آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
واشنگتن پرده از یک عملیات نظامی بزرگ در نیمکره غربی برداشت. عملیاتی که میتواند توازن قوا در منطقه کارائیب و آمریکای لاتین را تغییر دهد. پیت هگست، وزیر جنگ آمریکا، با انتشار پستی در شبکه اجتماعی ایکس، جهان را از آغاز عملیات "نیزه جنوب" مطلع کرد. این عملیات که ظاهراً مبارزه با قاچاق مواد مخدر را هدف قرار داده، ابعاد نظامی قابل توجهی دارد. فرماندهی جنوبی ایالات متحده، که مسئول همکاریهای امنیتی با ۳۱ کشور در آمریکای مرکزی، جنوبی و کارائیب است، رهبری این عملیات را بر عهده دارد. این نشان میدهد دامنه عملیات بسیار گسترده است.
همزمان با این اعلام، ناو هواپیمابر عظیم الجثه یواساس جرالد آر فورد به آبهای منطقه اعزام شده است. حضور این ناوهواپیمابر که یکی از پیشرفتهترین شناورهای نظامی جهان محسوب میشود، بر حساسیت عملیات میافزاید. وزیر جنگ آمریکا در بیانیه خود تأکید کرد که این عملیات با هدف دفاع از خاک آمریکا و حذف قاچاقچیان مواد مخدر از نیمکره غربی انجام میشود. به گفته وی، این اقدام برای جلوگیری از ورود مواد مخدری که جان مردم را تهدید میکند، ضروری است. این در حالی است که تنشها با ونزوئلا در هفتههای اخیر افزایش یافته است. استقرار ناو جرالد آر فورد و حملات دریایی اخیر آمریکا، موجب تشدید این تنشها شده است. در چارچوب کمپین اخیر، ارتش آمریکا چندین شناور را در کارائیب و شرق اقیانوس آرام هدف قرار داده است. بر اساس اعلام مقامات آمریکایی، در این حملات دهها نفر کشته شدهاند. اکنون پرسش اینجاست که آیا عملیات نیزه جنوب صرفاً یک اقدام برای مبارزه با مواد مخدر است یا اهداف ژئوپلیتیک گستردهتری را دنبال میکند؟ پاسخ این پرسش در روزها و هفتههای آینده روشن خواهد شد.
تحلیل نظامی و استراتژیک عملیات
عملیات نیزه جنوب از نظر نظامی دارای ابعاد قابل توجهی است. حضور ناو هواپیمابر جرالد آر فورد نشان از عزم جدی واشنگتن برای نمایش قدرت در منطقه دارد. این ناوهواپیمابر که بزرگترین شناور نظامی جهان محسوب میشود، قادر به حمل تا ۹۰ هواپیما و هلیکوپتر است. چنین ظرفیتی نشان میدهد عملیات میتواند ابعاد گستردهای داشته باشد. استقرار این ناو در آبهای کارائیب همزمان با اعلام عملیات نیزه جنوب، پیام روشنی به بازیگران منطقه میفرستد. آمریکا ظاهراً آماده است برای تحقق اهداف خود از قدرت نظامی استفاده کند.
ابعاد مبارزه با مواد مخدر
ادعای آمریکا درباره هدف قرار دادن شبکههای قاچاق مواد مخدر نیاز به بررسی دقیق دارد. رویکرد نظامی به مبارزه با قاچاق مواد معمولاً نتایج پیچیدهای به دنبال دارد. تاریخچه عملیاتهای مشابه آمریکا در آمریکای لاتین نشان میدهد که این گونه اقدامات میتوانند به درگیریهای طولانی مدت و تشدید خشونتها بینجامد. از سوی دیگر، هدف قرار دادن شناورهای حامل مواد مخدر در دریا، اگرچه ممکن است در کوتاه مدت مؤثر باشد، اما به حل ریشههای مشکل قاچاق مواد کمکی نمیکند.
تحلیل تأثیر بر روابط بینالملل و منطقهای
این عملیات بدون شک بر روابط آمریکا با کشورهای منطقه تأثیر خواهد گذاشت. فرماندهی جنوبی ایالات متحده مسئول همکاری با ۳۱ کشور است که این خود نشان از حساسیت موضوع دارد. تنش با ونزوئلا میتواند در پی این عملیات تشدید شود. کاراکاس احتمالاً این اقدام واشنگتن را مداخلهجویانه تلقی خواهد کرد. واکنش دیگر کشورهای منطقه از جمله کوبا، نیکاراگوئه و بولیوی نیز قابل پیشبینی است. این کشورها احتمالاً در مجامع بینالمللی به اقدام آمریکا اعتراض خواهند کرد.
ابعاد حقوق بینالملل
عملیات نظامی در آبهای بینالمللی و نزدیک به کشورهای دیگر از منظر حقوق بینالملل نیاز به توجیه دارد. آمریکا باید ثابت کند که اقدامش مطابق با قوانین بینالمللی است. هدف قرار دادن شناورها در دریا میتواند با قوانین حاکم بر دریاها در تعارض باشد. مگر اینکه آمریکا بتواندثابت کند این شناورها در حال انجام فعالیت غیرقانونی بودهاند. کشته شدن دهها نفر در این عملیات نیز از نظر حقوق بشری قابل بررسی است. هرگونه استفاده از نیروی مرگبار باید با رعایت اصول تناسب و ضرورت باشد.
پیامدهای امنیتی و سیاسی
- این عملیات میتواند به تغییر موازنه قدرت در منطقه منجر شود. نمایش قدرت نظامی آمریکا ممکن است باعث ایجاد ائتلافهای جدید در بین کشورهای منطقه شود.
- از نظر داخلی، دولت آمریکا احتمالاً از این عملیات برای نمایش قدرت و مقابله با انتقادات مربوط به مسائل امنیتی استفاده خواهد کرد.
- اما در بلندمدت، گسترش عملیات نظامی آمریکا در آمریکای لاتین میتواند به بیثباتی منطقه و افزایش ضدیت با واشنگتن بینجامد.