آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
تنشهای بینالمللی حول پرونده هستهای ایران به نقطه اوج جدیدی رسیده است. دولت آلمان به طور رسمی به تمامی شهروندان خود توصیه کرد که فوراً خاک ایران را ترک کنند و از هرگونه سفر غیرضروری به این کشور خودداری نمایند. این هشدار شدید که روز پنجشنبه توسط وزارت امور خارجه آلمان در وبسایت این وزارتخانه منتشر شد، در پی فعالسازی «مکانیسم ماشه» و بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل توسط سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و بریتانیا) صادر شده است. برلین نگران است که این اقدام بتواند موجب واکنشهای تلافیجویانه تهران علیه منافع و اتباع آلمانی حاضر در ایران شود.
در بیانیه وزارت خارجه آلمان با اشاره به «تهدیدهای مکرر مقامات ایرانی» آمده است: «بعید نیست که منافع و شهروندان آلمان در ایران هدف اقدامات تلافیجویانه قرار بگیرند.» این وزارتخانه همچنین اعلام کرد که سفارت آن در تهران در شرایط کنونی تنها قادر به ارائه خدمات کنسولی بسیار محدود است. همزمان، اخبار تأییدنشده ای از رسانههای بینالمللی حاکی است که چندین کشور اروپایی دیگر از جمله فرانسه، ایتالیا، نروژ و سوئد و حتی استرالیا نیز در حال بررسی یا صدور هشدارهای سفر مشابه برای شهروندان خود هستند. این امر نشاندهنده نگرانی گسترده از تشدید بیسابقه تنشهاست. این اقدام آلمان را میتوان از چند منظر راهبردی و امنیتی تحلیل کرد:
۱. یک اقدام پیشگیرانه و نمایش قدرت دیپلماتیک
صدور چنین هشداری، تنها یک توصیه امنیتی نیست، بلکه یک ابزار دیپلماتیک قوی است. آلمان با این کار چندین هدف را دنبال میکند:
-
حفاظت از اتباع
اولویت اصلی، کاهش ریسک گروگانگیری یا هدف قرار گرفتن شهروندانش به عنوان اهرم فشار است.
-
افزایش فشار بر ایران
این اقدام به صورت غیرمستقیم، ایران را تحت فشار روانی قرار میدهد و پیام میفرستد که جامعه بینالملل عواقب اقدامات تلافیجویانه را میسنجد.
-
آمادهسازی برای سناریوهای بدتر
خروج اتباع، دست دولت آلمان را برای اتخاذ اقدامات قاطعتر بعدی (در صورت لزوم) باز میگذارد.
۲. زمینهسازی برای انزوای بیشتر ایران
اگر گزارشهای مربوط به کشورهای دیگر (مانند فرانسه، ایتالیا و سوئد) محقق شود، این امر میتواند آغازگر یک خروج دستهجمعی اتباع خارجی از ایران باشد. چنین اتفاقی:
-
ضربه اقتصادی
خروج مستشاران، بازرگانان و گردشگران خارجی میتواند بر اقتصاد ایران تأثیر منفی بگذارد.
-
انزوای دیپلماتیک
کاهش حضور فیزیکی اتباع خارجی، به انزوای بیشتر ایران از جامعه جهانی دامن میزند.
-
کاهش روابط مردمبهمردم
این امر باعث قطع پیوندهای فرهنگی و اجتماعی بین ایران و دیگر کشورها میشود.
۳. ارزیابی تهدید: چقدر این نگرانی واقعی است؟
نگرانی آلمان میتواند بر اساس چندین عامل باشد:
-
سابقه تاریخی
سابقه گرفته شدن اتباع خارجی به عنوان گروگان
-
بیانات تند مقامات
تهدیدهای رسمی ایران مبنی بر پاسخ متقابل
-
تشدید فضای امنیتی
احتمال اینکه ایران برای نمایش قدرت، اقدام به بازداشتهای دلخواه یا ایجاد محدودیت برای اتباع این کشورها کند.
۴. تأثیر بر جامعه ایرانی و کسبوکارها
این هشدار میتواند پیامدهای منفی برای ایران داشته باشد:
-
ضرر به صنعت گردشگری
هرگونه هشدار سفر، ضربهای مهلک به صنعت توریسم ایران است.
-
مشکلات برای کسبوکارهای مشترک
شرکتهای ایرانی که با شرکای آلمانی و اروپایی همکاری میکنند، با اختلال مواجه خواهند شد.
-
افزایش نرخ مهاجرت
این اتفاق میتواند بهانهای برای خروج نخبگان و سرمایهداران ایرانی باشد.
جمعبندی
هشدار سفر آلمان، یک مسئله جدی در بحران کنونی است. این اقدام نشان میدهد که غرب، ایران را برای یک پاسخ قهری احتمالی آماده میکند و خود را برای بدترین سناریوها آماده میسازد. این موضوع میتواند فضای ملتهب منطقه را به مراتب پیچیدهتر و غیرقابل پیشبینیتر کند.