آسیانیوز ایران؛ سرویس ورزشی:
در دنیای فوتبال، گاهی نتیجه بازی نه در زمین چمن، که در پشت پرده مافیای شرطبندی تعیین میشود. داستانهایی باورنکردنی از تبانی که گاهی آنقدر پیچیده هستند که تشخیص خطای انسانی از دسیسه عمدی را غیرممکن میکنند. تصور کنید داور بازی آنقدر اضطراب دارد که بازی به دقیقه ۸۰ رسیده و تنها یک گل به ثمر رسیده است. او قول داده بازی "حداقل سه گل" داشته باشد. ناگهان توپی به زانوی مدافع برخورد میکند و داور پنالتی اعلام میکند. این دقیقاً اتفاقی بود که در دیدار آفریقای جنوبی و سنگال افتاد. یا تیمی را در نظر بگیرید که با نتیجه مناسب از دیدار رفت برگشته و قطعاً صعود کرده است. در بازی برگشت، در دقیقه ۸۷، مدافعان ناگهان دست از دفاع میکشند و دروازهبان هم عکسالعملی نشان نمیدهد. توپ با ضربه سر به آرامی وارد دروازه میشود.
اینها تنها نمونههای سادهای از تبانی در فوتبال هستند. در پشت پرده، شبکههای مافیایی با تطمیع، تهدید و شستشوی مغزی، بازیکنان و داوران را در دام میاندازند. آنها ابتدا با هدایا و مهمانیهای مجلل اعتماد بازیکنان را جلب میکنند. سپس از آنان میخواهند در یک بازی "دوستانه" یک گل دریافت کنند. چه کسی از یک گل در بازی دوستانه آسیب میبیند؟ اما همین اشتباه کوچک، اهرمی میشود برای باجگیری و وادار کردن بازیکن به تبانی در مسابقات مهم. در دهه اخیر، مبارزه با این پدیده شتاب جدی گرفته است. شرکت اسپورت رادار در خط مقدم این نبرد قرار دارد؛ شرکتی با ۱۹۰۰ کارمند در سراسر جهان که با الگوریتمهای پیشرفته، الگوهای شرطبندی مشکوک را ردیابی میکند. این شرکت تاکنون منجر به ۳۶ محکومیت کیفری و ۲۵۱ مجازات ورزشی شده است. اما نبرد با مافیای شرطبندی همچنان ادامه دارد؛ نبردی که گاهی جان کارکنان اسپورت رادار را نیز تهدید میکند. در این گزارش، به عمق دنیای تبانی در فوتبال سفر میکنیم و میبینیم چگونه تکنولوژی به کمک حفظ سلامت ورزش آمده است.
روشهای پیچیده تبانی و شکار بازیکنان
مافیای شرطبندی از روشهای روانشناختی پیچیدهای برای به دام انداختن بازیکنان استفاده میکند. آنها ابتدا با مهمانیهای مجلل، پرداخت بدهیها و هدایای ارزشمند، اعتماد بازیکنان را جلب میکنند. سپس از بازیکن میخواهند کار کوچکی انجام دهد؛ مثلاً در یک بازی دوستانه یک گل دریافت کند. وقتی بازیکن این کار را میکند، از آن به عنوان اهرم برای وادار کردن او به همکاری در تبانیهای بزرگتر استفاده میشود. در مواردی، از بازیکنان باتجربه برای نفوذ به بازیکنان جوان استفاده میشود. این روش به ویژه در تیمهای پاییندسته که نظارت کمتری وجود دارد، مؤثر واقع میشود.
فناوری پیشرفته ردیابی تبانی
اسپورت رادار از سیستم تشخیص تقلب (FDS) استفاده میکند که سالانه ۱۷۰ هزار مسابقه در ۱۷ رشته ورزشی را رصد میکند. این الگوریتم الگوهای شرطبندی غیرعادی را شناسایی میکند. وقتی الگوریتم هشدار میدهد، تیمی متشکل از ۱۰۰ تحلیلگر ۷۲ ساعت فرصت دارند تا وضعیت را بررسی کنند. آنها با شبکه وسیعی از خبرنگاران و منابع اطلاعاتی مشورت میکنند. این شرکت میتواند شرطبندیهای خاص افراد مخل در احتمالات را ردیابی کند، بنابراین مجریان قانون میتوانند این حسابها را پیگیری کنند. این قابلیت کمک بزرگی به نهادهای قانونی کرده است.
نقش داوران در تبانی و روشهای کنترل بازی
داوران میتوانند با اعلام پنالتیهای جعلی یا کنترل تعداد کارتهای زرد، نتیجه بازی را تحت تأثیر قرار دهند. مورد ژوزف لامپتی داور غنایی نمونه بارز این مسئله است. در دیدار آفریقای جنوبی و سنگال، لامپتی پنالتی جعلی اعلام کرد تا شرط "حداقل سه گل" محقق شود. این تصمیم آنقضح واضح بود که فیفا بازی را تکرار کرد و لامپتی برای همیشه محروم شد. داوران میتوانند با کنترل زمان اضافه یا اخطارهای غیرضروری نیز بر نتیجه بازی تأثیر بگذارند. این روشها به دشواری قابل اثبات هستند.
مقیاس صنعت شرطبندی و چالشهای مبارزه با تبانی
صنعت شرطبندی در سراسر جهان حدود ۱.۵ تریلیون یورو گردش مالی دارد. روی فینال لیگ قهرمانان اروپا حدود یک میلیارد یورو شرط بسته میشود. هفتاد درصد این گردش مالی در آسیا متمرکز است که نظارت کمتری دارد. این حجم عظیم پول، انگیزه قدرتمندی برای مافیای شرطبندی ایجاد میکند. مبارزه با این پدیده نیازمند همکاری بینالمللی است. اسپورت رادار با یوروپل و اینترپل همکاری میکند و به پلیس سراسر جهان آموزش رایگان میدهد.
تأثیر تبانی بر اعتماد عمومی و آینده فوتبال
تبانی اعتماد هواداران به ورزش را تضعیف میکند. وقتی هواداران نگاه کنند که نتیجه بازی از پیش تعیین شده است، اشتیاق آنان به فوتبال کاهش مییابد. برای مقابله با این چالش، نیاز به شفافیت بیشتر و مجازاتهای سنگینتر است. سازمانهای ورزشی باید با نهادهای قضایی همکاری نزدیکتری داشته باشند. آموزش بازیکنان جوان درباره خطرات تبانی نیز ضروری است. بسیاری از بازیکنان جوان نمیدانند چگونه در دام مافیای شرطبندی گرفتار میشوند.