آسیانیوز ایران؛ سرویس ورزشی:
رویای صعود به مرحله حذفی جام جهانی، برای همیشه در ذهن هواداران فوتبال ایران نقش بسته است. اکنون با پایان قرعهکشی تاریخی جام جهانی ۲۰۲۶، نه تنها گروه نسبتاً مطلوبی برای تیم ملی ترسیم شده، که مسیر مرحله یکشانزدهم نهایی نیز میتواند رویایی باشد. این بار، فرصتی استثنایی برای نوشتن تاریخ جدیدی در کارنامه فوتبال ایران فراهم آمده است. قرعهکشی که در واشنگتن برگزار شد، ایران را در گروه G همراه با بلژیک، مصر و نیوزیلند قرار داد. گروهی که از نظر بسیاری از کارشناسان، متعادل و با قابلیت صعود برای ایران ارزیابی میشود. اما نکته جذاب ماجرا، فراتر از مرحله گروهی است. ساختار جدید جام جهانی با ۴۸ تیم، این امکان را داده که ۸ تیم سوم نیز به مرحله بعد صعود کنند و این یعنی تنها ۱۶ تیم از دور نخست حذف خواهند شد.
این تغییر قوانین، پنجره امید را برای تیمهایی مانند ایران که معمولاً در مرز صعود و حذف قرار میگیرند، باز کرده است. اما حتی اگر ایران نتواند در دو رتبه نخست گروه قرار گیرد، همچنان شانس صعود به عنوان یکی از تیمهای سوم برتر را خواهد داشت. این انعطاف در قوانین، به خودی خود یک فرصت تاریخی محسوب میشود. اما خوششانسی ایران به همینجا ختم نمیشود. بررسی مسیر مرحله حذفی نشان میدهد که قرعه در این بخش نیز با تیم ملی همراه بوده است. برخلای ادوار گذشته که معمولاً صعود از گروه به معنای رویارویی با غولهای فوتبال جهان بود، این بار مسیرهای متفاوتی پیش روی ایران قرار دارد که هر کدام میتواند به صعود تاریخی منجر شود.
اگر ایران به عنوان سرگروه از گروه G صعود کند، در مرحله یکشانزدهم نهایی به مصاف تیم سوم یکی از گروههای A، E، H، I یا J خواهد رفت. در میان این گروهها، تیمهایی مانند کره جنوبی، آفریقای جنوبی، کوراسائو یا اردن حضور دارند که رویارویی با آنها نسبتاً قابل مدیریت است. اگر ایران به عنوان تیم دوم صعود کند، شرایط حتی جذابتر میشود. در این صورت، تیم ملی نه با یک سرگروه قدرتمند، که با تیم دوم گروه D روبرو خواهد شد. این گروه شامل میزبان آمریکا، استرالیا، پاراگوئه و برنده پلیآف اروپا (ترکیه، رومانی، اسلواکی یا کوزوو) است. تقابل با استرالیا یا حتی کوزوو میتواند شانس صعود را به شدت افزایش دهد. حتی در سناریوی صعود به عنوان تیم سوم، دو مسیر متفاوت وجود دارد که یکی از آنها میتواند ایران را به مصاف تیم دوم گروه B ببرد. در این گروه، تیمهایی مانند قطر، سوئیس یا برنده پلیآف اروپا حضور دارند که باز هم در مقایسه با غولهای اروپایی و آمریکای جنوبی، حریفان دستیافتنیتری محسوب میشوند.
اکنون با ترسیم این مسیرهای نسبتاً هموار، مسئولیت سنگینی بر دوش تیم ملی و کادر فنی قرار گرفته است. این فرصت استثنایی که شاید در دهههای آینده تکرار نشود، نیازمند برنامهریزی دقیق، آمادهسازی اصولی و مدیریت هوشمندانه مسابقات است. هواداران فوتبال ایران به حق امیدوارند که این بار شاهد تحقق رویای دیرینه صعود به مرحله حذفی جام جهانی باشند.
تحلیل مسیر سرگروهی؛ تقابل با تیمهای سوم
اگر ایران بتواند با اقتدار از گروه G صعود کند و در رتبه نخست قرار گیرد، در بهترین موقعیت ممکن برای صعود به مرحله بعد قرار خواهد گرفت. در این سناریو، حریف ایران تیم سوم یکی از گروههای A، E، H، I یا J خواهد بود که بر اساس رتبهبندی تیمهای سوم انتخاب میشود. بررسی گروههای مورد نظر نشان میدهد که تیم سوم این گروهها میتواند از میان تیمهایی مانند کره جنوبی، آفریقای جنوبی، کوراسائو، اردن یا حتی تیمهای اروپایی ضعیفتر باشد. در میان این گزینهها، رویارویی با تیمهای آسیایی یا آفریقایی شانس بیشتری برای صعود ایران ایجاد میکند. حتی اگر تیم سوم از میان تیمهای اروپایی انتخاب شود، باز هم نسبت به رویارویی با سرگروه یک گروه دیگر شرایط بهتری دارد. کلید موفقیت در این مسیر، کسب رتبه نخست در گروه G است. این امر نه تنها شانس مواجهه با حریف ضعیفتر را افزایش میدهد، بلکه اعتماد به نفس تیم را برای مرحله حذفی بالا میبرد. ایران باید تمام تلاش خود را برای شکست دادن بلژیک، مصر و نیوزیلند و صعود به عنوان تیم اول به کار گیرد. این موقعیت، طلاییترین فرصت برای صعود تاریخی به یکهشتم نهایی است.
مسیر تیم دومی؛ فرصت طلایی رویارویی با گروه D
سناریوی دوم که میتواند برای ایران بسیار جذاب باشد، صعود به عنوان تیم دوم گروه است. در این حالت، ایران نه با یک سرگروه قدرتمند، که با تیم دوم گروه D روبرو خواهد شد. این گروه شامل تیمهای آمریکا (میزبان)، استرالیا، پاراگوئه و برنده پلیآف اروپا (ترکیه، رومانی، اسلواکی یا کوزوو) است. در میان این تیمها، استرالیا به عنوان ضعیفترین حریف بالقوه شناخته میشود. ایران سابقه خوبی در رویارویی با استرالیا دارد و میتواند با اعتماد به نفس کامل به مصاف این تیم برود. حتی رویارویی با پاراگوئه یا تیمهای اروپایی مانند کوزوو نیز شانس قابل توجهی برای صعود ایجاد میکند. تنها چالش بزرگ در این گروه، میزبان آمریکا خواهد بود که با حمایت بینظیر هوادارانش تیمی سختگذر است. این مسیر از این جهت اهمیت دارد که فشار رقابت برای کسب رتبه نخست در گروه G را کاهش میدهد. حتی اگر ایران نتواند بلژیک را پشت سر بگذارد، باز هم با کسب رتبه دوم میتواند به مرحله بعد صعود کند و در آنجا با حریفی نسبتاً همرده روبرو شود. این انعطاف در راهبردهای تاکتیکی تیم ملی بسیار باارزش است.
سناریوی تیم سومی؛ پیچیدگیها و فرصتهای پنهان
در ساختار جدید جام جهانی، ۸ تیم سوم نیز به مرحله حذفی صعود میکنند. اگر ایران نتواند در دو رتبه نخست گروه قرار گیرد، همچنان شانس صعود به عنوان تیم سوم را خواهد داشت. در این حالت، دو مسیر متفاوت پیش روی تیم ملی قرار میگیرد که هر کدام ویژگیهای خاص خود را دارد.
- مسیر اول، ایران را به مصاف صدرنشین گروه I میبرد. این گروه شامل فرانسه، سنگال، نروژ و برنده پلیآف بینقارهای است. در بدترین حالت، این مسیر میتواند به رویارویی با فرانسه یا نروژ منجر شود که هر دو تیمهایی قدرتمند و صاحب ستاره هستند. این سناریو، سختترین مسیر ممکن برای ایران محسوب میشود.
- اما مسیر دوم، فرصت جالبتری را ایجاد میکند. در این حالت، ایران با صدرنشین گروه B روبرو خواهد شد. این گروه شامل کانادا (میزبان)، قطر، سوئیس و برنده پلیآف اروپا است. در میان این تیمها، قطر به عنوان ضعیفترین صدرنشین احتمالی شناخته میشود. رویارویی با این تیم میتواند شانس خوبی برای صعود ایران ایجاد کند، حتی اگر به عنوان تیم سوم صعود کرده باشد.
مقایسه بهترین و بدترین سناریوهای ممکن
بهترین سناریوی ممکن برای ایران، صعود به عنوان تیم اول گروه و سپس رویارویی با تیم سومی مانند کره جنوبی، آفریقای جنوبی یا اردن است. در این حالت، شانس صعود ایران به یکهشتم نهایی به شدت افزایش مییابد. حتی اگر ایران به عنوان تیم دوم صعود کند و با استرالیا یا کوزوو روبرو شود، باز هم در موقعیت خوبی قرار خواهد داشت. سناریوی متوسط نیز صعود به عنوان تیم دوم و رویارویی با آمریکا، پاراگوئه یا ترکیه است. در این حالت، بازی حساسیت بیشتری خواهد داشت اما ایران همچنان شانس قابل توجهی برای صعود دارد. رویارویی با آمریکا در خاک خودش چالشی بزرگ خواهد بود، اما غیرممکن نیست. بدترین سناریو، صعود به عنوان تیم سوم و قرارگیری در مسیر اول است که میتواند به رویارویی با فرانسه یا نروژ منجر شود. همچنین، اگر ایران به عنوان تیم اول صعود کند اما تیمهای قدرتمندی مانند آلمان، اسپانیا یا آرژانتین به عنوان تیم سوم صعود کنند و در مسیر ایران قرار گیرند، شرایط دشوار خواهد شد. با این حال، احتمال چنین سناریویی نسبتاً کم است.
الزامات برنامهریزی و آمادهسازی برای بهرهگیری از فرصت
این فرصت استثنایی تاریخی، نیازمند برنامهریزی دقیق و آمادهسازی همه جانبه است:
- اولاً، تیم ملی باید با تمرکز کامل بر مرحله گروهی، بهترین نتیجه ممکن را کسب کند. هر امتیاز و هر تفاضل گل میتواند در تعیین رتبه نهایی و در نتیجه مسیر مرحله حذفی تأثیر تعیینکنندهای داشته باشد.
- ثانیاً، کادر فنی باید برای تمام سناریوهای ممکن آماده باشد. ممکن است تیم مجبور شود در بازی پایانی گروهی برای کسب رتبه خاصی بازی کند، یا برعکس، از فرصت استراحت بازیکنان کلیدی استفاده نماید. این تصمیمات استراتژیک نیازمند تحلیل دقیق نتایج سایر گروهها و محاسبات پیچیده است.
- ثالثاً، آمادهسازی روانی بازیکنان برای مرحله حذفی حیاتی است. بسیاری از بازیکنان ایرانی تجربه بازی در مرحله حذفی جام جهانی را ندارند و فشار این بازیها با مرحله گروهی کاملاً متفاوت است. مشاوره روانشناسی، تجربهآموزی از بازیکنان با سابقه و ایجاد انگیزه مضاعف، از ضروریات این مسیر است. در نهایت، این فرصت تاریخی میتواند نقطه عطفی در تاریخ فوتبال ایران باشد اگر با خردمندی و شجاعت مدیریت شود.