آسیانیوز ایران؛ سرویس علم و تکنولوژی:
دکتر حسین چناری - مشاور کسبوکارهای آموزشی - رئیس دانشگاه هلسینکی فنلاند والدین را نصیحت میکند که برحذر باشید از این که برای فرزندانتان واحد مسکونی بسازید یا منزلی خریداری کنید. پولهایتان را برای پیشرفت بچهها صرف کنید. آنها را به بهترین مدرسهها و دانشگاهها بفرستید، بهترین علوم را به آنها آموزش دهید و برنامهریزی کنید حداقل دو زبان را یاد بگیرند و به آنها بفهمانید که موفقیت در زندگی تنها به موفقیت در مدرسه و دانشگاه نیست چرا که پروردگار به هر کسی نعمتی داده که با دیگری متفاوت است. خوشبخت کسی است که آن نعمت را کشف کند و باهوش کسی است که با استعدادش کار کند و موفق کسی است که استعدادش را بکار بگیرد.
در تحلیل رهنمودهای رئیس دانشگاه هلسینکی و اهمیت سرمایهگذاری در شخصیت فرزند، نمیتوان از چالشهای موجود در سیستم آموزشی ایران غافل شد. آموزش و پرورش یکی از ارکان اصلی در شکوفایی استعدادهای فردی است و مشکلات موجود در این سیستم میتواند به طور مستقیم بر توانمندیها و رشد مهارتهای فرزندان تأثیر بگذارد. در ادامه، به برخی از چالشهای مهم در پرورش استعدادها و راهکارهای پیشنهادی برای حل آنها پرداخته خواهد شد. و اما چالشهای آموزشی در ایران:
۱- تمرکز زیاد بر سیستم آموزشی سنتی
در بسیاری از مدارس و دانشگاههای ایران، هنوز شیوههای آموزشی سنتی و تکبعدی به طور گستردهای مورد استفاده قرار میگیرد. این سیستم بیشتر بر حفظ و مرور اطلاعات تمرکز دارد و به جای تشویق به تفکر انتقادی و خلاق، دانشآموزان و دانشجویان را مجبور به حفظ مطالب میکند. این رویکرد مانع از شکوفایی استعدادهای فردی میشود، زیرا افراد به جای توسعه مهارتهای حل مسئله و نوآوری، بیشتر بر روی پاسخهای درست و نادرست تمرکز دارند.
راهکار
یکی از راهکارهای مهم، تغییر رویکرد آموزشی به سمت رویکردهای فعال و مبتنی بر حل مسئله است. به جای استفاده از روشهای حفظی، باید به دانشآموزان و دانشجویان این فرصت داده شود که با چالشهای واقعی مواجه شوند و مهارتهای خلاقیت، تفکر انتقادی، و حل مسئله را پرورش دهند. آموزشهای تعاملی، پروژهمحور و کارآفرینی میتواند به این هدف کمک کند.
۲- کمبود توجه به مهارتهای غیر آکادمیک
در سیستم آموزشی ایران، اغلب بر جنبههای آکادمیک آموزش مانند ریاضی، علوم و زبانهای خارجی تأکید میشود. در حالی که مهارتهایی چون کار تیمی، ارتباطات مؤثر، مدیریت زمان، مهارتهای اجتماعی و خلاقیت نیز نقش حیاتی در موفقیتهای فردی و شغلی ایفا میکنند.
راهکار
برای پرورش استعدادهای واقعی، باید به این مهارتها توجه بیشتری شود. ادغام آموزش مهارتهای زندگی، کارآفرینی، و مهارتهای اجتماعی در برنامههای درسی مدارس و دانشگاهها میتواند به بهبود توانمندیهای فرزندان در دنیای شغلی کمک کند. همچنین، توسعه مهارتهای نرم از طریق کارگاهها، دورههای آموزشی و فعالیتهای فوقبرنامه میتواند به رشد شخصیت و استعدادهای فرزندان کمک کند.
۳- فشار اجتماعی و خانوادگی برای انتخاب رشتههای خاص
در ایران، همچنان توجه بسیاری به رشتههای خاص مانند پزشکی، مهندسی و حقوق وجود دارد، و والدین به دلیل نگرانی از آینده فرزندشان، آنها را به این رشتهها هدایت میکنند. این فشار اجتماعی باعث میشود که بسیاری از جوانان ایرانی استعدادهای خود را در زمینههای دیگر، مانند هنر، ادبیات، یا علوم انسانی، کشف نکنند.
راهکار
والدین و مدارس باید بر اهمیت شناخت و پرورش استعدادهای فردی تأکید کنند و فرزندان را تشویق به انتخاب رشتههایی کنند که با علایق و توانمندیهای آنها سازگار باشد. این مسئله نیاز به فرهنگسازی دارد، به طوری که در جامعه ایرانی ارزشهایی مانند خلاقیت، هنر، و علوم انسانی نیز همانند رشتههای مهندسی و پزشکی مورد توجه قرار گیرد.
۴- عدم تطابق با نیازهای بازار کار
بسیاری از فارغالتحصیلان ایرانی پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی با مشکل بیکاری یا عدم تطابق مهارتهایشان با نیازهای بازار کار روبهرو هستند. سیستم آموزشی کشور نتواسته است بهطور مؤثری افراد را برای مشاغل جدید و نوظهور در بازار کار آماده کند.
راهکار
یکی از مهمترین راهکارها برای این چالش، به روزرسانی و تطبیق برنامههای درسی با نیازهای بازار کار است. همکاری میان دانشگاهها و صنایع برای شناسایی مهارتهای ضروری و ادغام آنها در سرفصلهای آموزشی میتواند فارغالتحصیلان را برای ورود به بازار کار آمادهتر کند. به علاوه، برنامههای کارآموزی و پروژههای عملی که دانشآموزان و دانشجویان را با دنیای واقعی شغلی آشنا میکند، میتواند به رشد مهارتهای عملی آنها کمک کند.
۵- کمبود منابع و امکانات آموزشی
یکی دیگر از مشکلات بزرگ سیستم آموزشی ایران، کمبود منابع و امکانات آموزشی است. مدارس و دانشگاهها در بسیاری از مناطق کشور از تجهیزات آموزشی بهروز و مناسب برخوردار نیستند و این امر مانع از ارائه آموزشهای کیفی و پرورش استعدادهای علمی و عملی میشود.
راهکار
دولت و نهادهای آموزشی باید به بهبود زیرساختها و تجهیز مدارس و دانشگاهها توجه بیشتری داشته باشند. سرمایهگذاری در فناوریهای آموزشی، برگزاری دورههای آموزشی برای معلمان و استادان، و استفاده از روشهای نوین آموزشی مانند یادگیری آنلاین میتواند به بهبود کیفیت آموزش کمک کند.
نتیجهگیری
در نهایت، چالشهای موجود در سیستم آموزشی ایران نمیتواند مانع از شکوفایی استعدادها و پرورش مهارتهای فرزندان شود. اما برای رسیدن به این هدف، نیاز به تغییرات اساسی در شیوههای آموزشی و نگرشهای فرهنگی داریم. با توجه به اهمیت آموزش شخصیت و استعدادهای فردی، والدین، مدارس و دانشگاهها باید نقش فعالتری در پرورش مهارتهای فرزندان ایفا کنند و آنها را برای مواجهه با چالشهای آینده آماده سازند. به این ترتیب، سرمایهگذاری در آموزش و تربیت فردی میتواند در نهایت بهترین میراثی باشد که والدین میتوانند برای نسلهای آینده به ارث بگذارند.