آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
استان خوزستان بار دیگر با چالش آلودگی هوا دست به گریبان است. روز شنبه ۲۶ مهر، شاخص کیفیت هوا در چهار شهر مهم این استان از مرز هشدار گذشت و وضعیت قرمز را تجربه کرد. این alarming situation در حالی رخ داده که ذرات معلق به عنوان خطرناکترین آلاینده هوا، سلامت شهروندان خوزستانی را تهدید میکند. شاخصهای بالای ۱۵۰ در اهواز، کارون، شادگان و بهبهان به این معناست که هوای این شهرها برای تمام گروههای سنی ناسالم است. وضعیت نارنجی در آبادان و آغاجاری نیز هشدار جدی برای گروههای حساس از جمله کودکان، سالمندان و بیماران تنفسی و قلبی به شمار میرود. این افراد باید از تردد غیرضروری در فضای باز خودداری کنند.
دادههای منتشر شده توسط اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان نشان میدهد که هیچ یک از شهرهای این استان از هوای پاک برخوردار نبودهاند. این موضوع لزوم توجه فوری به منابع آلاینده و اجرای برنامههای فوری مقابله با آلودگی هوا را پررنگ میکند. آلودگی هوا در خوزستان تنها یک مشکل زیستمحیطی نیست، بلکه بحرانی است که مستقیم بر سلامت عمومی، اقتصاد و کیفیت زندگی شهروندان تأثیر میگذارد. ادامه این روند میتواند پیامدهای جبرانناپذیری به همراه داشته باشد. عوامل متعددی از جمله فعالیت صنایع بزرگ، خودروهای فرسوده، گرد و غبار و شرایط جوی خاص در تشدید آلودگی هوای خوزستان نقش دارند. مقابله با این پدیده نیازمند عزم جدی و برنامهریزی جامع است. شهروندان ساکن در شهرهای با وضعیت قرمز و نارنجی باید توصیههای بهداشتی را جدی بگیرند. استفاده از ماسک مناسب، کاهش فعالیت در فضای باز و مراجعه به پزشک در صورت بروز علائم تنفسی از جمله این توصیههاست. در ادامه این گزارش، تحلیل جامعی از ابعاد مختلف بحران آلودگی هوا در خوزستان و راهکارهای مقابله با آن ارائه میشود.
بررسی عوامل و منابع آلاینده در خوزستان
صنایع بزرگ و نیروگاههای مستقر در خوزستان سهم عمدهای در تولید ذرات معلق دارند. این صنایع باید سیستمهای کنترل آلاینده خود را ارتقا دهند. خودروهای فرسوده و ناوگان حمل و نقل عمومی قدیمی از دیگر عوامل مهم آلودگی هوا هستند. نوسازی ناوگان حمل و نقل میتواند تأثیر قابل توجهی در کاهش آلایندهها داشته باشد. پدیده گرد و غبار و طوفانهای شن که به طور متناوب خوزستان را تحت تأثیر قرار میدهند، بر شدت آلودگی هوا میافزایند. مهار کانونهای داخلی و خارجی گرد و غبار نیازمند همکاری منطقهای است.
تأثیر آلودگی هوا بر سلامت شهروندان خوزستانی
ذرات معلق کوچکتر از ۲.۵ میکرون میتوانند به عمق ریه نفوذ کرده و باعث تشدید بیماریهای تنفسی شوند. این ذرات برای بیماران آسمی و ریوی بسیار خطرناک هستند. گروههای حساس شامل کودکان، زنان باردار، سالمندان و بیماران قلبی-عروقی بیشترین آسیب را از آلودگی هوا میبینند. این افراد باید در روزهای آلوده از منزل خارج نشوند. آلودگی هوا در بلندمدت میتواند باعث افزایش بروز بیماریهای مزمن تنفسی، سرطان ریه و بیماریهای قلبی شود. سرمایهگذاری در کاهش آلودگی هوا در واقع سرمایهگذاری در سلامت عمومی است.
اقدامات فوری و راهکارهای کوتاهمدت
اعمال محدودیتهای ترافیکی در روزهای آلوده میتواند به کاهش انتشار آلایندهها کمک کند. این اقدام باید به صورت هوشمند و با کمترین اختلال برای شهروندان اجرا شود. تعطیلی موقت برخی واحدهای صنعتی آلاینده در شرایط اضطراری میتواند راهکار مؤثری باشد. البته این اقدام باید با برنامهریزی دقیق و جبران خسارت به تولید انجام شود. ایجاد اتاق بحران برای مدیریت وضعیت آلودگی هوا و هماهنگی بین دستگاههای مختلف ضروری است. این اتاق باید قدرت تصمیمگیری فوری و اجرایی داشته باشد.
راهبردهای بلندمدت برای حل مشکل آلودگی هوا
تدوین برنامه جامع کاهش آلودگی هوا با مشارکت تمام ذینفعان ضروری است. این برنامه باید واقع بینانه و قابل اجرا باشد. توسعه فضای سبز شهری و کمربند سبز شهرهای بزرگ میتواند به جذب ذرات معلق کمک کند. درختکاری باید به عنوان یک راهکار جدی در نظر گرفته شود. ارتقای استانداردهای زیستمحیطی برای صنایع و خودروهای جدید از دیگر راهکارهای بلندمدت است. نظارت دقیق بر اجرای این استانداردها اهمیت زیادی دارد.
نقش شهروندان و مسئولیت اجتماعی
شهروندان میتوانند با کاهش استفاده از خودروهای شخصی و استفاده از حمل و نقل عمومی، سهم خود را در کاهش آلودگی هوا ایفا کنند. فرهنگسازی در این زمینه ضروری است. گزارشدهی شهروندان از منابع آلاینده میتواند به نظارت مؤثرتر بر صنایع و واحدهای تولیدی کمک کند. ایجاد سامانههای شکایت مردمی میتواند مفید باشد. آموزش همگانی درباره خطرات آلودگی هوا و راهکارهای مقابله با آن باید در دستور کار قرار گیرد. رسانهها میتوانند نقش مهمی در این زمینه ایفا کنند.