آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
کشور ژاپن، سرزمین آتشفشانها و زمینلرزهها، بار دیگر لرزشی قدرتمند را تجربه کرد. این بار جزیره شمالی هوکایدو، میزبان این رویداد طبیعی بود. بر اساس اعلام مراکز معتبر پژوهشی اروپا، زمینلرزهای با قدرت قابل توجه، این منطقه را به لرزه درآورد. بزرگی این رویداد، عددی بود که توجه همگان را به خود جلب کرد. مرکز تحقیقات علوم زمین آلمان، بزرگی این زمینلرزه را ۵.۷ در مقیاس ریشتر اعلام کرده است. این مرکز بینالمللی، از منابع معتبر در پایش لرزهخیزی جهان به شمار میرود. کانون این زمینلرزه، در عمق نسبتاً کمی از سطح زمین قرار داشته است. عمق تنها ۱۰ کیلومتری میتواند باعث شود قدرت لرزش در سطح، به مراتب بیشتر احساس شود.
این رویداد در روز شنبه و به وقت محلی ژاپن رخ داده است. زمان وقوع چنین رویدادهایی، میتواند بر میزان آمادگی مردم و در نتیجه کاهش خسارات، تأثیر مستقیم داشته باشد. خبرهای خوشحالکنندهای از منطقه به گوش میرسد. تاکنون هیچ گزارشی مبنی بر کشته یا زخمی شدن افراد در پی این زمینلرزه منتشر نشده است. همچنین خبری از خسارتهای گسترده مالی یا اختلال در خدمات حیاتی منطقه نیست. این موضوع میتواند نشاندهنده استانداردهای بالای ساختمانی و آمادگی خوب این کشور برای زلزله باشد. با این حال، کارشناسان هشدار میدهند که پسلرزههای احتمالی میتوانند برای ساکنان منطقه نگرانکننده باشد. هوکایدو یکی از مناطق لرزهخیز فعال در کشور ژاپن محسوب میشود.
موقعیت لرزهخیزی ژاپن و جزیره هوکایدو
کشور ژاپن بر روی یکی از فعالترین مناطق لرزهخیز جهان، معروف به "کمربند آتش" اقیانوس آرام، قرار گرفته است. در این منطقه، چندین صفحه تکتونیکی عظیم با یکدیگر برخورد میکنند. جزیره هوکایدو در شمال ژاپن، به طور خاص در نزدیکی مرز صفحه تکتونیکی اقیانوس آرام و صفحه اوراسیا واقع شده است. این موقعیت، آن را به یکی از مناطق مستعد زمینلرزههای پرقدرت تبدیل کرده است. تاریخ لرزهخیزی این منطقه گواهی میدهد که زمینلرزههای بزرگی در گذشته در هوکایدو رخ داده است. بنابراین، وقوع زمینلرزهای با بزرگی ۵.۷ ریشتر برای زمینشناسان، پدیدهای غیرمنتظره نیست.
بررسی ویژگیهای زمینلرزه اخیر هوکایدو
بزرگی ۵.۷ ریشتر، این زمینلرزه را در رده "قدرتمند" قرار میدهد. چنین زمینلرزههایی به طور معمول توسط همه افراد حاضر در منطقه احساس میشوند و پتانسیل ایجاد خسارت را دارند. عمق ۱۰ کیلومتری این زمینلرزه، یک زمین لرزه "کم عمق" به شمار میرود. وقوع زمینلرزه در چنین عمقی باعث میشود انرژی بیشتری به سطح زمین برسد و لرزش با شدت بیشتری احساس شود. اگر این زمینلرزه در عمق بیشتری رخ میداد، احتمالاً تأثیرات کمتری در سطح زمین داشت. این موضوع اهمیت بررسی همزمان "بزرگی" و "عمق" در ارزیابی خطر زمینلرزه را نشان میدهد.
دلایل احتمالی عدم خسارت گسترده
فقدان گزارش خسارت با وجود بزرگی قابل توجه زلزله، عمدتاً به دو عامل کلیدی بازمیگردد: استانداردهای بسیار سختگیرانه ساختمانی در ژاپن و فاصله کانون زلزله از مراکز بسیار پرجمعیت. ژاپن پس از تجربه زمینلرزههای ویرانگر در گذشته، قوانین بسیر سختگیرانهای برای طراحی و اجرای سازهها وضع کرده است. ساختمانها طوری طراحی میشوند که در برابر لرزشهای شدید مقاومت کنند. علاوه بر این، ممکن است کانون این زمینلرزه در منطقهای با تراکم جمعیتی کم یا در فاصله مناسبی از شهرهای بزرگ هوکایدو بوده باشد. این عوامل در کنار هم، از تبدیل شدن یک زمینلرزه قدرتمند به یک فاجعه انسانی جلوگیری کرده است.
سیستمهای هشدار سریع و فرهنگ آمادگی
ژاپن پیشرفتهترین سیستم هشدار سریع زمینلرزه در جهان را در اختیار دارد. این سیستم میتواند تنها چند ثانیه پس از شناسایی امواج اولیه زمینلرزه، به مردم هشدار دهد. این ثانیههای طلایی به مردم فرصت میدهد تا خود را در مکان امنی قرار دهند، از ماشینها پیاده شوند یا از دستگاههای حساس دور شوند. این موضوع به طور چشمگیری از تلفات میکاهد. فرهنگ بالای آمادگی در بین مردم ژاپن نیز یک عامل نجاتبخش است. آموزشهای مداوم در مدارس، محلهای کار و جامعه، نحوه صحیح برخورد با زمینلرزه را به یک دانش همگانی تبدیل کرده است.
چشمانداز و پایش مستمر
با توجه به فعال بودن منطقه از نظر تکتونیکی، وقوع زمینلرزههای دیگر در هوکایدو دور از انتظار نیست. دانشمندان همواره بر لزوم پایش مستمر این منطقه تأکید دارند. پسلرزههای احتمالی میتوانند در روزها و هفتههای آینده ادامه یابند. اگرچه معمولاً قدرت آنها از زمینلرزه اصلی کمتر است، اما میتوانند به سازههای قبلاً آسیبدیده، آسیب بیشتری وارد کنند. این زمینلرزه دیگری به جامعه جهانی یادآوری میکند که سرمایهگذاری در علم زلزلهشناسی، اجرای قوانین ساختمانی محکم و آموزش همگانی، تنها راه کاهش خطرات ناشی از این پدیده طبیعی اجتنابناپذیر است.