آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
آتش تنش میان دو کشور برای بار دیگر زبانه کشیده است. این بار منطقه آمریکای لاتین صحنه رویارویی جدیدی میان واشنگتن و کاراکاس شده است. بر اساس گزارشهای منتشر شده از سوی شبکه خبری آمریکایی، کاخ سفید در حال بررسی گزینههای نظامی برای هدف قرار دادن اماکن تولید مواد مخدر در ونزوئلاست. این طرح که گفته میشود به طور مستقیم توسط دونالد ترامپ در دست بررسی است، میتواند به بمباران مناطقی در خاک ونزوئلا منجر شود. در سوی دیگر، نیکلاس مادورو، رئیسجمهور ونزوئلا، در یک نطق تلویزیونی پرحرارت به این تهدیدها پاسخ داده است. وی با قاطعیت اعلام کرد که کشورش در برابر فشارها و تهدیدهای آمریکا تسلیم نخواهد شد و از تمامی توان خود برای دفاع از حاکمیت ملی بهره خواهد گرفت. این تنشها در حالی افزایش یافته که روابط دو کشور از مدتها قبل به شدت تیره بوده و آمریکا تحریمهای گستردهای را علیه ونزوئلا اعمال کرده است. اکنون نگرانی از تشدید درگیریها و احتمال مداخله نظامی آمریکا در منطقه در حال افزایش است. کارشناسان هشدار میدهند که چنین اقدامی میتواند ثبات کل منطقه آمریکای لاتین را با مخاطره مواجه کند.
شبکه خبری CNN گزارش داده که دونالد ترامپ در حال بررسی طرحهای بمباران اماکن تولید مواد مخدر در ونزوئلا است. این اقدام در صورت اجرا، به معنای تشدید قابل توجه تنشها بین دو کشور خواهد بود. نیکلاس مادورو، رئیسجمهور ونزوئلا، در واکنش به این تهدیدها در یک نطق تلویزیونی هشدار داد که کاراکاس در برابر فشارهای آمریکا تسلیم نخواهد شد. وی بر عزم کشورش برای دفاع از حاکمیت ملی تأکید کرد. این تنشها در حالی افزایش یافته که روابط دو کشور از سالها قبل به شدت تیره بوده و آمریکا تحریمهای گستردهای را علیه دولت مادورو اعمال کرده است.
زمینههای تاریخی تنشهای آمریکا و ونزوئلا
روابط آمریکا و ونزوئلا از زمان به قدرت رسیدن هوگو چاوز در سال ۱۹۹۹ همواره پرتنش بوده است. سیاستهای ضد آمریکایی چاوز و جانشین او مادورو، همواره با واکنش تند واشنگتن مواجه شده است. آمریکا بارها دولت ونزوئلا را به نقشی حقوق بشر، سرکوب مخالفان و بیثباتسازی منطقه متهم کرده است. در مقابل، کاراکاس نیز واشنگتن را به دخالت در امور داخلی و طراحی کودتا متهم میکند. تحریمهای گسترده آمریکا علیه ونزوئلا که از سال ۲۰۱۷ تشدید شده، اقتصاد این کشور را با مشکلات جدی مواجه کرده است. این تحریمها بهانه جدیدی برای تشدید تنشها فراهم کرده است.
ابعاد حقوق بینالملل طرح پیشنهادی
هرگونه اقدام نظامی آمریکا در خاک ونزوئلا بدون مجوز شورای امنیت سازمان ملل، نقض آشکار حقوق بینالملل و حاکمیت ملی این کشور خواهد بود. منشور ملل متحد حمله به خاک یک کشور مستقل را ممنوع کرده است. بهانه مبارزه با مواد مخدر نمیتواند توجیهکننده اقدام یکجانبه نظامی باشد. کنوانسیونهای بینالمللی مبارزه با مواد مخدر، همکاریهای بینالمللی را تنها راه حل این مشکل میدانند. در صورت اجرای این طرح، آمریکا در معرض محکومیت گسترده جامعه بینالمللی قرار خواهد گرفت. حتی متحدان سنتی آمریکا نیز احتمالاً از چنین اقدامی حمایت نخواهند کرد.
محور سوم: پیامدهای منطقهای و بینالمللی
اقدام نظامی آمریکا در ونزوئلا میتواند کل منطقه آمریکای لاتین را بیثبات کند. بسیاری از کشورهای منطقه که روابط خوبی با ونزوئلا دارند، احتمالاً به این اقدام واکنش نشان خواهند داد. روسیه و چین به عنوان حامیان سنتی ونزوئلا، قطعاً در شورای امنیت و دیگر محافل بینالمللی به این اقدام اعتراض خواهند کرد. این موضوع میتواند به تشدید تنشهای بینالمللی دامن بزند. در خود آمریکای لاتین، چنین اقدامی میتواند به بیداری دوباره جریانهای ضد آمریکایی بینجامد و همکاریهای منطقهای را با مشکل مواجه کند.
تحلیل استراتژیک انگیزههای آمریکا
کارشناسان بر این باورند که بحث مبارزه با مواد مخدر میتواند بهانهای برای فشار بیشتر بر دولت مادورو باشد. آمریکا از زمان ریاست جمهوری ترامپ، سیاست "تمام گزینهها روی میز" را در پیش گرفته است. این تهدیدها میتواند بخشی از استراتژی فشار حداکثری برای وادار کردن مادورو به کنارهگیری باشد. آمریکا پیش از این جان گوآیدو را به عنوان رئیسجمهور موقت ونزوئلا به رسمیت شناخته بود. همچنین این اقدام میتواند با اهداف انتخاباتی در داخل آمریکا نیز مرتبط باشد. طرح چنین موضوعاتی میتواند برای جلب نظر رأیدهندگان در آستانه انتخابات مورد استفاده قرار گیرد.
سناریوهای محتمل آینده
در خوشبینانهترین سناریو، این تهدیدها تنها به عنوان ابزاری برای فشار دیپلماتیک باقی خواهد ماند و به اقدام نظامی مستقیم منجر نخواهد شد. دو طرف ممکن است از طریق کانالهای دیپلماتیک به توافقی برسند. در بدبینانهترین سناریو، آمریکا ممکن است به اقدام نظامی محدودی دست بزند که میتواند به درگیری گستردهتر بین دو کشور منجر شود. چنین وضعیتی ثبات کل منطقه را تهدید خواهد کرد. سناریو میانی نیز ممکن است شامل تشدید تحریمها، افزایش فشار دیپلماتیک و امکان عملیات مخفیانه باشد بدون آنکه به درگیری نظامی تمام عیار بینجامد.