصص علمی عمیق" و "تجربه مدیریتی گسترده" دارد. انتخاب یک دانشمند برجسته در حوزههای پیشرفتهای مانند نانو و بیوتکنولوژی برای هدایت دانشگاه آزاد، چه پیامی دارد؟ آیا شاهد تغییر مسیر این دانشگاه غولپیکر به سمت تبدیل شدن به یک "هاب فناوری و نوآوری" خواهیم بود؟ در ادامه، نگاهی عمیقتر به سوابق و توانمندیهای این چهره علمی-اجرایی میاندازیم. این انتصاب بالقوه را میتوان از چند منظر کاملاً استراتژیک و نمادین تحلیل کرد:
۱. تلفیق علم پیشرفته و مدیریت کلان: یک الگوی نوین رهبری دانشگاهی
انتخاب دکتر رنجبر، نشاندهنده یک تغییر پارادایم در معیارهای انتخاب روسای دانشگاههای بزرگ در ایران است. او تنها یک مدیر با سابقه (مانند ریاست دانشگاه تربیت مدرس) نیست، بلکه یک "دانشمند فعال و پراستناد" با بیش از ۲۰۰ مقاله و ۱۵۰ ارائه کنفرانس است. این ترکیب نادر (مدیر-دانشمند) میتواند مسیر دانشگاه آزاد را از یک نهاد آموزشی عظیم، به سمت یک "دانشگاه پژوهشمحور و فناور" سوق دهد. تخصص او در حوزههای "همگرا" مانند NBIC (نانو، بیو، IT و علوم شناختی)، که از مرزهای سنتی علم فراتر میروند، نشان میدهد نگاه او به آموزش و پژوهش، یک نگاه بینرشتهای و آیندهنگر است.
۲. نشانهای از جهتگیری آینده دانشگاه آزاد: حرکت به سمت مرجعیت علمی و فناوری
سوابق ملی دکتر رنجبر—از معاونت دبیر شورای عالی زیستفناوری تا مسئولیت راهاندازی شورای مرجعیتساز علمی در خود دانشگاه آزاد—حاکی از آن است که مأموریت اصلی او، "ارتقای جایگاه علمی" این دانشگاه است. دانشگاه آزاد با برخورداری از زیرساختهای فیزیکی گسترده و منابع انسانی عظیم، همواره با چالش "کمیت در مقابل کیفیت" روبرو بوده است. به نظر میرسد انتخاب یک چهره کاملاً علمی و فناور، پاسخی استراتژیک به این چالش است. انتظار میرود در دوران او، "حمایت از پژوهشهای ناب اکتشافی" و "فناوریهای اقتدارآفرین" در اولویت قرار گیرد.
۳. توانمندی در پل زدن بین نهادهای مختلف علمی و حاکمیتی
سوابق گسترده دکتر رنجبر در نهادهای حاکمیتی مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجمع تشخیص مصلحت نظام و وزارت علوم، یک "سرمایه ارتباطی و نهادی" ارزشمند برای دانشگاه آزاد محسوب میشود. این دانشگاه برای پیشبرد مأموریتهای جدید خود به همکاری با این نهادها نیاز دارد. دکتر رنجبر میتواند بهعنوان پلی قدرتمند، منابع و فرصتهای ملی را به خدمت دانشگاه آزاد درآورد و نقش آن را در "نظام نوآوری کشور" پررنگتر کند.
۴. تأکید بر فناوریمحوری و کارآفرینی
دارا بودن ۱۴ تولید فناورانه (مانند محلول نانوسامانه ضدعفونی تأییدشده توسط غذا و دارو) و ۴ ثبت اختراع، نشان میدهد دکتر رنجبر به "خروجی ملموس پژوهش" اعتقاد دارد. این نگاه، میتواند منجر به تقویت مراکز رشد، پارکهای علم و فناوری و شرکتهای زایشی دانشگاه آزاد شود و مدل درآمدی دانشگاه را از "شهریهمحوری" صرف، به سمت "درآمدزایی از فناوری" سوق دهد.
جمعبندی نهایی
انتخاب دکتر بیژن رنجبر، یک حرکت حسابشده و بلندپروازانه است. این انتخاب نشان میدهد که هیأت امنا به رهبری دکتر ولایتی، "تحول علمی" را بر "ادامه وضعیت موجود" ترجیح داده است. موفقیت دکتر رنجبر در گرو آن است که بتواند دانش عمیق خود از سیستمهای پیچیده علمی-حکومتی را با مدیریت یک سازمان عظیم و پرچالش اداری-آموزشی تلفیق کند. اگر او موفق شود، دانشگاه آزاد میتواند به بازیگری جدی در عرصه تولید علم و فناوری در سطح ملی و حتی بینالمللی تبدیل شود.