آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
شایعاتی درباره طرح ادعایی اعطای تابعیت به مردان خارجی که با زنان ایرانی ازدواج میکنند، در فضای مجازی پیچیده بود. این شایعات که گفته میشد در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است، واکنش رسمی مسئولان پارلمان را برانگیخت. جوکار، رئیس کمیسیون مشترک بررسی لایحه سازمان ملی مهاجرت، به طور رسمی و قاطع این ادعاها را تکذیب کرد. وی تأکید کرد که مجلس شورای اسلامی هیچ بند و مادهای درباره اعطای تابعیت به مردان خارجی ازدواجکننده با زنان ایرانی در دستور کار نداشته و ندارد. به گفته رئیس کمیسیون مشترک مجلس، موضوعی که در حال حاضر در کارگروه تخصصی در حال بررسی است، صرفاً تشکیل سازمان ملی مهاجرت و ساماندهی اتباع خارجی است. این لایحه ورودی به شرایط تابعیت ندارد و تنها به مدیریت مهاجرت میپردازد.
جوکار با اشاره به قانون موجود، توضیح داد که بر اساس قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی مصوب سال ۱۳۸۵ و اصلاحات بعدی آن در سال ۱۳۹۸، تنها اقامت برای پدر غیرایرانی در صورت نداشتن مشکل امنیتی تعیین تکلیف شده است. این توضیحات در شرایطی ارائه میشود که شایعات مذکور نگرانیهایی را در افکار عمومی ایجاد کرده بود. سرعت انتشار این شایعات در فضای مجازی نشان میدهد که چگونه اخبار نادرست میتواند به سرعت دامندار شود. رئیس کمیسیون مشترک مجلس با بیان اینکه لایحه سازمان ملی مهاجرت تنها به تشکیل ساختار اداری برای مدیریت پدیده مهاجرت میپردازد، هرگونه شایعه درباره الحاق مواد مرتبط با تابعیت را رد کرد.
قانون فعلی ایران درباره تابعیت، بر اساس اصل خون (پدری) استوار است. با این حال، قانون مصوب ۱۳۹۸ راهحلهایی برای مشکلات ناشی از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی پیشبینی کرده است. شفافسازی اخیر مجلس شورای اسلامی میتواند به کاهش نگرانیهای ایجاد شده در افکار عمومی کمک کند. این موضوع نشان میدهد که نظارت بر عملکرد مجلس و پرسشگری از نمایندگان تا چه اندازه میتواند در شفافسازی امور مؤثر باشد.
ریشهیابی شایعات و تأثیر آن بر افکار عمومی
شایعات درباره اعطای تابعیت به مردان خارجی در فضای مجازی به سرعت گسترش یافت. این شایعات احتمالاً از عدم شفافیت کافی در فرآیندهای قانونگذاری نشأت گرفته است. افکار عمومی ایران نسبت به موضوعات مرتبط با هویت ملی و تابعیت حساسیت بالایی دارد. این حساسیت زمینه مناسبی برای گسترش شایعات ایجاد میکند. سرعت تکذیب این شایعات توسط مقامات رسمی نشان میدهد که مجلس به اهمیت شفافسازی در موضوعات حساس واقف است. این رویکرد میتواند الگویی برای سایر نهادها باشد.
بررسی قانون فعلی تابعیت در ایران
قانون تابعیت ایران مبتنی بر سیستم خون (پدری) است. بر این اساس، فرزند متولد شده از پدر ایرانی، بدون توجه به محل تولد، ایرانی محسوب میشود. قانون مصوب ۱۳۹۸ راهکارهایی برای مشکلات زنان ایرانی دارای همسر خارجی ارائه کرده است. بر این اساس، فرزندان حاصل از این ازدواجها میتوانند درخواست تابعیت ایرانی دهند. این قانون برای پدر غیرایرانی تنها حق اقامت در نظر گرفته است، آن هم در صورت نداشتن مشکل امنیتی. این موضوع با شایعات مطرح شده تفاوت اساسی دارد.
اهداف واقعی لایحه سازمان ملی مهاجرت
لایحه سازمان ملی مهاجرت با هدف ساماندهی و مدیریت پدیده مهاجرت به ایران ارائه شده است. این لایحه به دنبال ایجاد ساختار منسجم برای مدیریت ورود و خروج اتباع خارجی است. تشکیل سازمان ملی مهاجرت میتواند به شفافسازی آمار مهاجران و بهبود مدیریت این پدیده کمک کند. این سازمان میتواند هماهنگی بهتری بین نهادهای مختلف ایجاد کند. این لایحه ورودی به موضوع تابعیت ندارد و صرفاً به جنبههای مدیریتی مهاجرت میپردازد. این موضوع به وضوح توسط مسئولان مجلس تأکید شده است.
اهمیت شفافیت در فرآیندهای قانونگذاری
شفافیت در فرآیندهای قانونگذاری میتواند از بروز شایعات جلوگیری کند. انتشار به موقع اطلاعات درباره لوایح و طرحها ضروری است. ارتباط مستمر نمایندگان مجلس با مردم میتواند به شفافسازی کمک کند. استفاده از ظرفیت فضای مجازی برای اطلاعرسانی رسمی میتواند مؤثر باشد. تشکیل جلسات علنی و انتشار محتوای مذاکرات پارلمانی میتواند به افزایش آگاهی عمومی و کاهش شایعات بینجامد.
راهکارهای بهبود ارتباط مجلس با مردم
ایجاد سامانههای رسمی اطلاعرسانی درباره طرحها و لوایح در دست بررسی میتواند مفید باشد. این سامانهها باید به روز و در دسترس عموم باشند. برگزاری جلسات پرسش و پاسخ نمایندگان با مردم میتواند به شفافسازی کمک کند. این جلسات باید به صورت منظم و در سطح گسترده برگزار شوند. همکاری مجلس با رسانههای معتبر برای انتشار اطلاعات دقیق میتواند در کاهش شایعات مؤثر باشد. این همکاری باید مستمر و نظاممند باشد.