آسیانیوز ایران؛ سرویس ورزشی:
فضای مجازی و برخی رسانهها این روزها شاهد انتشار اخبار نگرانکنندهای درباره بازی تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی ۲۰۲۶ است. ادعا شده که بازی ایران و مصر، دو تیم از کشورهای اسلامی، از سوی نهادهای ورزشی آمریکا به عنوان «مسابقه افتخار» برای همجنسگرایان نامگذاری شده است. بر اساس این شایعات، قرار است بلیط این مسابقه با تخفیف ویژه در اختیار افراد همجنسگرا قرار گیرد تا حضوری پررنگ در ورزشگاه داشته باشند. حتی خبری جنجالیتر از سوی برخی منابع داخلی منتشر شده که ادعا میکند فیفا کاپیتان دو تیم را ملزم به پوشیدن بازوبند رنگینکمان خواهد کرد.
این بازوبند نماد حمایت از همجنسگرایان در سطح جهانی شناخته میشود و استفاده اجباری از آن میتواند حساسیتهای زیادی برانگیزد. این اخبار بلافاصله واکنش فدراسیون فوتبال ایران را به دنبال داشت. مقامات این نهاد ورزشی موضعی قاطع علیه این ادعاها اتخاذ کردهاند. فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران به صراحت اعلام کرده که در صورت تلاش فیفا برای تبلیغ همجنسگرایی در این بازی، تیم ملی از حضور در مسابقه انصراف خواهد داد. این موضعگیری قاطع، پرسشهای زیادی را درباره صحت و سقم اخبار منتشره، مقررات فیفا و آینده بازی ایران و مصر در جام جهانی به وجود آورده است.
بررسی اعتبار خبر و منابع انتشار
اخبار منتشر شده در ابتدا از سوی وبسایتها و کانالهای غیررسمی و عموماً با جهتگیری خاصی پخش شد. هیچ یک از نهادهای رسمی بینالمللی مانند فیفا یا فدراسیون فوتبال آمریکا چنین برنامهای را تأیید نکردهاند. منبع اصلی خبر در فضای فارسی، اشاره به یک خبرگزاری داخلی دارد. با این حال، این خبرگزاری نیز منبع مستقیم خود را از نهادهای بینالمللی ذکر نکرده و بیشتر بر اساس تحلیل یا اخبار منتشر شده در فضای مجازی عمل کرده است. این نوع انتشار خبر، الگویی شناخته شده در جنگ روانی و ایجاد تنش پیش از مسابقات بزرگ است. هدف میتواند ایجاد شکاف بین نهادهای ورزشی ایران و فیفا، یا تحت فشار قرار دادن مواضع فرهنگی جمهوری اسلامی ایران باشد.
مواضع تاریخی فیفا در قبال مسائل اجتماعی و سیاسی
فیفا در سالهای اخیر تلاش کرده تا طبق اساسنامه خود، سیاست «جدایی ورزش از سیاست» را دنبال کند. با این حال، فشار گروههای ذینفوذ در غرب باعث شده تا این نهاد در برخی موارد به مسائل اجتماعی مانند حقوق همجنسگرایان وارد شود. نمونه آن، مجاز دانستن استفاده از بازوبند رنگینکمان برای کاپیتانها در برخی رقابتها بوده است. اما این اقدام هرگز به صورت «اجباری» و برای تمام تیمها نبوده و معمولاً به درخواست خود بازیکنان یا فدراسیونها صورت گرفته است. فیفا به عنوان یک نهاد جهانی میکوشد میان خواستهای گاه متناقض کشورهای عضو تعادل برقرار کند. اعمال فشار یکجانبه بر تیمهای کشورهای اسلامی در موضوعی حساس، میتواند اتحاد درون سازمانی فیفا را با خطر مواجه کند.
تحلیل واکنش فدراسیون فوتبال ایران و پیامدهای احتمالی
واکنش قاطع و سریع فدراسیون فوتبال ایران، نشان از حساسیت بالای موضوع دارد. این موضعگیری بر اساس ارزشهای قانونی جمهوری اسلامی صورت گرفته است. این واکنش میتواند دو پیامد اصلی داشته باشد: اول، ایجاد یک خط قرمز روشن برای فیفا و جلوگیری از هرگونه اقدام تحریکآمیز. دوم، تقویت پایگاه مردمی تیم ملی در داخل کشور و نشان دادن پایبندی به اصول. با این حال، خطراتی نیز وجود دارد. در صورت اصرار فیفا، ممکن است تیم ملی ایران با محرومیت یا جریمههای سنگین روبرو شود. این امر لزوم دیپلماسی ورزشی قوی و مذاکره پشت پرده را پررنگ میکند.
ابعاد فرهنگی و اجتماعی رویارویی ایران و مصر در آستانه جام جهانی
بازی ایران و مصر، رویارویی دو تیم از تمدنهای کهن و دو کشور با اکثریت مسلمان است. هر دو جامعه بر اساس آموزههای دینی خود، نگاهی خاص به مسئله همجنسگرایی دارند. استفاده ابزاری از این مسابقه برای تبلیغ ارزشهای اجتماعی مغایر با باورهای این کشورها، میتواند به نوعی «تهاجم فرهنگی ورزشی» تعبیر شود. این اقدام اعتراض نه تنها نهادهای رسمی، که افکار عمومی در هر دو کشور را نیز برخواهد انگیخت. همبستگی احتمالی فدراسیونهای فوتبال ایران و مصر در مقابل چنین طرحی، میتواند نمادی از مقاومت فرهنگی در برابر یکسانسازی ارزشی در ورزش جهانی باشد. این اتحاد میتواند قدرت چانهزنی آنان را در فیفا افزایش دهد.
سناریوهای پیش رو و راهکارهای مدیریت بحران
-
سناریوی اول
تکذیب رسمی فیفا است. در این حالت، مشخص میشود خبر جعلی بوده و فدراسیون ایران با واکنش به موقع، از تبدیل شدن آن به بحران جلوگیری کرده است.
-
سناریوی دوم
تلاش فیفا برای اجرای طرح به صورت نرم و داوطلبانه است. در این حالت، فشار مستقیمی بر ایران وارد نمیشود اما فضای تبلیغاتی ایجاد میگردد. واکنش ایران میتواند محدود به بیانیههای دیپلماتیک باشد.
-
سناریوی سوم
اصرار فیفا بر اجرای دستور اجباری است. اینجا بحران واقعی آغاز میشود. ایران باید با استفاده از اتحاد با دیگر کشورهای معترض، مکاتبات حقوقی و تهدید به شکایت در دادگاه ورزشی، از موضع خود دفاع کند. انصراف از بازی باید آخرین راهحل باشد.