آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
در سایه تنشهای فزاینده خاورمیانه، یک گزارش تحلیلی از یک رسانه معتبر غربی، از یک تحول راهبردی بزرگ پرده برداشته است. بر اساس گزارش تخصصی پلیتیکو، ایران به احتمال بسیار قوی به سامانههای پیشرفته دفاع هوایی و لیزرهای کورکننده ساخت چین دست یافته است. این انتقال تسلیحات پیشرفته که ظاهراً زیر رادار تحریمهای بینالمللی انجام شده، میتواند معادلات امنیتی منطقه را به کلی دگرگون کند. هدف استراتژیک تهران از این خرید، ایجاد یک "حائل الکترونیک" در آسمان کشور عنوان شده است.
کارشناسان تاکتیکی بر این باورند که ایران قصد دارد با استفاده از این فناوری، برتری هوایی رژیم صهیونیستی را که سالها بر پایه جنگندههای نامرئی نسل پنجم مانند F-35 بنا شده، به چالش بکشد. کور کردن رادارها و مختل کردن سیستمهای ناوبری جنگندهها، میتواند ضربات غافلگیرکننده و موثری را وارد کند. این گزارش که احتمالاً بر اساس تحلیلهای اطلاعاتی پنتاگون تهیه شده، زنگ خطری جدی برای تل آویو و واشنگتن به صدا درآورده است. آنها اکنون باید برای نبرد در فضایی کاملاً جدید، خود را آماده کنند. این گزارش، اگر صحت داشته باشد، نشاندهنده یک جهش کیفی در توان دفاعی ایران و یک تغییر تاکتیکی عمده در رویارویی با تهدیدات هوایی است. تحلیل این موضوع را میتوان از چند منظر بررسی کرد:
۱. گذار از دفاع سخت به نرم
ایران به طور سنتی بر روی سامانههای پدافند هوایی سختافزارمحور مانند سامانههای موشکی (مانند باور-۳۷۳ یا S-300) سرمایهگذاری کرده است. اما دستیابی به سامانههای جنگ الکترونیک (EW) و لیزرهای ضد سنسور، نشاندهنده حرکت به سمت یک "دفاع نرم" یا "دفاع فعال الکترونیک" است. این سامانهها به جای نابودی فیزیکی هواپیما، به "کور کردن" یا "فریب دادن" حسگرها، رادارها و سیستمهای هدفیابی آن میپردازند. این کار، هزینه عملیات برای دشمن را به شکل نجومی افزایش میدهد.
۲. هدف قرار دادن نقطه ضعف F-35
مزیت اصلی جنگندههای شبح مانند F-35، نامرئی ماندن در مقابل رادارهاست. اما این هواپیماها برای ناوبری، هدفیابی و ارتباط، شدیدا به طیف وسیعی از حسگرهای الکترونیکی و سیستمهای راداری خود متکی هستند. یک سامانه جنگ الکترونیک پیشرفته میتواند:
-
حسگرها را مختل کند
مانع از شناسایی صحیح اهداف توسط خلبان شود.
-
سیستم ارتباطی را قطع کند
ارتباط F-35 با پایگاه زمینی و دیگر جنگندهها را قطع کند و آن را ایزوله نماید.
-
هدایت موشکها را منحرف کند
با ارسال سیگنالهای جعلی، موشکهای هدایت شونده را از مسیر خود منحرف کند.
یک لیزر قوی نیز میتواند به سنسورهای فروسرخ (IR) هواپیما که برای هدفیابی و ناوبری استفاده میشوند، آسیب جدی بزند.
۳. پیام استراتژیک چین و غرب
این گزارش همچنین حاکی از عمیقتر شدن همکاری راهبردی ایران و چین است. این انتقال تسلیحات پیشرفته، نشان میدهد که پکن حاضر است برای تقویت یک متحد منطقهای خود در مقابل غرب، خطرات ژئوپلیتیکی را بپذیرد. از سوی دیگر، این گزارش یک "پیام اخطار" از سوی نهادهای اطلاعاتی غرب است. آنها با انتشار این تحلیل، در حال آگاهسازی متحدان منطقهای خود (خصوصاً اسرائیل) از یک تهدید جدید و تحت فشار قرار دادن چین هستند.
۴. تغییر محاسبات ریسک در منطق
دستیابی ایران به چنین تواناییهایی، "محاسبه ریسک" برای هرگونه حمله هوایی به خاک ایران را به شدت تغییر میدهد. احتمال شکست یک عملیات یا از دست دادن جنگندههای چندصد میلیون دلاری به شکل غیرقابل پیشبینی افزایش مییابد. این موضوع میتواند یک بازدارندگی قوی ایجاد کند و دشمنان را به بازنگری در تاکتیکهای خود مجبور سازد.
جمعبندی
گزارش پلیتیکو، چه کاملا دقیق باشد و چه مقداری اغراق در آن باشد، نشاندهنده یک روند غیرقابل انکار است: ایران در حال متنوع کردن سبد دفاعی خود و سرمایهگذاری روی فناوریهایی است که نقاط قوت دشمن را به نقاط ضعف تبدیل میکند. این موضوع، صحنه نبرد آینده را از یک درگیری سختافزاری کلاسیک، به یک جنگ نامتقارن و پیچیده در حوزه سایبر و الکترونیک تبدیل خواهد کرد.