آسیانیوز ایران؛ سرویس اقتصادی:
چهار سال از آغاز نهضت ملی مسکن میگذرد؛ چهار سال وعدههای طلایی و امید به خانهدار شدن. اما امروز، این نهضت به کابوسی برای متقاضیان تبدیل شده است. مردمی که روزی با امید ثبت نام کردند، امروز با افزایش نجومی قیمتها، عدم قطعیت در زمان تحویل و جانمایی نامناسب پروژه ها دست و پنجه نرم میکنند. اخیراً اظهارات عجیب معاون وزیر راه و شهرسازی، شهرام ملکی، مانند بمبی در فضای رسانهای منفجر شد. او با بیان اینکه "قیمت مسکن ملی ثابت نیست و روزبهروز تغییر میکند"، عملاً آخرین میخ را به تابوت آرزوهای متقاضیان کوبید. این سخن نه تنها با اهداف اولیه طرح در تضاد است، بلکه نشان میدهد مسئولان از مسئولیت خود شانه خالی میکنند.
هدف اصلی نهضت ملی مسکن، تأمین مسکن مقرونبهصرفه برای اقشار کمدرآمد و فاقد مسکن بود. اما در عمل، این طرح به پروژهای شبیه به بخش خصوصی تبدیل شده که هر روز از اهداف اصلی خود دورتر میشود. افزایش مداوم قیمتها و بیثباتی مالی، برنامهریزی متقاضیان را مختل کرده و آنها را در گرداب ناامیدی رها کرده است. اگر این روند ادامه پیدا کند، نه تنها اقشار کمدرآمد از چرخه تأمین مسکن حذف میشوند، بلکه اعتماد عمومی به دولت و طرحهای حمایتی آن نیز به شدت آسیب خواهد دید. در ادامه، به تحلیل عمیقتر این بحران و پیامدهای آن میپردازیم. اظهارات اخیر مدیر عامل شرکت عمران شهرهای جدید را میتوان از چند منظر تحلیل کرد که نشاندهنده عمق بحران در نهضت ملی مسکن است:
۱. تحلیل اقتصادی: شکست در کنترل تورم و هزینهها
ادعای تغییر روزانه قیمتها بر اساس شاخصهای تعدیل، نشان میدهد دولت نه تنها نتوانسته هزینههای طرح را کنترل کند، بلکه تسلیم تورم شده است. این مسئله به معنای شکست کامل مدل اقتصادی طرح است. در چنین شرایطی، تفاوت چندانی بین مسکن ملی و پروژههای بخش خصوصی باقی نمیماند.
۲. تحلیل اجتماعی: حذف تدریجی اقشار کمدرآمد
بیثباتی قیمتها و افزایش مداوم آورده، برنامهریزی مالی متقاضیان را غیرممکن کرده است. این مسئله به طور مستقیم اقشار کمدرآمد و متوسط را تحت تأثیر قرار میدهد و در نهایت منجر به خروج آنها از چرخه تأمین مسکن میشود. تجربه پروژههای قبلی مانند مسکن مهر نشان داده است که در نهایت، امتیازات این طرحها به دست افراد توانمندتر میافتد.
۳. تحلیل مدیریتی: فقدان شفافیت و مسئولیتپذیری
بیانیه معاون وزیر راه نه تنها راهحلی ارائه نمیدهد، بلکه بر ابهامات موجود میافزاید. مشخص نبودن قیمت نهایی و زمان تحویل واحدها، نشاندهنده ضعف شدید در مدیریت و برنامهریزی طرح است. این مسئله اعتماد عمومی را به شدت تحت تأثیر قرار داده و مشروعیت طرح را زیر سؤال میبرد.
۴. تحلیل آیندهنگر: تبعات درازمدت شکست طرح
اگر این روند ادامه یابد، نهضت ملی مسکن به یکی از بزرگترین شکستهای دولت تبدیل خواهد شد. این مسئله میتواند به بحران اجتماعی گستردهتری دامن بزند و شکاف بین دولت و ملت را عمیقتر کند. از دست دادن اعتماد عمومی، ترمیم آن در آینده را بسیار دشوار خواهد کرد.