آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
آلودگی هوا بار دیگر میهمان ناخوانده شهرهای صنعتی ایران شده است. این بار اصفهان و هفت شهرستان اطراف آن درگیر این معضل هستند. مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان امروز تصمیمی مهم برای حفظ سلامت دانشآموزان و دانشجویان گرفت. این تصمیم در پی هشدار نارنجی هواشناسی اتخاذ شد. بر این اساس، تمامی مدارس و دانشگاههای نواحی ششگانه شهر اصفهان فردا و پسفردا غیرحضوری اعلام شد. این تصمیم شامل هفت شهرستان دیگر استان نیز میشود. شهرستانهای فلاورجان، نجفآباد، خمینیشهر، شاهینشهر، برخوار، مبارکه و لنجان نیز مشمول این طرح هستند. این مناطق از کانونهای اصلی جمعیتی و صنعتی استان محسوب میشوند.
هدف از این اقدام، کاهش ترددهای غیرضروری در سطح شهر و حفظ سلامت گروههای حساس به ویژه دانشآموزان است. کودکان و نوجوانان بیشترین آسیب را از آلودگی هوا میبینند. این دومین بار در هفتههای اخیر است که آلودگی هوا موجب تعطیلی مدارس در استان اصفهان میشود. این موضوع نشاندهنده عمق معضل آلودگی هوا در این منطقه است. تعطیلی مدارس و دانشگاهها اگرچه راهکاری موقتی است، اما برای جلوگیری از عواقب خطرناک آلودگی هوا بر سلامت کودکان و نوجوانان ضروری به نظر میرسد. آیا این تعطیلیهای مکرر میتواند زنگ بیدارباشی برای مسئولان و مردم برای یافتن راهکارهای اساسی مقابله با آلودگی هوا باشد؟
تحلیل جغرافیایی و آبوهوایی مناطق درگیر
شهرستانهای مشمول تعطیلی، عمدتاً در حوزه مرکزی و صنعتی استان اصفهان قرار دارند. این مناطق به دلیل توپوگرافی خاص، مستعد پدیده وارونگی دما هستند. وجود صنایع بزرگ و کوچک در این شهرستانها به همراه تراکم بالای جمعیت، موجب افزایش غلظت آلایندهها شده است. پدیده وارونگی دما این آلایندهها را در سطح زمین محبوس میکند. موقعیت جغرافیایی اصفهان در دل فلات مرکزی ایران و دوری از دریا، موجب کاهش بارشهای پاککننده و افزایش پایداری آلایندهها در هوای این منطقه شده است.
منابع آلاینده در مناطق مشمول
صنایع بزرگ فولاد و ذوب آهن در شهرستانهای مبارکه و لنجان، سهم عمدهای در تولید آلایندهها دارند. این صنایع از اصلیترین منابع آلودگی هوای استان محسوب میشوند. خودروهای فرسوده و ناوگان حمل و نقل عمومی قدیمی در کلانشهر اصفهان و شهرستانهای اطراف، سهم قابل توجهی در تولید ذرات معلق و گازهای آلاینده دارند. استفاده از سوختهای فسیلی برای گرمایش منازل و مراکز تجاری در فصل سرما، بر شدت آلودگی هوا میافزاید.
پیامدهای بهداشتی و آموزشی
غیرحضوری شدن مدارس موجب کاهش مواجهه کودکان و نوجوانان با هوای آلوده میشود. این گروه به دلیل سیستم تنفسی در حال رشد، بیشتر در معرض آسیب هستند. آلودگی هوا میتواند باعث تشدید بیماریهای تنفسی مانند آسم، بروز عفونتهای ریوی و مشکلات قلبی در دانشآموزان شود. تعطیلیهای مکرر میتواند اختلال در روند آموزش و کاهش کیفیت یادگیری را به دنبال داشته باشد. این موضوع نیاز به برنامهریزی آموزشی جایگزین را پررنگ میکند.
راهکارهای کوتاهمدت و بلندمدت
غیرحضوری اعلام کردن مدارس و دانشگاهها یک راهکار کوتاهمدت و ضروری برای کاهش تردد و مواجهه با آلودگی هوا است. راهکارهای بلندمدت شامل نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی، توسعه فضاهای سبز شهری، ارتقای استانداردهای صنایع آلاینده و استفاده از فناوریهای پاک است. آموزش و فرهنگسازی برای کاهش مصرف انرژی و استفاده از حمل و نقل پاک در بین شهروندان میتواند در بلندمدت به کاهش آلودگی هوا کمک کند.
مدیریت بحران و سیاستگذاری
- تصمیمگیری به موقع مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان نشاندهنده عملکرد مناسب سیستم مدیریت بحران در شرایط اضطراری است.
- هماهنگی بین دستگاههای مختلف از جمله استانداری، آموزش و پرورش، دانشگاه علوم پزشکی و اداره کل محیط زیست برای اجرای این تصمیم ضروری است.
- اطلاعرسانی سریع و شفاف به خانوادهها و مراکز آموزشی درباره غیرحضوری شدن کلاسها، نقش مهمی در اجرای موفق این سیاست دارد.