آسیانیوز ایران؛ سرویس علم و تکنولوژی:
یک ویدیوی قدیمی بار دیگر در شبکههای اجتماعی دست به دست میشود و ادعایی عجیب را مطرح میکند: «مهندس شهرام پروین با انرژی ارگون، ابرها را بارور میکند». این ادعا که سالهاست از سوی کارشناسان رد شده، مجددا توجه کاربران را به خود جلب کرده است. شهرام پروین از اوایل دهه ۱۳۹۰ مدعی شده بود که با دستگاهی به نام «آکومولاتور» میتواند سامانههای بارشی را از هزاران کیلومتر دورتر به ایران جذب کند. اما بررسیها نشان میدهد که هیچ سند علمی یا مقاله پژوهشی معتبری از او منتشر نشده است.
حتی شرکت آب نیرو که مدتی حمایت لجستیکی در اختیار او گذاشته بود، در نهایت نتوانست ادعاهایش را تأیید کند. کارشناسان هواشناسی و محیط زیست نیز بارها تأکید کردهاند که روش او از نظر علمی اثباتناپذیر است و با قوانین فیزیک جو سازگاری ندارد. این ادعاها در حالی مطرح میشود که سازمان جهانی هواشناسی به صراحت اعلام کرده فناوریهای معتبر بارورسازی ابرها تنها اثر محدود و محلی دارند و ادعاهای اثرگذاری وسیع اساساً غیرعلمی هستند.
از منظر تاریخ علم، مفهوم «انرژی ارگون» ریشه در نظریات ویلهلم رایش در دهه ۱۹۳۰ دارد که در دهه ۱۹۵۰ به دلیل ادعاهای شبهعلمی، دادگاه آمریکا حکم به جمعآوری و انهدام دستگاههای او داد. این نظریه هرگز در مجامع علمی جریان اصلی پذیرفته نشد. از دیدگاه فیزیک جو و هواشناسی، ادعای جذب سامانههای بارشی از هزاران کیلومتر دورتر کاملاً مغایر با قوانین پایهای هواشناسی است. سامانههای بارشی تحت تأثیر الگوهای بزرگمقیاس جوی قرار دارند و نمیتوان آن ها را با دستگاههای محلی کنترل یا جذب کرد.
از نگاه روششناسی علمی، ادعاهای پروین فاقد همه معیارهای علمی از جمله قابلیت آزمونپذیری، تکرارپذیری و انتشار در مجلات معتبر است. این دقیقاً همان تعریف شبهعلم است که با ظاهر علمی اما بدون محتوای علمی ارائه میشود. سازمان جهانی هواشناسی نیز به صراحت اعلام کرده که فناوریهای معتبر بارورسازی ابرها تنها اثر محدود و محلی دارند و نمیتوانند الگوهای بزرگمقیاس جوی را تغییر دهند. این مرجع بینالمللی، ادعاهای اثرگذاری وسیع را اساساً غیرعلمی میداند.