آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
دود غلیظ بار دیگر آسمان جنگلهای سرسبز چالوس را فراگرفته است. از عصر شنبه تاکنون، شعلههای آتش بیرحمانه در جنگلهای روستای الیت در بخش مرزنآباد زبانه میکشد و نفس طبیعت را به شماره انداخته است. امروز پنجشنبه ۲۹ آبان، ویدیوهایی از منطقه نشان میدهد که آتشسوزی همچنان ادامه دارد و جنگلهای این ناحیه را تهدید میکند. ساکنان محلی و دوستداران محیط زیست با نگرانی شاهد از بین رفتن سرمایههای طبیعی منطقه هستند. صبح امروز، بالگردهای امدادی با امید مهار آتش در منطقه حاضر شدند. اما حجم زیاد دود و شرایط جوی نامساعد، مانع از ادامه عملیات هوایی شد و بالگردها مجبور به بازگشت به فرودگاه شدند. این شکست هوایی، نگرانیها را درباره گسترش بیشتر آتش افزایش داده است. بدون کمک هوایی، امیدها برای مهار سریع آتش به گروههای زمینی متکی است.
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی کشور در توضیح دشواری عملیات گفت: منطقهای که دچار آتشسوزی شده در شیب دو حوزه آبریز قرار گرفته است. این موقعیت جغرافیایی، مهار آتش از طریق زمینی را بسیار سخت و پیچیده کرده است. او افزود: چند گروه تخصصی امروز به منطقه اعزام شدند تا به مقر اصلی آتش برسند و آن را مهار کنند. این گروهها با خطرات زیادی روبرو هستند و باید در شیبهای تند و مناطق صعبالعبور عملیات انجام دهند. آتشسوزی در جنگلهای الیت چالوس، یادآور آسیبپذیری جنگلهای شمال کشور در برابر حریق است. جنگلهایی که ریههای تنفسی منطقه هستند و حفاظت از آنها برای حفظ اکوسیستم ضروری است. اکنون چشمها به تلاش گروههای امدادی زمینی دوخته شده است. امید که بتوانند هرچه سریعتر این آتشسوزی را مهار کنند و از گسترش بیشتر آن به دیگر نقاط جنگلی جلوگیری کنند.
عوامل مؤثر در گسترش آتشسوزی
موقعیت جغرافیایی منطقه آتشسوزی از مهمترین عوامل گسترش آتش است. قرارگیری منطقه در شیب دو حوزه آبریز، باعث شده آتش به سرعت در جهت شیب گسترش یابد. پوشش گیاهی منطقه شامل درختان و درختچههای خشک شده، مواد سوختی آمادهای برای آتش فراهم کرده است. وزش بادهای موسمی نیز به گسترش سریع آتش کمک کرده است. کمبود بارشهای اخیر و کاهش رطوبت خاک و پوشش گیاهی، زمینه را برای اشتعال سریع و گسترش آتش فراهم کرده است. این شرایط، کنترل آتش را با دشواری زیادی مواجه کرده است.
چالشهای مهار آتش در مناطق کوهستانی
مناطق کوهستانی و شیبدار همواره از سختترین مناطق برای مهار آتشسوزی هستند. دسترسی به این مناطق برای نیروهای زمینی بسیار مشکل و زمانبر است. در مناطق شیبدار، آتش با سرعت بیشتری به سمت بالا حرکت میکند و این امر کنترل آن را دشوار میسازد. همچنین، جابهجایی تجهیزات و نیرو در این مناطق بسیار سخت است. عدم دسترسی به منابع آب کافی در ارتفاعات، مشکل دیگری است که نیروهای امدادی با آن روبرو هستند. در بسیاری از موارد، باید آب از فواصل دور به منطقه انتقال داده شود.
محدودیتهای عملیات هوایی
عملیات هوایی معمولاً مؤثرترین روش برای مهار آتشسوزی در مناطق صعبالعبور است. اما در این مورد خاص، حجم زیاد دود مانع از ادامه عملیات هوایی شده است. دود غلیظ نه تنها دید را برای خلبانان کاهش میدهد، بلکه برای سلامت خدمه نیز خطرناک است. همچنین، شرایط توربولانس ناشی از دود و حرارت، پرواز را با خطر مواجه میکند. محدودیت ساعات پروازی و وابستگی به شرایط جوی نیز از دیگر عوامل محدودکننده عملیات هوایی هستند. این عوامل باعث شده مهار آتش بیشتر به نیروهای زمینی متکی باشد.
تأثیرات زیستمحیطی و اقتصادی آتشسوزی
آتشسوزی جنگلهای الیت چالوس تأثیرات مخرب زیستمحیطی زیادی به همراه دارد. از بین رفتن پوشش گیاهی و جنگلی، حیات وحش منطقه را تهدید میکند. تخریب خاک و افزایش فرسایش از دیگر پیامدهای این آتشسوزی است. از بین رفتن پوشش گیاهی باعث میشود خاک در برابر فرسایش آبی و بادی آسیبپذیر شود. از نظر اقتصادی، آسیب به جنگلها بر صنعت گردشگری منطقه تأثیر منفی خواهد گذاشت. همچنین، هزینههای مهار آتش و احیای جنگلهای آسیبدیده بسیار سنگین خواهد بود.
راهکارهای بهبود مدیریت بحران
برای مقابله مؤثر با آتشسوزیهای جنگلی، نیاز به تجهیزات تخصصی و پیشرفته است. این شامل بالگردهای مجهز به سیستمهای مهار آتش و تجهیزات زمینی مدرن میشود. آموزش و تجهیز نیروهای محلی برای پاسخ سریع به آتشسوزیها ضروری است. این نیروها میتوانند در ساعات اولیه آتشسوزی که کنترل آن آسانتر است، وارد عمل شوند. ایجاد سیستمهای هشدار سریع و مانیتورینگ دائمی جنگلها نیز میتواند از گسترش آتشسوزیها جلوگیری کند. استفاده از فناوریهای نوین مانند ماهواره و دوربینهای نظارتی در این زمینه مؤثر است.