آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
شایعهای عجیب این روزها در فضای مجازی دست به دست میشود: ادعایی مبنی بر اینکه پس از حمله به تأسیسات هستهای نطنز، ۴۰ میلیون مترمکعب آب به زایندهرود بازگشته است! منتشرکنندگان این ادعا میگویند این موضوع ثابت میکند که خشکسالی وجود نداشته و آب رودخانه قبلاً برای تأسیسات هستهای استفاده میشده است.
اما حقیقت چیست؟ کارشناسان هستهای و محیط زیست به سرعت این ادعا را رد کردهاند. فرآیند غنیسازی اورانیوم با سانتریفیوژ گازی اساساً یک فرآیند "خشک" محسوب میشود که به آب زیادی نیاز ندارد. حتی برای خنکسازی سانتریفیوژها و مصارف عمومی، مصرف سالانه این تأسیسات حدود ۱.۲ میلیون مترمکعب تخمین زده میشود. این در حالی است که صنایعی مانند فولاد اصفهان بین ۲۰ تا ۴۰ میلیون مترمکعب در سال آب مصرف میکنند. یعنی حدود ۲۰ تا ۳۰ برابر بیشتر از تأسیسات نطنز. همچنین، حتی اگر فرض غیرمنطقی رهاسازی ۴۰ میلیون مترمکعب آب را بپذیریم، این مقدار تنها ۰.۰۰۲۸ درصد از کل ظرفیت سد زایندهرود (۱.۴ میلیارد مترمکعب) را تشکیل میدهد. نکته جالب توجه اینجاست که بر اساس گزارشهای رسمی، افزایش خروجی سد زایندهرود در دهم تیرماه صرفاً برای آبیاری باغات بوده و چنین رهاسازیهایی حتی در سالهای خشکسالی نیز سابقه داشته است. پس چرا این شایعه اینقدر سریع گسترش یافته است؟
بررسی ماجرا
اساسا فرآیند غنیسازی اورانیوم با استفاده از سانتریفیوژ گازی، یک فرآیند «خشک» محسوب میشود و به آب زیادی نیاز ندارد. اگرچه این تأسیسات برای خنکسازی سانتریفیوژها و مصارف عمومی خود به مقداری آب نیاز دارد، اما طبق تخمینها، مصرف سالانه آن حدود ۱.۲ میلیون متر مکعب است؛ عددی بسیار ناچیز در مقایسه با صنایع واقعاً آببر مانند فولاد اصفهان که مصرفی بین ۲۰ تا ۴۰ میلیون متر مکعب در سال دارند.
خشکسالی کجاست؟!
همچنین ادعا شده که رهاسازی ۴۰ میلیون متر مکعب آب، نشانه نبود خشکسالی است. ظرفیت کامل سد زایندهرود حدود ۱.۴ میلیارد متر مکعب است و حتی اگر فرضِ بیاساس رهاسازی ۴۰ میلیون متر مکعب آب را بپذیریم، این مقدار تنها ۰.۰۰۲۸ درصد کل ظرفیت سد را شامل میشود؛ رقمی که هیچ تاثیر معناداری بر جریان رودخانه یا معیارهای علمی خشکسالی و ترسالی ندارد. با توجه به حساسیتهای امنیتی، اطلاعات دقیقی از منابع تامین آب تاسیسات هستهای نطنز در دست نیست، اما بهواسطه موقعیت جغرافیایی این مرکز، احتمال میرود آب مورد نیاز آن از چاههای عمیق اطراف و منابع سطحی کوههای کرکس تأمین شود؛ نه زایندهرود. در نهایت، بر اساس گزارشهای رسمی، خروجی سد زایندهرود در تاریخ دهم تیرماه برای آبیاری باغات افزایش یافته است. این نوع رهاسازی در ماه تیر در سالهای خشکسالی نیز سابقه داشته و هیچ نشانه غیرعادی ندارد.
بررسی فنی فرآیند غنیسازی
- سانتریفیوژ گازی به آب کمی نیاز دارد
- مصارف اصلی آب در نطنز: خنکسازی و مصارف عمومی
- مقایسه با صنایع آببر: فولاد اصفهان ۲۰-۴۰ میلیون مترمکعب در سال
محاسبات حجم آب
- ظرفیت کل سد زایندهرود: ۱.۴ میلیارد مترمکعب
- ۴۰ میلیون مترمکعب = ۰.۰۰۲۸% ظرفیت سد
- عدم تأثیر معنادار بر وضعیت خشکسالی
منبع آب تأسیسات نطنز
- احتمال استفاده از چاههای عمیق محلی
- منابع آب کوههای کرکس
- عدم ارتباط با زایندهرود
افزایش اخیر آب رها شده از سد
- زمانبندی معمول برای آبیاری باغات
- سابقه مشابه در سالهای خشک
- عدم ارتباط با رویداد نطنز
اهداف احتمالی شایعه
- ایجاد انحراف در بحث خشکسالی
- تخریب وجهه برنامه هستهای
- تحریک احساسات عمومی