آسیانیوز ایران؛ سرویس فرهنگی هنری:
اکران فیلم سینمایی «سلام علیکم حاج آقا» از ۲۷ اردیبهشت آغاز شده که با واکنشهای متفاوتی همراه بوده است. این فیلم به مسائل و مشکلات زندگی طلبهای به نام «عطا» میپردازد. «سلام علیکم حاج آقا» به کارگردانی حسین تبریزی و با بازی حمید گودرزی و لیلا اوتادی در ژانر کمدی است.
داستان فیلم
قصه این فیلم درباره طلبهای به نام عطاست که درگیر مراسم ازدواج یکی از دوستانش در تهران میشود. ماجرا از جایی آغاز میشود که عطا برای نجات دوستش، مجبور به انجام کارهایی است که زندگی همه را به هم میریزد و حتی پای حاج آقا به کلانتری و بازداشتگاه نیز میرسد.
ماجرای توقیف فیلم سینمایی سلام علیکم حاج آقا
ساخت این فیلم در سال ۹۷ به اتمام رسید اما تا سال ۱۴۰۳ در دسته فیلمهای توقیفی جا خوش کرده بود. «محمدرضا محمدی»، تهیه کننده «سلام علیکم حاج آقا» درباره توقیف این فیلم در گفتوگو با ایرنا بیان کرده است: «من زمانی که این فیلم را تهیه کردم به دلیل حساسیتها به داستان روحانیت، توقیف شد و تلاشهای من برای اکران نتیجهای به همراه نداشت. کار تا جایی پیش رفت که من «سلام علیکم حاج آقا» را نشان مرحوم رئیسی دادم و پروانه نمایش صادر شد اما همچنان مخالفتها درباره اکران عمومی ادامه داشت. حتی بعد از اعلام تاریخ اکران در ۱۷ اردیبهشت به من خبر دادند که وزیر فرهنگ دستور داده به دلیل همزمانی نمایش با سمینار ۱۰۰ سالگی روحانیت، اکران دوهفته به تعویق بیفتد. همچنین از کمیسیون فرهنگی مجلس با من تماس گرفتند که اعضا تمایل دارند فیلم را کامل مشاهده کنند و تا این اتفاق نیفتد، «سلام علیکم حاج آقا» اجازه اکران ندارد. در ۲۳ اردیبهشت توانستم این فیلم را برای اعضای مجلس اکران کنم تا در نهایت کمیسیون فرهنگی و وزارت ارشاد به من اجازه اکران دادند. »
ساخت این فیلم سینمایی در سال ۹۷ به اتمام رسید، اما به دلیل داستان و موضوع وارد صندوقچه فیلمهای توقیفی شد. در سال ۹۸ زمزمههایی درباره رفع توقیف آن شنیده شد، اما بازهم به دلیل صادر نشدن پروانه نمایش به اکران نرسید. جایگزینی مهدی طباطبایی نژاد به جای ابراهیم داروغه زاده در سال ۹۸ دلیل عدم صدور پروانه نمایش این اثر و چند فیلم دیگر بود. «سلام علیکم حاج آقا»در شهریور ۱۴۰۳ از توقیف درآمد و در روزهای آینده اکران خواهد شد. کارگردان این فیلم سینمایی حسین تبریزی است که سریال «سوجان» نیز به تازگی از او در تلویزیون پخش شده است.
بازیگران فیلم سلام علیکم حاج آقا
حسین تبریزی از بازیگران زیر در این فیلم بهره برده است:
- لیلا اوتادی
- حمید گودرزی
- رز رضوی
- علی صادقی
- سوسن پرور
- ارژنگ امیر فضلی
- محمدرضا شریفی نیا
- پوریا پورسرخ
نکته مورد توجه در این فیلم، حضور حمید گودرزی و محمدرضا شریفی نیا در نقش روحانی است.
ستارگان بر پرده: ارزیابی نقشآفرینیها
یکی از برگهای برنده اصلی فیلم، حضور پرشمار بازیگران شناختهشده و محبوب است. در میان نقشهای کلیدی، حمید گودرزی و محمدرضا شریفینیا، در نقشی متفاوت ظاهر شدهاند. این دو بازیگر توانستهاند به خوبی تصویری باورپذیر و شیرین از شخصیتهای خود ارائه دهند. علی صادقی نیز با سبک بازیگری منحصر به فرد خود، لحظات کمدی فیلم را دوچندان کرده است. حضور بازیگران نامآشنایی چون لیلا اوتادی، پوریا پورسرخ، سوسن پرور و مهران رجبی نیز به جذابیت کلی فیلم افزوده است.
این فیلم در ژانر کمدی ساخته شده و به دنبال بیان مشکلات اجتماعی در قالب طنز بوده اما داستان جذابیت به همراه ندارد و از مخاطب خنده نمیگیرد و در عین حال او را وادار به فکر کردن نیز نمیکند. فضای داستان شباهت زیادی به آثار طنزی مانند «رسوایی ۲» و «دینامیت» دارد که یک طلبه و فرد مذهبی تلاش میکند دیگران را نجات دهد اما در «سلام علیکم حاج آقا»، قصه رها میشود و خرده روایتها جای داستان اصلی را میگیرند.
در میان فیلمهای سینمای ایران، برخی آثار پس از طی مراحل تولید، با مدتی انتظار به پرده سینماها میرسند و همین موضوع، کنجکاوی مخاطبان را برای تماشای آنها دوچندان میکند. «سلام علیکم حاج آقا»، ساختهی حسین تبریزی، یکی از همین آثار است؛ یک کمدی اجتماعی که پس از چند سال، سرانجام فرصت نمایش عمومی یافته است. این فیلم که تولید آن به سال ۱۳۹۷ بازمیگردد، با هدف پرداختن به موضوعات اجتماعی در قالبی شیرین و طنزآمیز شکل گرفته است؛ رویکردی که همواره در سینمای ایران با استقبال مخاطبان مواجه بوده و ظرفیت بالایی برای ارتباط با طیف وسیعی از تماشاگران دارد.
نگاهی به کارگردانی و فیلمنامه
حسین تبریزی، کارگردان و نویسنده اثر، چهرهای پرکار در سینما و تلویزیون است و با سلیقه مخاطب عام به خوبی آشناست. او میداند چگونه داستانی سرگرمکننده و قابل فهم برای طیف وسیعی از تماشاگران روایت کند. تمرکز اصلی تبریزی در این فیلم، ارائه یک کمدی سالم و خانوادگی با محوریت شخصیتهای روحانی بوده است. تهیهکننده فیلم نیز تأکید کرده که این اثر با هدف حمایت و ارائه تصویری محترم و انسانی از جایگاه روحانیت ساخته شده است. نسخه نهایی فیلم نیز به خوبی این هدف را دنبال میکند و روایتی پالوده و کمحاشیه را به نمایش میگذارد.
پیامهای فیلم در بستری از کمدی
«سلام علیکم حاج آقا» در وهلهی اول یک اثر کمدی برای سرگرم کردن مخاطب است، اما در لایههای زیرین خود به مفاهیم و ارزشهای اجتماعی نیز میپردازد. این فیلم با نگاهی گرم و سازنده، به اهمیت نهاد خانواده و روابط انسانی در جامعه اشاره میکند. محور اصلی فیلم، نمایش جنبههای انسانی و قابل لمس شخصیتهای روحانی است؛ افرادی که همچون سایر اعضای جامعه با دغدغههای روزمره روبرو هستند و در نهایت به ارزشهای اخلاقی و معنوی پایبند میمانند. طنز فیلم از جنس کمدی موقعیت است و به دور از هرگونه لودگی، لبخند را بر لبان مخاطب مینشاند و در نهایت پیامی مثبت و همدلانه را منتقل میکند.
ارزیابی نهایی: چرا این فیلم را ببینیم؟
نقاط قوت برجسته
- ژانر محبوب کمدی خانوادگی: فیلمی مناسب برای تماشا در کنار اعضای خانواده.
- حضور ستارگان محبوب: ترکیبی از بازیگران شناختهشده که نویدبخش لحظاتی مفرح و بازیهایی دیدنی است.
- داستان سرگرمکننده و ریتم مناسب: فیلم با روایتی روان و ضرباهنگی مناسب، مخاطب را تا پایان با خود همراه میکند.
- پیامهای مثبت و اخلاقی: تمرکز بر ارزشهایی چون دوستی، خانواده و پایبندی به اصول اخلاقی.
نکاتی برای توجه
هر اثری با توجه به زمان ساخت خود، ویژگیهای منحصر به فردی دارد. «سلام علیکم حاج آقا» نیز از این قاعده مستثنی نیست و سبک بصری و حال و هوای آن، منعکسکننده سینمای زمان تولید خود است. همچنین، ریتم تند فیلم باعث شده تا تمرکز اصلی بر خط داستانی محوری باقی بماند و از شاخ و برگهای اضافی پرهیز شود، که این امر به خودی خود میتواند برای مخاطبانی که به دنبال یک داستان سرراست هستند، جذاب باشد.
اینکه یک اثر سینمایی با دقت نظر و بررسیهای بیشتر به مرحله اکران برسد، نشان از اهمیت موضوعات مطرحشده در آن دارد. نسخه نهایی فیلم پس از اعمال برخی اصلاحات و رسیدن به یک روایت منسجمتر، به پرده نقرهای راه یافته است. این نقد، با هدف ارائه تحلیلی جامع از این کمدی خانوادگی، تلاش دارد تا به دور از حواشی، به ارزیابی وجوه هنری و سرگرمکننده آن بپردازد و نشان دهد «سلام علیکم حاج آقا» چگونه توانسته تجربهای دلنشین را برای تماشاگران خود فراهم آورد.
نکتههای عجیب: «سلام علیکم حاج آقا»، جز فیلمهای توقیفی بود که دولت چهاردهم وعده رفع توقیف این آثار را داده بود. از عجایب اکران این فیلم بعد از۶سال، تغییراتی است که به وجود آمده است. «ارژنگ امیر فضلی» در زمان تولید این فیلم همچنان بازیگر بود اما در زمان اکران در کانادا زندگی میکند و به کار دیگری مشغول است. «شهره لرستانی» در این فیلم در نقش یک زن حضور داشت اما در زمان اکران با نام «مازیار لرستانی» فعالیت میکند.
تحلیل سینمایی آسیانیوز ایران
1. کارگردانی و تولید
- حسین تبریزی با سابقهای درخشان در ساخت سریالهای طنز تلویزیونی، این بار به سراغ سینما آمده است.
- فیلم در سال ۱۳۹۷ تولید شده اما به دلیل حساسیت موضوع روحانیت، تا 1404 در توقیف باقی ماند.
- تغییرات مدیریتی در وزارت ارشاد و مخالفتهای مجلس از دلایل اصلی تأخیر در اکران بودند.
2. بازیها و شخصیتپردازی
- حمید گودرزی در نقش اصلی (طلبه) عملکردی قابل قبول دارد.
- محمدرضا شریفینیا در نقشی متفاوت به عنوان روحانی ظاهر شده است.
- حضور بازیگرانی چون لیلا اوتادی و علی صادقی به جذابیتهای فیلم افزوده است.
3. نقاط قوت
- طنز سالم و خانوادگی بدون استفاده از شوخیهای مبتذل
- تصویری انسانی و ملموس از شخصیت روحانی
- ریتم نسبتاً مناسب و مدت زمان استاندارد (۹۰ دقیقه)
4. نقاط ضعف
- داستانپردازی ضعیف و پراکنده
- عدم عمق بخشیدن به شخصیتها
- طنزهای سطحی و کممایه که اغلب تأثیرگذار نیستند
- شباهت زیاد به فیلمهای طنز پیشین مانند "رسوایی ۲"
5. واکنشها و حاشیهها
- تغییر وضعیت برخی بازیگران در این ۶ سال (از جمله تغییر جنسیت شهره/مازیار لرستانی)
- مهاجرت ارژنگ امیرفضلی به کانادا در این مدت
- نیاز به تأیید نهایی از سوی کمیسیون فرهنگی مجلس برای اکران!
نتیجهگیری
"سلام علیکم حاج آقا" با وجود بازیگران خوشنام و کارگردان با تجربه، نتوانسته از یک کمدی معمولی فراتر رود. تأخیر ۶ ساله در اکران نیز به نفع فیلم تمام نشده و برخی عناصر آن را از رده خارج کرده است. این فیلم بیشتر مناسب مخاطبان عامی است که به دنبال سرگرمی ساده و بیحاشیه هستند.