آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
درگیریهای اخیر میان اسرائیل و ایران به نقطه حساسی رسیده است و نگرانیها از گسترش این تنشها به سطحی فراتر از دو کشور افزایش یافته است. در این شرایط، پرسشهایی درباره پیامدهای احتمالی این درگیریها و واکنشهای بینالمللی و منطقهای مطرح میشود. در ادامه به بررسی چند سناریوی ممکن از بدترین حالتها خواهیم پرداخت.
سناریوهای خطرناک در صورت تشدید درگیریهای اسرائیل و ایران
در حال حاضر، درگیری میان اسرائیل و ایران به همین دو کشور محدود شده است. در سازمان ملل متحد و دیگر محافل، درخواستهای گستردهای برای خویشتنداری مطرح شده است. اما اگر این درخواستها نادیده گرفته شوند چه؟ اگر درگیری گسترش یابد و تشدید شود چه اتفاقی میافتد؟
در ادامه تنها چند سناریوی ممکن از بدترین حالتها را میخوانید:
آمریکا وارد جنگ میشود
با وجود انکارهای مکرر ایالات متحده، ایران بهوضوح معتقد است که نیروهای آمریکایی حملات اسرائیل را تأیید کرده و دستکم بهطور ضمنی از آن حمایت کردهاند. ایران ممکن است اهداف آمریکایی در سراسر خاورمیانه را هدف قرار دهد – مانند اردوگاههای نیروهای ویژه در عراق، پایگاههای نظامی در خلیج فارس و نمایندگیهای دیپلماتیک در منطقه. هرچند گروههای نیابتی ایران مانند حماس و حزبالله بهشدت تضعیف شدهاند، اما شبهنظامیان متحد ایران در عراق همچنان مسلح و فعال باقی ماندهاند. دستکم، چنین شرایطی ممکن است اسرائیل را وادار به حملات بیشتر کند—و منطقه را وارد دور باطلی از حمله و تلافی کند. اسرائیلیها برای این راهبرد، اصطلاحی بیرحمانه دارند: به آن «چمنزنی» میگویند.
شوک اقتصادی جهان
قیمت نفت همین حالا هم در حال افزایش است. اگر ایران تنگه هرمز را ببندد و حرکت نفتکشها را بیشتر محدود کند چه میشود؟ اگر در سوی دیگر شبهجزیره عربستان، حوثیهای یمن تلاشهای خود را برای حمله به کشتیرانی در دریای سرخ تشدید کنند چه؟ آنها آخرین متحد نیابتی باقیمانده ایران هستند که سابقهای در بیثباتی و تمایل به ریسک بالا دارند. بسیاری از کشورها در حال حاضر با بحران هزینههای معیشت مواجهاند. افزایش بهای نفت به تورمی دامن خواهد زد که نظام اقتصادی جهانی—که همین حالا هم زیر بار جنگ تعرفهای ترامپ در حال خم شدن است—را بیش از پیش تحت فشار قرار میدهد. و فراموش نکنیم، تنها کسی که از افزایش قیمت نفت سود میبرد، رئیسجمهور روسیه، ولادیمیر پوتین است—کسی که ناگهان میلیاردها دلار پول بیشتری روانه خزانه کرملین میبیند تا هزینه جنگش علیه اوکراین را تأمین کند.
سقوط حکومت ایران و خلأ قدرت
اگر اسرائیل در رسیدن به هدف دیرینهاش برای سرنگونی رژیم انقلابی اسلامی ایران موفق شود چه خواهد شد؟ نتانیاهو مدعی است هدف اصلیاش نابودی توانایی هستهای ایران است. اما او در بیانیه دیروز خود بهروشنی اعلام کرد که هدفی گستردهتر، یعنی تغییر رژیم، را نیز دنبال میکند. او خطاب به «ملت سرافراز ایران» گفت که حملهاش «راه را برای شما هموار میکند تا به آزادی برسید» و حکومت کنونی ایران را «رژیمی شیطانی و ستمگر» توصیف کرد. سرنگونی حکومت ایران ممکن است برای برخی در منطقه، بهویژه برخی از اسرائیلیها، جذاب باشد. اما این تغییر چه خلأیی بهجا خواهد گذاشت؟ پیامدهای پیشبینینشده آن چه خواهد بود؟ بحران داخلی در ایران چه شکلی خواهد داشت؟
بسیاری هنوز بهخاطر دارند که پس از سقوط حکومتهای مرکزی قدرتمند در عراق و لیبی چه اتفاقی افتاد. بنابراین، بسیاری از مسائل به این بستگی دارد که در روزهای آینده این جنگ چگونه پیش خواهد رفت. ایران چگونه و با چه شدت پاسخ خواهد داد؟ و ایالات متحده تا چه حد و آیا اصولا میتواند اسرائیل را به خویشتنداری وادارد؟
پاسخ به این دو سوال، تعیینکننده بسیاری از تحولات خواهد بود. در حال حاضر، وضعیت درگیری میان اسرائیل و ایران به شدت نگرانکننده است و چندین سناریو میتواند به وقوع بپیوندد که هر یک عواقب جدی برای منطقه و جهان خواهد داشت.
تحلیل تخصصی آسیانیوز ایران؛
1. ورود آمریکا به جنگ
اگرچه ایالات متحده بهطور رسمی از درگیریها فاصله گرفته است، اما ایران بهوضوح معتقد است که آمریکا بهطور ضمنی از حملات اسرائیل حمایت میکند. در صورت تشدید درگیریها، ایران ممکن است به اهداف آمریکایی در منطقه حمله کند، که این امر میتواند ایالات متحده را به طور مستقیم درگیر جنگ کند. این وضعیت میتواند به دور باطلی از حملات و تلافیجوییها منجر شود که به شدت اوضاع را پیچیدهتر خواهد کرد.
2. شوک اقتصادی جهانی
افزایش قیمت نفت و احتمال بسته شدن تنگه هرمز میتواند به یک شوک اقتصادی جهانی منجر شود. در صورتی که ایران بهطور جدی اقدام به محدود کردن حرکت نفتکشها کند، بهای نفت به طور چشمگیری افزایش خواهد یافت و این امر میتواند به بحران هزینههای معیشت در بسیاری از کشورها دامن بزند. این وضعیت میتواند تأثیرات منفی بر نظام اقتصادی جهانی داشته باشد و به نفع کشورهایی مانند روسیه تمام شود.
3. سقوط حکومت ایران و خلأ قدرت
اگر اسرائیل موفق به سرنگونی رژیم جمهوری اسلامی ایران شود، پیامدهای این تغییر رژیم میتواند به شدت غیرقابل پیشبینی باشد. تاریخ نشان داده است که سقوط حکومتهای مرکزی قدرتمند مانند عراق و لیبی به بحرانهای داخلی و بیثباتی منجر شده است. این وضعیت میتواند به افزایش تنشهای داخلی و بحرانهای اجتماعی در ایران بیانجامد و عواقب آن نه تنها بر ایران، بلکه بر کل منطقه تأثیر خواهد گذاشت.
نتیجهگیری
در نهایت، پاسخ ایران به حملات اسرائیل و واکنش ایالات متحده به این درگیریها، تعیینکننده تحولات آینده خواهد بود. این دو سوال کلیدی میتواند مسیر آینده منطقه و جهان را شکل دهد و نیاز به دقت و توجه ویژه در مدیریت این بحران دارد. در این شرایط حساس، خویشتنداری و دیپلماسی میتواند بهترین راهکار برای جلوگیری از تشدید درگیریها و کاهش تنشها باشد.