آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
وعده توزیع منظم شیر در مدارس بارها توسط مسئولان دولتی تکرار شده، اما عمل به این وعدهها همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد. دانشآموزان ایرانی که باید از مزایای تغذیهای شیر بهرهمند شوند، هنوز در انتظار تحقق این وعده هستند. انجمن صنایع لبنی به عنوان نهاد اصلی تولید و توزیع شیر در کشور، رسماً اعلام کرده که تاکنون هیچ گونه قراردادی برای توزیع شیر مدارس با این انجمن منعقد نشده است. این موضوع نشان میدهد برنامهریزی برای اجرای این طرح ملی با مشکلات اساسی روبرو است. دولت بودجه مشخصی را برای توزیع شیر مدارس در نظر گرفته است، اما به نظر میرسد تعلل وزارت آموزش و پرورش مانع پیشبرد این موضوع شده است. این تعلل باعث شده تا دانشآموزان از دریافت سهمیه شیر خود محروم بمانند.
وزارت آموزش و پرورش در اقدامی عجیب، در مهرماه و بدون توافق با انجمن صنایع لبنی، توزیع شیر را به ادارات استانی خود واگذار کرد. این تصمیم بدون در نظر گرفتن ظرفیتها و توانمندیهای صنعت لبنی کشور گرفته شده است. واگذاری توزیع شیر به ادارات استانی بدون هماهنگی با مراجع تخصصی، باعث تاخیر و ناهماهنگی زیادی در اجرای این مصوبه شده است. هر استان به صورت جداگانه در حال اقدام برای خرید شیر است که این موضوع به پراکندگی و ناکارآمدی منجر شده است. عدم وجود یک برنامه متمرکز و هماهنگ برای توزیع شیر در سطح کشور، باعث سردرگمی تولیدکنندگان و توزیعکنندگان شده است. صنایع لبنی نمیدانند چه میزان شیر باید تولید کنند و چگونه آن را توزیع نمایند. این وضعیت نه تنها باعث محرومیت دانشآموزان از شیر رایگان شده، بلکه به صنعت لبنی کشور نیز آسیب وارد کرده است. تولیدکنندگان برای برنامهریزی تولید خود نیاز به اطلاع از میزان تقاضا دارند. به نظر میرسد نیاز به بازنگری اساسی در شیوه اجرای این طرح وجود دارد. هماهنگی بین وزارت آموزش و پرورش و انجمن صنایع لبنی میتواند راهگشای خروج از این بن بست باشد.
اهمیت تغذیهای شیر برای دانشآموزان
شیر به عنوان یک ماده غذایی کامل، نقش حیاتی در رشد و سلامت دانشآموزان دارد. این ماده غذایی حاوی کلسیم، پروتئین و ویتامینهای ضروری برای رشد کودکان و نوجوانان است. محرومیت دانشآموزان از شیر میتواند تاثیرات منفی بر سلامت نسل آینده کشور داشته باشد. بسیاری از خانوادههای کمدرآمد قادر به تأمین شیر کافی برای فرزندان خود نیستند. طرح توزیع شیر در مدارس میتواند شکاف تغذیهای بین دانشآموزان مختلف را کاهش دهد و به عدالت آموزشی کمک کند.
چالشهای مدیریتی و اجرایی
واگذاری توزیع شیر به ادارات استانی بدون برنامهریزی متمرکز، نمونهای از مدیریت ناکارآمد است. این رویکرد باعث تعدد تصمیمگیران و ناهماهنگی در اجرا شده است. عدم عقد قرارداد با انجمن صنایع لبنی به عنوان نهاد تخصصی، نشاندهنده عدم بهرهگیری از تخصص موجود در کشور است. این انجمن میتواند در زمینه توزیع بهینه و استاندارد کمک کند. نبود خط زمانی مشخص برای اجرای طرح و عدم تعهد به مهلتها از دیگر مشکلات مدیریتی این طرح است.
پیامدهای اقتصادی و اجتماعی
تأخیر در اجرای طرح توزیع شیر، باعث از بین رفتن فرصتهای اقتصادی برای صنایع لبنی شده است. این صنایع میتوانستند با برنامهریزی مناسب، تولید خود را تنظیم کنند. عدم پرداخت به موقع به تولیدکنندگان شیر میتواند به چرخه تولید آسیب وارد کند. بسیاری از دامداران و تولیدکنندگان کوچک به این درآمد وابسته هستند. از دید اجتماعی، عدم تحقق وعدههای دولت میتواند به کاهش اعتماد عمومی به نهادهای حکومتی منجر شود.
راهکارهای فنی و اجرایی
ایجاد یک سامانه متمرکز برای مدیریت توزیع شیر در سطح کشور میتواند از ناهماهنگیها بکاهد. این سامانه باید ظرفیتهای تولید و توزیع را به طور دقیق پوشش دهد. عقد قرارداد فراسرزمینی با انجمن صنایع لبنی میتواند تضمین کننده توزیع منظم و باکیفیت شیر باشد. این انجمن میتواند به عنوان متولی اصلی هماهنگی با تولیدکنندگان عمل کند. تعیین خط زمانی شفاف و اعلام عمومی آن میتواند به پاسخگویی دستگاههای اجرایی کمک کند.
الزامات نظارتی و شفافیت
نظارت مستمر بر اجرای طرح توزیع شیر ضروری است. این نظارت باید از مرحله تامین بودجه تا توزیع نهایی را پوشش دهد. افشای عمومی اطلاعات مربوط به پیشرفت طرح میتواند به شفافیت کمک کند. خانوادهها و رسانهها باید بتوانند روند اجرای طرح را پیگیری کنند. برگزاری جلسات مستمر با ذینفعان شامل انجمن صنایع لبنی، مدیران مدارس و نمایندگان والدین میتواند به بهبود اجرای طرح کمک کند.